پرش به محتوا

ابن شعبه حرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''حسن‌ بن علی‌ بن حسین‌ بن شُعبَه حَرّانی'''، محدّث [[امامیه|امامى]] و مؤلف كتاب مشهور [[تحف العقول|تُحَف ُالعقول]] است. [[ابراهیم بن سلیمان قطیفى|قطیفی]] در كتاب [[الوافیه]] خود از حرّانى با عنوان «شیخِ عالم فاضلِ عاملِ فقیه» نام‌برده است. بر اساس نوشته [[حسین بن علی بن صادق بحرانى]] در رساله‌اى كه درباره [[اخلاق]] و سلوك تألیف كرده، ابن‌شعبه از قدماى اصحاب [[امامیه]] محسوب شده است.
'''حسن‌ بن علی‌ بن حسین‌ بن شُعبَه حَرّانی'''، محدّث [[امامیه|امامى]] و مؤلف كتاب مشهور [[تحف العقول|تُحَف ُالعقول]] است. [[ابراهیم بن سلیمان قطیفى|قطیفی]] در كتاب [[الوافیه]] خود از حرّانى با عنوان «شیخِ عالم فاضلِ عاملِ فقیه» نام‌برده است. بر اساس نوشته [[حسین بن علی بن صادق بحرانى]] در رساله‌اى كه درباره [[اخلاق]] و سلوك تألیف كرده، ابن‌شعبه از قدماى اصحاب [[امامیه]] محسوب شده است.


== معرفی ==
== معرفی ==
حرّانى منسوب به [[خاندان شعبه|خاندان شُعبه]] است كه در اصل اهل [[حلب]] بودند و محدّثان بزرگى در میان آنان ظهور كرده‌اند.<ref>رک: حلبى، مقدمه جعفر سبحانى، ص 9</ref> از تاریخ تولد و وفاتش، اثری در دست نیست، در منابع كهن رجالى [[شیعه]] نیز درباره وى اطلاعى وجود ندارد.
حرّانى منسوب به [[خاندان شعبه|خاندان شُعبه]] است كه در اصل اهل [[حلب]] بودند و محدّثان بزرگى در میان آنان ظهور كرده‌اند.<ref>رک: حلبى، مقدمه جعفر سبحانى، ص 9</ref> از تاریخ تولد و وفاتش، اثری در دست نیست، در منابع كهن رجالى [[شیعه]] نیز درباره وى اطلاعى وجود ندارد.


قدیم‌ترین اظهارنظر درباره شخصیت علمى و دینى حرّانى، از [[ابراهیم بن سلیمان قطیفى]]، از علماى سده دهم، است. بنا به نقل [[سید نورالله حسینی‌ شوشتری]]،<ref>شوشترى، ''مجالس المؤمنین''، ج 1، ص 383</ref> قطیفی در كتاب [[الوافیه]] خود از حرّانى با عنوان «شیخِ عالم فاضلِ عاملِ فقیه» نام‌برده است. بر اساس نوشته [[حسین بن علی بن صادق بحرانى]] در رساله‌اى كه درباره [[اخلاق]] و سلوك تألیف كرده، ابن‌شعبه از قدماى اصحاب [[امامیه]] محسوب شده و [[شیخ مفید]] از ''تُحف‌العقولِ'' وى، مطالبى نقل كرده است.<ref>رک: قمى، ج 1، ص 329ـ330</ref> اظهارنظر علماى بعدى، همه از ابن صادق بحرانى و قطیفى گرفته شده است.<ref>براى نمونه رجوع کنید به حرّعاملى، قسم 2، ص 74؛افندى اصفهانى، ج 1، ص 244</ref>
قدیم‌ترین اظهارنظر درباره شخصیت علمى و دینى حرّانى، از [[ابراهیم بن سلیمان قطیفى]]، از علماى [[قرن دهم]]، است. بنا به نقل [[سید نورالله حسینی‌ شوشتری]]،<ref>شوشترى، ''مجالس المؤمنین''، ج 1، ص 383</ref> قطیفی در كتاب [[الوافیه]] خود از حرّانى با عنوان «شیخِ عالم فاضلِ عاملِ فقیه» نام‌برده است. بر اساس نوشته [[حسین بن علی بن صادق بحرانى]] در رساله‌اى كه درباره [[اخلاق]] و سلوك تألیف كرده، ابن‌شعبه از قدماى اصحاب [[امامیه]] محسوب شده و [[شیخ مفید]] از ''تُحف‌العقولِ'' وى، مطالبى نقل كرده است.<ref>رک: قمى، ج 1، ص 329ـ330</ref> اظهارنظر علماى بعدى، همه از ابن صادق بحرانى و قطیفى گرفته شده است.<ref>براى نمونه رجوع کنید به حرّعاملى، قسم 2، ص 74؛افندى اصفهانى، ج 1، ص 244</ref>


[[آقا بزرگ تهرانی]] <ref>''الذریعه''، ج 3، ص 400</ref> از نوشته بحرانى استنباط كرده كه حرّانى از مشایخ [[شیخ مفید]] و معاصر [[شیخ صدوق]] بوده، ولى بنا بر منابع رجالى، مفید شیخى بدین نام نداشته است.<ref>اسكافى، مقدمه محمدباقر موحدى ابطحى، ص 13ـ 14</ref>
[[آقا بزرگ تهرانی]] <ref>''الذریعه''، ج 3، ص 400</ref> از نوشته بحرانى استنباط كرده كه حرّانى از مشایخ [[شیخ مفید]] و معاصر [[شیخ صدوق]] بوده، ولى بنا بر منابع رجالى، مفید شیخى بدین نام نداشته است.<ref>اسكافى، مقدمه محمدباقر موحدى ابطحى، ص 13ـ 14</ref>


== آثار ==
== آثار ==
به حرّانى دو كتاب منسوب است:
به حرّانى دو كتاب منسوب است:


[[التمحیص]] و [[تحف العقول|تحف العقول فیما جاء من الحِكَم ‌و المواعظ من آل‌الرسول]].
[[التمحیص]] و [[تحف العقول|تحف العقول فیما جاء من الحِكَم ‌و المواعظ من آل‌الرسول]].
=== التمحيص ===
=== التمحيص ===
[[التمحیص]]، درباره سبب و شیوه‌هاى آزمایش‌هاى الهى مؤمنان (شیعه) و همراه روایاتى درباره صبر و زهد و رضاست.
 
[[التمحیص]]، درباره سبب و شیوه‌هاى آزمایش‌هاى الهى مؤمنان ([[شیعه]]) و همراه روایاتى درباره صبر و زهد و رضاست.


درباره انتساب التمحیص میان صاحب‌نظران اختلاف وجود دارد: قطیفى، [[شیخ حر عاملی|حرّ عاملى]]  و [[افندى اصفهانى]] آن را تألیف حرّانى دانسته<ref>رجوع کنید به شوشترى، ''مجالس المؤمنین''، ج 1، ص 383</ref> و [[علامه مجلسی]] <ref>مجلسی، بحار الانوار، ج 1، ص 17</ref> و [[محدث نوری]]<ref>نوری، ''خاتمة مستدرك الوسائل،''ج 1، ص186ـ187</ref> در انتساب آن به حرّانى یا [[ابن همام اسکافی]] تشكیک كرده‌اند.
درباره انتساب التمحیص میان صاحب‌نظران اختلاف وجود دارد: قطیفى، [[شیخ حر عاملی|حرّ عاملى]]  و [[افندى اصفهانى]] آن را تألیف حرّانى دانسته<ref>رجوع کنید به شوشترى، ''مجالس المؤمنین''، ج 1، ص 383</ref> و [[علامه مجلسی]] <ref>مجلسی، بحار الانوار، ج 1، ص 17</ref> و [[محدث نوری]]<ref>نوری، ''خاتمة مستدرك الوسائل،''ج 1، ص186ـ187</ref> در انتساب آن به حرّانى یا [[ابن همام اسکافی]] تشكیک كرده‌اند.
خط ۲۰: خط ۲۶:


=== تحف العقول ===
=== تحف العقول ===
[[پرونده:متن و ترجمه تحف العقول.jpg|بندانگشتی|''تحف العقول'']]
[[پرونده:متن و ترجمه تحف العقول.jpg|بندانگشتی|''تحف العقول'']]
{{اصلی|تحف العقول}}
{{اصلی|تحف العقول}}
كتابى كه سبب شهرت حرّانى شده و در انتساب آن به او هیچ‌اختلافى وجود ندارد، [[تحف العقول]] است.
كتابى كه سبب شهرت حرّانى شده و در انتساب آن به او هیچ‌اختلافى وجود ندارد، [[تحف العقول]] است.


این كتاب مشتمل بر احادیثى در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] و كلیات و دسته‌اى از سنّت‌ها و آداب دین و پند و اندرزهاى [[امامان]] و سخنان حكیمانه آنان است.<ref>ابن‌شعبه، تحف‌العقول، ص 3</ref> در این كتاب گزیده‌اى از سخنان [[پیامبر (ص)]] و [[امامان شیعه]]، به‌جز [[امام دوازدهم (ع)]] آمده است.
این كتاب مشتمل بر احادیثى در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] و كلیات و دسته‌اى از سنّت‌ها و آداب دین و پند و اندرزهاى [[امامان]](ع) و سخنان حكیمانه آنان است.<ref>ابن‌شعبه، تحف‌العقول، ص 3</ref> در این كتاب گزیده‌اى از سخنان [[پیامبر (ص)]] و [[امامان شیعه]]، به‌جز [[امام مهدی|امام دوازدهم (عج)]] آمده است.


در پایان كتاب نيز، سخنان خدا با حضرت [[موسى (ع)]] و حضرت [[عیسى (ع)]]، اندرزهاى مسیح در [[انجیل]] و جز آن و سرانجام سفارش [[مفضّل‌ بن عمر|مفضل‌ بن عمر]] به شیعیان  آمده است.
در پایان كتاب نيز، سخنان خدا با حضرت [[موسى (ع)]] و حضرت [[عیسى (ع)]]، اندرزهاى مسیح در [[انجیل]] و جز آن و سرانجام سفارش [[مفضّل‌ بن عمر|مفضل‌ بن عمر]] به شیعیان  آمده است.
خط ۳۳: خط ۴۰:


گفتنى است كه تحف‌العقول در میان [[نصیریه|نُصَیریه]] حرمتى خاص داشته و بسیارى از پیروان این مذهب آن را از بر دارند.<ref>ضیائى، ج 1، ص 81</ref>
گفتنى است كه تحف‌العقول در میان [[نصیریه|نُصَیریه]] حرمتى خاص داشته و بسیارى از پیروان این مذهب آن را از بر دارند.<ref>ضیائى، ج 1، ص 81</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{ستون-شروع}}
{{col-begin}}
{{راست‌چین}}
<references />
<references />
{{col-end}}
 
{{پایان}}


== منابع ==
== منابع ==
*آقابزرگ طهرانى؛ ''الذريعه الی تصانیف الشیعه''.
*آقابزرگ طهرانى؛ ''الذريعه الی تصانیف الشیعه''.
*ابن‌شعبه، ''تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم''، چاپ علی‌اكبر غفارى، قم 1363ش.
*ابن‌شعبه، ''تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم''، چاپ علی‌اكبر غفارى، قم 1363ش.
خط ۵۹: خط ۶۴:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* منبع مقاله:[http://encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5899  دانشنامه جهان اسلام ]  
 
* منبع مقاله:[http://encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5899  دانشنامه جهان اسلام ]
[[en:Ibn al-Shu'ba al-Harrani]]
[[en:Ibn al-Shu'ba al-Harrani]]


[[رده:محدثان شیعه قرن4(قمری)‎‏]]
[[رده:محدثان شیعه قرن4(قمری)‎‏]]
کاربر ناشناس