پرش به محتوا

تحف العقول (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

←‏انگی‍زه تألیف: اصلاح متن و اضافه کردن نیازمندی‌های منبع
(اصلاح لینک - ویرایش جزیی)
imported>M.bahrami
(←‏انگی‍زه تألیف: اصلاح متن و اضافه کردن نیازمندی‌های منبع)
خط ۳۶: خط ۳۶:
==انگی‍زه تألیف ==
==انگی‍زه تألیف ==


[[ابن‌شعبه حرانی]] ،<ref>حرانی، تحف العقول، ص۲ـ۳.</ref> هدف از تألیف این کتاب را در دسترس قراردادن دانش های [[پیامبر اکرم]](ص) و [[امامان]](ع)  که دربردارنده کار دین و دنیا و صلاح امروز و فرداست دانسته و گفته است چون دانشمندان [[شیعه]] درباره [[حلال]] و [[حرام]] و فرائض و سنن از گفتار [[ائمه]](ع) کتاب فراهم کرده‌اند ولی درباره حکمتها و اندرزهای پیامبر(ص) و ائمه(ع)، خاصه کلمات قصار آنها، کتابی تألیف نکرده‌اند، او دست به این کار زده است.
[[ابن‌شعبه حرانی]] ،<ref>حرانی، تحف العقول، ص۲ـ۳.</ref> هدف از تألیف این کتاب را در دسترس قراردادن دانش های [[پیامبر اکرم]](ص) و [[امامان]](ع)  که دربردارنده کار دین و دنیا و صلاح امروز و فرداست دانسته و گفته است چون دانشمندان [[شیعه]] درباره [[حلال]] و [[حرام]] و فرائض و سنن از گفتار [[ائمه]](ع) کتاب فراهم کرده‌اند ولی درباره حکمت‌ها و اندرزهای پیامبر(ص) و ائمه(ع)، خاصه کلمات قصار آنها، کتابی تألیف نکرده‌اند، او دست به این کار زده است.{{مدرک}}


== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==


این کتاب مشتمل‌ بر احادیثی در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] و کلیات و دسته‌ای از سنّتها و آداب دین و پند و اندرزهای امامان و سخنان حکیمانه آنان است.
این کتاب مشتمل‌ بر احادیثی در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] و کلیات و دسته‌ای از سنت‌ها و آداب دین و پند و اندرزهای امامان و سخنان حکیمانه آنان است.


در این کتاب گزیده‌ای از سخنان [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه]](ع)، به جز [[امام دوازدهم]](عج) آمده است.
در این کتاب گزیده‌ای از سخنان [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]]، به جز [[امام دوازدهم|امام دوازدهم(عج)]] آمده است. بخش مهم این کتاب به ترتیب از سخنان پیامبر(ص) آغاز شده و با سخنان [[امام حسن عسکری|امام یازدهم]] پایان می‌پذیرد. نویسنده ابتدا به نقل سخنان مفصل‌ پیامبر(ص) و ائمه(ع) پرداخته است.
بخش مهم این کتاب به ترتیب از سخنان پیامبر(ص) آغاز شده و با سخنان [[امام حسن عسکری|امام یازدهم]] پایان می‌پذیرد. نویسنده ابتدا به نقل سخنان مفصل‌ پیامبر(ص) و ائمه(ع) پرداخته است.


بخشی از مهم‌ترین مطالب کتاب عبارت‌اند از:
بخشی از مهم‌ترین مطالب کتاب عبارت‌اند از:
خط ۸۵: خط ۸۴:
== جایگاه کتاب ==
== جایگاه کتاب ==
[[پرونده: متن و ترجمه تحف العقول.jpg|بندانگشتی|یکی از ترجمه‌های تحف العقول]]
[[پرونده: متن و ترجمه تحف العقول.jpg|بندانگشتی|یکی از ترجمه‌های تحف العقول]]
تحف‌العقول در قرون اخیر همواره مورد توجه علمای [[شیعه]] بوده تا آنجا که [[قطیفی]] آن را بی‌نظیر خوانده است.<ref>ر.ک: شوشتری، مجالس المؤمنین، ج ۱، ص ۳۸۳</ref> در کتاب‌های حدیثی و فقهی از آن نقل قول کرده‌اند.<ref>ر.ک: مجلسی، بحار الانوار، ج ۱، ص ۲۹؛ بحرانی، الحدائق النّاضرة، ج ۲۵، ص ۱۸۰؛ نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۱۸۷</ref>
تحف‌العقول در قرون اخیر همواره مورد توجه علمای [[شیعه]] بوده تا آنجا که [[قطیفی]] آن را بی‌نظیر خوانده است<ref>ر.ک: شوشتری، مجالس المؤمنین، ج ۱، ص ۳۸۳</ref> و کتاب‌های حدیثی و فقهی از آن نقل قول شده است.<ref>ر.ک: مجلسی، بحار الانوار، ج ۱، ص ۲۹؛ بحرانی، الحدائق النّاضرة، ج ۲۵، ص ۱۸۰؛ نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۱۸۷</ref>


در عین حال، آنچه مایه خرده‌گیری و در برخی موارد نامعتبر دانستن مندرجات تحف‌العقول از سوی علمای شیعه شده، [[حدیث مرسل|ارسال اسنادِ احادیث]] آن است. البته خودِ [[ابن شعبه حرانی|ابن‌شعبه]] به این موضوع توجه داشته و در مقدمه نوشته که سلسله سندِ بیشتر احادیث کتاب را شنیده و می‌دانسته، ولی در تألیف کتاب برای رعایت ایجاز و نیز به این سبب که بیشتر این کلمات و سخنان از زمره آموزشها و حکمت‌هایی است که خود گواه درستی خود هستند و به این دلیل که آنها را برای شیعیان فراهم کرده است که تسلیم امامان‌اند، از ذکر اسناد احادیث کتاب اجتناب کرده است.
در عین حال، آنچه مایه خرده‌گیری و در برخی موارد نامعتبر دانستن مندرجات تحف‌العقول از سوی علمای شیعه شده، [[حدیث مرسل|ارسال اسنادِ احادیث]] آن است. البته خودِ [[ابن شعبه حرانی|ابن‌شعبه]] به این موضوع توجه داشته و در مقدمه نوشته که سلسله سندِ بیشتر احادیث کتاب را شنیده و می‌دانسته، ولی در تألیف کتاب برای رعایت ایجاز و نیز به این سبب که بیشتر این کلمات و سخنان از زمره آموزش‌ها و حکمت‌هایی است که خود گواه درستی خود هستند و به این دلیل که آنها را برای شیعیان فراهم کرده است که تسلیم امامان‌اند، از ذکر اسناد احادیث کتاب اجتناب کرده است.{{مدرک}}


[[آیت الله خوئی]] ضمن اعتراف به فضل و [[ورع]] و ممدوح بودن [[ابن شعبه حرانی|حرّانی]]، کتاب وی را به دلیل [[حدیث مرسل|مُرسل]] بودن احادیث آن، فاقد اعتبار دانسته و در هیچ یک از احکام شرعی، استناد به روایات تحف‌العقول را جایز نشمرده است.<ref>ر.ک: توحیدی، مصباح الفقاهة، ج ۱، ص ۵؛ ص ۹؛ ر.ک: معلم، اصول علم‌الرجال، ص ۲۷۴ ـ ۲۷۷</ref>
[[آیت الله خوئی]] ضمن اعتراف به فضل و [[ورع]] و ممدوح بودن [[ابن شعبه حرانی|حرّانی]]، کتاب وی را به دلیل [[حدیث مرسل|مُرسل]] بودن احادیث آن، فاقد اعتبار دانسته و در هیچ یک از احکام شرعی، استناد به روایات تحف‌العقول را جایز نشمرده است.<ref>ر.ک: توحیدی، مصباح الفقاهة، ج ۱، ص ۵؛ ص ۹؛ ر.ک: معلم، اصول علم‌الرجال، ص ۲۷۴ ـ ۲۷۷</ref>
خط ۹۴: خط ۹۳:


== ترجمه و نشر کتاب ==
== ترجمه و نشر کتاب ==
تحف‌العقول بارها در [[ایران]]، [[عراق]] و [[لبنان]] به چاپ رسیده است. نخستین‌بار در ۱۲۹۷، با [[روضه کافی]]، در یک مجلد چاپ سنگی شد. بهترین چاپ آن، با تصحیح و تعلیق [[علی اکبر غفاری]]، در ۱۳۷۶ در [[تهران]] صورت گرفته است. این کتاب بارها به فارسی ترجمه شده که بهترین آنها ترجمه پرویز اتابکی با عنوان رهاوردِ خِرد (تهران ۱۳۷۶ش) است. تحف العقول را بدر شاهین به انگلیسی ترجمه و در ۱۳۸۳ش در [[قم]] به چاپ رسانده است.
تحف‌العقول بارها در [[ایران]]، [[عراق]] و [[لبنان]] به چاپ رسیده است. نخستین‌بار در ۱۲۹۷، با [[روضه کافی]]، در یک مجلد چاپ سنگی شد. بهترین چاپ آن، با تصحیح و تعلیق [[علی اکبر غفاری]]، در ۱۳۷۶ در [[تهران]] صورت گرفته است. این کتاب بارها به فارسی ترجمه شده که بهترین آنها ترجمه پرویز اتابکی با عنوان رهاوردِ خِرد (تهران ۱۳۷۶ش) است. تحف العقول را بدر شاهین به انگلیسی ترجمه و در ۱۳۸۳ش در [[قم]] به چاپ رسانده است.{{مدرک}}


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس