confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
تبریز: تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی
(افزودن الگوی {{ارتباط با تشیع}}) |
(ویکی سازی) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیشینه اسلام =قرن اول قمری | | پیشینه اسلام =قرن اول قمری | ||
| پیشینه تشیع =قرن دهم قمری | | پیشینه تشیع =قرن دهم قمری | ||
| وقایع مهم = اعلام شیعه به‌عنوان مذهب رسمی ایران در ۹۰۷ق | | وقایع مهم = اعلام [[شیعه]] به‌عنوان مذهب رسمی [[ایران]] در ۹۰۷ق | ||
| مکان‌های تاریخی = سرای هشت بهشت | | مکان‌های تاریخی = سرای هشت بهشت | ||
| زیارتگاه = | | زیارتگاه = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
تاریخ ورود [[اسلام]] به آذربایجان سال ۲۲ق دانسته شده ولی مشخصا از تبریز در آن مقطع اسمی برده نشده است. اکثر مردم تبریز تا پیش از تأسیس [[صفویان|سلسله صفویه]] سنی مذهب بودند. نقش [[ایلخانان]] مغول و به‌صورت مشخص [[غازان‌خان]] که مرکز حکومتش نیز تبریز بود، در گسترش تشیع مهم تلقی شده است. تبریز در دوره قاجار پایتخت فرهنگی ایران خوانده شده و یکی از مراکز اصلی مشروطه‌خواهی به شمار می‌رفت. مبارزه ۱۱ ماهه نیروهای مردمی تبریز به‌رهبری ستارخان علیه نیروهای محمد‌علی شاه شهرت بین المللی یافته بود. همچنین [[قیام ۲۹ بهمن تبریز]] نقطه عطفی در تاریخ [[انقلاب اسلامی ایران]] دانسته شده است. | تاریخ ورود [[اسلام]] به آذربایجان سال ۲۲ق دانسته شده ولی مشخصا از تبریز در آن مقطع اسمی برده نشده است. اکثر مردم تبریز تا پیش از تأسیس [[صفویان|سلسله صفویه]] سنی مذهب بودند. نقش [[ایلخانان]] مغول و به‌صورت مشخص [[غازان‌خان]] که مرکز حکومتش نیز تبریز بود، در گسترش تشیع مهم تلقی شده است. تبریز در دوره قاجار پایتخت فرهنگی ایران خوانده شده و یکی از مراکز اصلی مشروطه‌خواهی به شمار می‌رفت. مبارزه ۱۱ ماهه نیروهای مردمی تبریز به‌رهبری ستارخان علیه نیروهای محمد‌علی شاه شهرت بین المللی یافته بود. همچنین [[قیام ۲۹ بهمن تبریز]] نقطه عطفی در تاریخ [[انقلاب اسلامی ایران]] دانسته شده است. | ||
تبریز دارای اماکن تاریخی و فرهنگی-مذهبی زیاد است که از آن جمله [[مسجد کبود (تبریز)|مسجد کبود]]، [[جمعه مسجد]]، [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه علمیه طالبیه]]، سرای هشت بهشت مشهور هستند. | تبریز دارای اماکن تاریخی و فرهنگی-مذهبی زیاد است که از آن جمله [[مسجد کبود (تبریز)|مسجد کبود]]، [[جمعه مسجد]]، [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه علمیه طالبیه]]، سرای هشت بهشت مشهور هستند. [[شاخسی واخسی (آیین)|شاه حسین گویان]]، [[تعزیه‌خوانی (آیین)|شبیه‌خوانی]] و [[شمع‌افروزی]] از جمله [[سوگواری|سوگواری‌های]] مرسوم نزد مردم تبریز در [[محرم (ماه)|ماه محرم]] به مناسبت [[روز تاسوعا|تاسوعا]] و [[روز عاشورا|عاشورا]] است. | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
تبریز بزرگترین شهر در شمال غربی [[ایران]]، و مرکز استان آذربایجان شرقی و اولین پایتخت [[شیعه|تشیع]] در ایران و جهان محسوب می‌شود. تبریز | تبریز بزرگترین شهر در شمال غربی [[ایران]]، و مرکز استان آذربایجان شرقی و اولین پایتخت [[شیعه|تشیع]] در [[ایران]] و جهان محسوب می‌شود. تبریز تا دهه ۱۹۶۰م دومین شهر بزرگ ایران بعد از [[تهران]] بود.<ref>Mirzafarjouyan, Tabriz; city of history and souvenirs, mehr news website</ref> | ||
محققان در مورد منشأ زبانی و معنای تبریز اختلاف نظر دارند. نام باستانی تبریز تارویی ذکر شده است. همچنین از تارماکیس و تاوریز به‌عنوان نام‌های قدیمی تبریز یاد شده است. در برخی منابع ارمنی تبریز به‌صورت تاورز و یا تاورژ به معنای محل انتقام ذکر شده است.<ref>عون الهی، تاریخ پانصد ساله تبریز از آغاز دوره مغولان تا پایان دوره صفویان، ۱۳۸۷ش، ص۴۱و ۴۴.</ref> | محققان در مورد منشأ زبانی و معنای تبریز اختلاف نظر دارند. نام باستانی تبریز تارویی ذکر شده است. همچنین از تارماکیس و تاوریز به‌عنوان نام‌های قدیمی تبریز یاد شده است. در برخی منابع ارمنی تبریز به‌صورت تاورز و یا تاورژ به معنای محل انتقام ذکر شده است.<ref>عون الهی، تاریخ پانصد ساله تبریز از آغاز دوره مغولان تا پایان دوره صفویان، ۱۳۸۷ش، ص۴۱و ۴۴.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
تبریز از جهات مختلفی شهر مهم ارزیابی شده است از قبیل اولین پایتخت سیاسی تشیع در ایران و جهان، خاستگاه عالمان و اندیشمندان بزرگ شیعی، دروازه فرهنگی ایران به غرب و مرکزیت حوزه آذربایجان. | تبریز از جهات مختلفی شهر مهم ارزیابی شده است از قبیل اولین پایتخت سیاسی [[شیعه|تشیع]] در ایران و جهان، خاستگاه عالمان و اندیشمندان بزرگ شیعی، دروازه فرهنگی ایران به غرب و مرکزیت حوزه آذربایجان. | ||
===اولین پایتخت سیاسی ایران شیعی=== | ===اولین پایتخت سیاسی ایران شیعی=== | ||
تأسیس [[صفویان|سلسله صفویه]] و رسمی‌سازی [[شیعه|تشیع]] به‌عنوان مذهب رسمی [[ایران]] در تبریز توسط [[شاه اسماعیل اول]] در ۹۰۷ق/۱۵۰۱م صورت گرفت. شاه اسماعیل با درهم شکستن سلسله محلی آق‌قویونلوها به رهبری میرزا الوند، این شهر را مرکز اولین سلسله شیعی قرار داد که ایران تجزیه شده را | تأسیس [[صفویان|سلسله صفویه]] و رسمی‌سازی [[شیعه|تشیع]] به‌عنوان مذهب رسمی [[ایران]] در تبریز توسط [[شاه اسماعیل اول]] در ۹۰۷ق/۱۵۰۱م صورت گرفت. شاه اسماعیل با درهم شکستن سلسله محلی آق‌قویونلوها به رهبری میرزا الوند، این شهر را مرکز اولین سلسله شیعی قرار داد که ایران تجزیه شده را دوباره متحد و بیش از از دو قرن بر آن حکمرانی کرد.<ref>صفت‌گل، فراز و فرود صفویان، ۱۳۸۸ش، ص۳۷.</ref> با وجود اینکه پیش از صفویان نیز تلاش‌های متعددی جهت رسمیت‌بخشی به‌مذهب تشیع و کسب قدرت سیاسی در ایران از سوی شیعیان صورت گفته بود ولی هیچگاه تشیع اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی دولت و جامعه ایران درنیامده بود. اولین بار شیعه در عهد صفوی با مرکزیت تبریز به مذهب رسمی ایرن تبدیل شد.<ref>صفت‌گل، فراز و فرود صفویان، ۱۳۸۸ش، ص۳۸.</ref> یکی از پژوهشگران تاریخ تشیع در این زمینه می‌نویسد: «مذهب حقی را که در این نهصد سال در پس پرده حجاب مانده بود به احسن وجهی تقویت و تمشیت نمود.»<ref>نیکبخت و صدری، «سفینه تبریز و رسمیت مذهب شیعه در ایران»، ۱۳۸۶ش، ص۸۴.</ref>تبریز از ۸۸۰ش/۱۵۰۱م تا ۹۲۷ش/۱۵۴۸م پایتخت صفویه بود، در ۹۲۷ق طهماسب اول پایتخت را به [[قزوین]] منتقل کرد.<ref> tabriz.ir, history, Tabriz Municipality website</ref> | ||
===خاستگاه ظهور اندیشمندان تأثیرگذار=== | ===خاستگاه ظهور اندیشمندان تأثیرگذار=== | ||