سید جمال‌الدین اسدآبادی: تفاوت میان نسخه‌ها
افزودن مدرک برای نیازمندی منبع
(افزودن منبع برای نیازمندی مدرک) |
(افزودن مدرک برای نیازمندی منبع) |
||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
====مبارزه با مادی‌گرایی==== | ====مبارزه با مادی‌گرایی==== | ||
سید جمال در مدت اقامت خود در هند، متوجه افکار نادرست و مادی‌گرایانه [[سرسید احمدخان]] شد و به مبارزه با آن پرداخت. در آثار [[سرسید احمدخان]]، هواداری از [[وهابیت|وهابیان]] سنت‌گرا هویدا بود. او پس از شورش معروف ۱۲۷۳ ه.ش/۱۸۵۷م در جهت تقریب مسلمانان و انگلیسیان فعالانه دست به کار شد و مذهبی التقاطی از اسلام پدید آورد که در اساس، با مسیحیت تفاوتی نداشت. از نظر او شباهت ذاتی این دو دین به یک اخلاق طبیعی قابل تحویل بود که عنصر مافوق طبیعی از آن زدوده شده باشد. این موضوع انگیزه سید جمال الدین اسدآبادی برای نوشتن کتاب نیچریه بود.»<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۷۳</ref> این کتاب به زبان فارسی نوشته شد و سپس به اردو ترجمه گردید و بعدها [[محمد عبده]] آن را به کمک عارف ابوتراب به فرانسه ترجمه کرد.<ref>امین، احمد، زعماء الاصلاح، ص۷۷</ref> سید جمال در این رساله، به رد مادی‌گرایی و نقش آن در انحطاط انسان و جوامع بشری و اثبات دین و نقش آن در ارتقای فضایل بشری می‌پردازد و اندیشه‌های شبه مادی سرسید احمدخان و اتباعش را به باد انتقاد می‌گیرد. سید جمال پس از رد فلسفه‌های مادی و دهری، به بیان سهم ارزشمند دین در ایجاد تمدن و ترقی می‌پردازد. | سید جمال در مدت اقامت خود در هند، متوجه افکار نادرست و مادی‌گرایانه [[سرسید احمدخان]] شد و به مبارزه با آن پرداخت. در آثار [[سرسید احمدخان]]، هواداری از [[وهابیت|وهابیان]] سنت‌گرا هویدا بود. او پس از شورش معروف ۱۲۷۳ ه.ش/۱۸۵۷م در جهت تقریب مسلمانان و انگلیسیان فعالانه دست به کار شد و مذهبی التقاطی از اسلام پدید آورد که در اساس، با مسیحیت تفاوتی نداشت. از نظر او شباهت ذاتی این دو دین به یک اخلاق طبیعی قابل تحویل بود که عنصر مافوق طبیعی از آن زدوده شده باشد. این موضوع انگیزه سید جمال الدین اسدآبادی برای نوشتن کتاب نیچریه بود.»<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۷۳</ref> این کتاب به زبان فارسی نوشته شد و سپس به اردو ترجمه گردید و بعدها [[محمد عبده]] آن را به کمک عارف ابوتراب به فرانسه ترجمه کرد.<ref>امین، احمد، زعماء الاصلاح، ص۷۷</ref> سید جمال در این رساله، به رد مادی‌گرایی و نقش آن در انحطاط انسان و جوامع بشری و اثبات دین و نقش آن در ارتقای فضایل بشری می‌پردازد و اندیشه‌های شبه مادی سرسید احمدخان و اتباعش را به باد انتقاد می‌گیرد. سید جمال پس از رد فلسفه‌های مادی و دهری، به بیان سهم ارزشمند دین در ایجاد تمدن و ترقی می‌پردازد.<ref>فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ۱۳۷۲ش، ص۳۷۳.</ref> | ||
از نظر [[سرسید احمدخان]] هندی، ملاک حقانیت تعالیم دینی انطباق آنها با معیارهای عقل طبیعی است. از این رو، در تاویل خود از [[قرآن]]، معجزات را به شیوه‌ای تاویل می‌کرد که با آن معیارها منطبق باشند و به عبارت دیگر آنها را به طرزی طبیعی‌گرایانه تاویل می‌نمود. دیگر منابع اعتقاد یا عمل دینی - یعنی سنت و اجماع - را نیز رد می‌کرد و نص [[قرآن]]، به ویژه سوره‌های مکی را اساس اخلاق و معنویت منطبق با عقل و طبیعت می‌دانست. (از همین رو، نام «نیچری» [طبیعت‌گرا] به این جنبش داده شده بود). از نظر او، باید هر گونه عقیده و عملی که با این اخلاق ناسازگار به نظر آید - مانند جهاد و بردگی و انقیاد زنان - مردود دانست.<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۵۹- ۳۶۰/ص ۳۷۳ </ref> | از نظر [[سرسید احمدخان]] هندی، ملاک حقانیت تعالیم دینی انطباق آنها با معیارهای عقل طبیعی است. از این رو، در تاویل خود از [[قرآن]]، معجزات را به شیوه‌ای تاویل می‌کرد که با آن معیارها منطبق باشند و به عبارت دیگر آنها را به طرزی طبیعی‌گرایانه تاویل می‌نمود. دیگر منابع اعتقاد یا عمل دینی - یعنی سنت و اجماع - را نیز رد می‌کرد و نص [[قرآن]]، به ویژه سوره‌های مکی را اساس اخلاق و معنویت منطبق با عقل و طبیعت می‌دانست. (از همین رو، نام «نیچری» [طبیعت‌گرا] به این جنبش داده شده بود). از نظر او، باید هر گونه عقیده و عملی که با این اخلاق ناسازگار به نظر آید - مانند جهاد و بردگی و انقیاد زنان - مردود دانست.<ref>فخری، فخری، سیر فلسفه در جهان اسلام، ص۳۵۹- ۳۶۰/ص ۳۷۳ </ref> | ||