تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

تنبیه الخواطر مشتمل است بر دو جزء که هر دو با نظمی تقریبی فصل بندی شده اند. کتاب فاقد ترتیبی خاص در بیان مطالب است و به رغم وجود عناوین مشخص برای هر فصل، مطالب فصول وحدت موضوعی ندارد و بیشتر شبیه جُنگی است حاوی احادیث و اشعار و امثال و حکایات.

مضامین عمده این جزء عبارت است از مواعظی در اخلاق عملی همچون سفارش به زهد و تهذیب اخلاق، بر شمردن صفات رذیله و شیوه های درمان آنها، ذکر فضائل و راه کسب آنها، مطالبی درباره آداب معاشرت و دیگر جزئیات زندگی، فصول متعددی درباره مرگ و [[حیات اخروی]] و وصف [[قیامت]].

به طور کلی رویکرد مؤلف را می توان [[اخلاق]] زاهدانه مبتنی بر قرآن و [[سنّت]] دانست که با وسعت نظر خاصی همراه شده؛ چنانکه در کنار احادیث و سخنان بزرگان دین، از شاهان و بزرگان ایرانی و [[صوفیه]] و اهل حکمت نیز سخنان و حکایاتی آورده است.

==نقاط ضعف==

اشکال کتاب، مانند بیشتر کتابهایی که مشتمل بر مجموعه ای از روایات اخلاقی است، بررسی نشدن مستندات است و به نوشته [[حرعاملی]] <ref>امل الا´مل، قسم 2، ص 338</ref>، روایات غث و سمین در آن وجود دارد. [[مجلسی]] <ref>بحارالانوار، ج 1، ص 29</ref> نیز در عین استفاده بسیار از این کتاب، نوشته است که در آن تفکیک لازم میان روایات صورت نگرفته و آثار [[امامان شیعه]] و اخبار [[اهل سنّت]] با هم آمیخته است و از همین رو، وی فقط [[روایات موثق]] آن را نقل می کند. گرچه به نظر [[آقابزرگ طهرانی]] <ref>الذریعه، ج 24، ص 131</ref> ورّام بعمد اخبار شیعی و سنّی را در آمیخته است تا اهل سنت به کتاب رغبت کنند و هدایت شوند.