لشکر عمر بن سعد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لشکر عمر بن سعد''' سپاهی بود که [[عمر بن سعد]] به‌دستور [[عبیدالله بن زیاد]] جمع‌آوری کرد و در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] با [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و یارانش جنگید و آنان را به [[شهادت]] رساند؛ سپس اهل بیت امام حسین(ع) را به [[اسارت در شام|اسارت]] برد.  

بیشتر منابع تعداد سپاه عمر بن سعد را بیش از ۲۰ هزار دانسته‌اند. لشکر عمر بن سعد از طیف‌های مختلف اهالی [[کوفه]] تشکیل شده بود که با انگیزه‌های مختلفی در کربلا حضور یافته بودند. بیشتر آنان را از لحاظ عقیدتی [[عثمانی‌مذهب]] (افرادی که براین باور بودند که حق و جایگاه عثمان رعایت نشده است) دانسته‌اند. افرادی از [[خوارج]] نیز در میان آنان حاضر بودند و گروهی از لشکریان ابن سعد با انگیزه دشمنی با [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت]] و برخی دیگر با تهدید و تطمیع ابن زیاد در کربلا حاضر شده بودند.

فرماندهی سپاهی که در [[روز عاشورا]] در برابر [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] قرار گرفت بر عهده [[عمر بن سعد|عمر بن سعد بن ابی‌وقاص]] بود و به همین دلیل نیز به لشکر عمر بن سعد معروف است. بنا بر گزارش بیشتر منابع، تعداد افراد این لشکر در آغاز حدود ۴۰۰۰ نفر بود<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۳.</ref> و با پیوستن لشکرهای دیگر به آن، به بیش از ۲۰۰۰۰ تن رسید؛<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹-۹۰؛ ابن طاوس؛ اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۸۵.</ref> البته شمار لشکریان عمر سعد را بین ۶ تا ۳۵ هزار تن گزارش کرده‌اند و اعدادی همچون ۶ هزار،<ref> ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۶.</ref> ۱۴ هزار،<ref>طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۷۸.</ref> ۱۷ هزار،<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> ۲۲ هزار، ۲۸ هزار،<ref> مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref> ۳۰ هزار،<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص۸۶؛ شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، مجلس ۷۰، ص۴۶۱، ح۱۰.</ref> ۳۲ هزار<ref>کاشفی، روضة الشهداء، ۱۳۸۲ش، ص۳۴۶.</ref> نیز در برخی منابع ذکر شده است. امام حسین (ع) در روز عاشورا در اشعاری از لشکریان دشمن به دانه‌های درشت باران تعبیر کرده است.<ref> مقرم، مقتل الحسین، بصیرتی، ۱۳۹۴، ص‌۳۴۵.</ref> نویسنده کتاب لمعات الحسین از این تعبیر استفاده کرده که ابن سعد با لشگری انبوه چون دانه‌های باران شدید در کربلا حضور داشته است.<ref>حسینی طهرانی ،لمعات الحسین ،انتشارات باقرالعلوم،ص ۳۳ </ref>

ابن‌زیاد، [[عمرو بن حریث مخزومی|عمرو بن حریث]] را به جای خود در کوفه گماشت و با تشکیل اردو در [[نخیله]]، کوفیان را واداشت تا به آنجا بیایند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> وی پیوستن به لشکر ابن سعد را بر همه مردان کوفی لازم کرد و [[سوید بن عبدالرحمن منقری]] را به کوفه فرستاد و به او دستور داد در کوفه جستجو کند و هر کس را که از رفتن به جنگ امام حسین(ع) خودداری کرده، پیش او بیاورد.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، صص۲۵۴-۲۵۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۹.</ref> {{یاد| سوید مردی از شامیان را که برای مطالبه [[ارث]] خود به کوفه آمده بود، بازداشت کرده، نزد ابن زیاد فرستاد. ابن زیاد دستور قتل او را صادر کرد. دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، صص۲۵۴-۲۵۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۹. قتل او در راستای ترساندن مردم کوفه از نرفتن به نخیله انجام شده بود و پس از قتل او مردان کوفی راهی [[نخیله]] شدند. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۹.}}  

شماری از لشکریان عمر بن سعد از هواداران [[بنی‌امیه]] و از مخالفان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و دشمن شیعیان او بودند؛ [[شیبان بن مخزوم]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۱۴، ص۲۲۱.</ref> [[شبث بن ربعی تمیمی|شبث بن ربعی]] {{یاد| وی از سوی [[معاویه]] مأمور ترور [[امام حسن(ع)]] شده بود}}،<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> [[کثیر بن عبدالله شعبی]]،<ref> بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۰۱. </ref> شمر بن ذی‌الجوشن، عمر بن سعد، [[زحر بن قیس جعفی|زحر بن قیس]]، [[عزرة بن قیس]] و [[عمرو بن حجاج زبیدی]] از این دسته به شمار می‌روند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref>

در [[روز عاشورا]] افرادی از لشکر عمر بن سعد جدا شدند و به سپاه امام حسین پیوستند. در برخی منابع تعداد این افراد حدود ۳۰ تن ذکر شده است.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۸۰.</ref> [[حر بن یزید ریاحی]]،<ref> طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۹.</ref> [[ابوالحتوف جعفی|ابوالحتوف]] و [[سعد بن حرث انصاری]]،<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۵۹.</ref> [[نعمان بن عمرو ازدی راسبی|نعمان]] و [[حلاس بن عمرو ازدی راسبی]]،<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۷.</ref> [[بکر بن حی تیمی|بکر بن حیّ تیمی]] <ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref>، [[قاسم بن حبیب بن ابی بشر ازدی|قاسم بن حبیب]]،<ref> سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۸۶.</ref> [[جوین بن مالک تیمی|جوین بن مالک]]، <ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref> [[یزید بن زیاد بن مهاصر کندی|ابوالشعثاء کندی]] <ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۴۵.</ref> و [[عمرو بن ضبیعة|عمرو بن ضبیعه]]<ref>سماوی، ابصارالعین، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۴.</ref> از آن جمله‌اند. البته برخی از نویسندگان معتقدند برخی از این افراد به قصد جنگ با امام حسین در لشکر ابن سعد نیامده بودند؛ بلکه از آنجا که ابن زیاد راه‌های خروجی کوفه را بسته بود از طریق لشکر ابن زیاد خود را به امام حسین رساندند.{{مدرک}}

پس از رسیدن نامه ابن زیاد به عمر بن سعد که از او خواسته بود میان امام حسین و آب جدایی افکند، به دستور ابن سعد، [[عمرو بن حجاج]] در [[۷ محرم]]، با پانصد سوار به کنار [[فرات|شریعه فرات]] رفت تا مانع دسترسی امام حسین (ع) و یارانش به آب شوند.<ref> دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۵۵؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۱۲؛ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۸۶.</ref>