آیه نجوا: تفاوت میان نسخه‌ها

==منافع تشریع حکم صدقه قبل از نجوا==

[[فخر رازی]] در [[تفسیر الکبیر]] فایده‌هایی برای تشریع حکم صدقه دادن مسلمانان قبل از نجوای با پیامبر(ص) برشمرده است. تکریم رسول خدا و بزرگ داشتن مناجات و گفتگو با او، منفعت بردن فقرا از این صدقه، بالا رفتن شأن و مرتبه فقرا و نزول درجه اغنیا به دلیل امتناع از پرداخت صدقه قبل از نجوا، ایجاد فرصت برای پیامبر(ص) جهت انجام امور شخصی و [[عبادت]] و آزمایش مسلمانان به وسیله مال دنیا از جمله آنها است.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۹، ص۴۹۵.</ref>

آیه نجوا به وسیله آیه بعد (آیه سیزدهم سوره مجادله) [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شد. بعد از تشریع حکم [[صدقه]] قبل از نجوا با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیغمبر(ص)]]، به جز [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] هیچ یک از [[مسلمان|مسلمانان]] به آن عمل نکردند؛<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۱۸۵.</ref> به همین دلیل [[خدا|خداوند]] در آیه بعد ضمن توبیخ  مسلمانان که از ترس فقر از دادن صدقه خوداری کردند، حکم وجوب آن را برداشت و [[گناه]] آنان در پیروی نکردن از این دستور را بخشید و در عوض، عمل به دیگر [[واجب|واجبات]]، اجتناب از [[حرام|محرمات]] و اطاعت از خداوند و پیامبرش را مورد تاکید قرار داد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref>  

عده‌ای از مفسران نیز معتقدند [[نزول قرآن|نزول]] این آیه از ابتدا موقتی بود زیرا آزمایشی برای مسلمانان بود و با پایان یافتن این آزمایش آیه نیز نسخ شد؛ ضمن اینکه ادامه وجوب پرداخت صدقه قبل از نجوا با پیامبر(ص) باعث ایجاد مشکلاتی برای جامعه می‌شد چون گاه مسائل ضروری پیش می‌آمد و لازم بود به طور خصوصی با پیغمبر(ص) در میان گذارده شود و چنانچه حکم صدقه باقی می‌ماند ممکن بود این ضرورت‌ها از دست برود و افراد یا [[جامعه اسلامی]] زیان ببینند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۳، ص۴۵۲.</ref>

طبق نظر اندیشمندان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نظیر: ابن کثیر،<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۵۰.</ref> [[محمد بن جریر طبری صغیر|طبری]]،<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۲۳، ص۲۴۸.</ref> فخر رازی، <ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۹، ص۴۹۶.</ref> و ابن تیمیه<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه النبویه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۶.</ref> تنها کسی که قبل از نسخ حکم، به آیه نجوی عمل کرد [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بود.

فضل بن روزبهان أشعری در کتاب إبطال الباطل، عمل به آیه نجوی را از فضائل انکار ناپذیر امام علی(ع) شمرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق و ابطال الباطل، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۰.</ref> [[متکلم|متکلمین امامیه]] همچون [[علامه حلی]]<ref>علامه حلی، منهاج الکرامه، ۱۳۷۹ش، ص۸۵.</ref> با استناد به آیه، از آن بر افضلیت امام علی(ع)، استدلال کرده‌ است.

مجاهد از امام علی(ع) روایت کرده است که: آیه‌ای در [[قرآن]] است که کسی قبل از من و بعد از من به آن عمل نکرده و نخواهد کرد، من یک دینار داشتم آن را به ده درهم تبدیل کردم و هر زمان می‌خواستم با رسول خدا(ص) نجوا کنم درهمی را صدقه می‌دادم.<ref>متقی هندی، کنزل العمال، ۱۴۰۹، ج۲، ص۵۲۱؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۱۵۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۹، ص۴۹۵.</ref> حاکم نیشابوری پس از نقل این روایت، با سند صحیح از عبد الله بن محمد صیدلانی، از محمد بن ایوب، از یحیی بن مغیره سعدی، از جریر، از منصور، از مجاهد، از عبد الرحمن بن ابی لیلی از حضرت علی(ع)<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۵۲۴.</ref> آن را بر اساس شرط شیخین [مسلم و بخاری] صحیح خوانده است.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۵۲۴.</ref>