حسین خلیلی تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

حاج میرزاحسین خلیلی تهرانی، فقیه و [[مرجع تقلید]] امامی قرن سیزدهم و چهاردهم و از رهبران روحانی [[نهضت مشروطه]] [[ایران]] . وی در [[نجف]] ازمحضر بزرگانی همچون [[محمدحسن نجفی]] (صاحب جواهر) و [[شیخ انصاری]] بهره علمی برد تا اینکه خود از مراجع بنام جهان [[تشیع]] شد وی از کسانی بود که به امور سیاسی و اجتماعی ایران با حساسیت ویژه می نگریست و در موارد زیادی نسبت به این مسایل واکنش نشان می داد از جمله در عزل [[امین السلطان]] (صدراعظم وقت ایران)و در جریان نهضت مشروطه تلاش های فراوانی انجام داد.

وی در سال 1230 در نجف متولد شد <ref>آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 573</ref>. ابتدا نزد پدرش [[حاج میرزا خلیل]] ، و برادرش [[حاج ملاعلی]]، درس خواند و پس از اتمام مرحله سطح ، در محضر محمدحسن نجفی (صاحب جواهر ، متوفی 1266) و بعد از وفات او در محضر شیخ انصاری (متوفی 1281) تحصیل کرد و از آنان و برخی دیگر از علما، از جمله [[مولی زین العابدین گلپایگانی]]، اجازه روایت گرفت <ref>رجوع کنید به حرزالدین ، ج 1، ص 279ـ 280؛ آل محبوبه ، ج 2، ص 226ـ227؛ آقابزرگ طهرانی ، 1403، ج 1، ص 183، ج 19، ص 60</ref>. سپس در نجف به تدریس فقه پرداخت . احاطه او بر فروع فقهی و تسلطش را در تدریس ستوده و گفته اند که از آرای بلند و قدرت بیان فوق العاده برخوردار بود. <ref>آل محبوبه ، ج 2، ص 226؛ آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 573 ـ574.</ref>

وی پس از وفات [[شیخ محمدحسین کاظمی]] (1308)، یکی از مراجع تقلید شد و در پی رحلت میرزای شیرازی (1312)، از بزرگترین مراجع تقلید به شمار آمد و مقلدان فراوانی در [[ایران]] و [[هند]] و [[عراق]] و دیگر بلاد اسلامی یافت. <ref>حرزالدین ، ج 1، ص 277؛ آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 574.</ref>

پس از به توپ بسته شدن مجلس اول در 1326، تهرانی و دیگر علمای ایرانی مقیم عراق، بر شدت مبارزه خود با حکومت استبدادی و پشتیبانی از مشروطه خواهان افزودند. تهرانی و خراسانی و مازندرانی طردنمودن [[محمدعلی شاه]] را از «اوجب واجبات »، دادن مالیات به گماشتگان او را از «اعظم محرّمات » و کوشش در راه استقرار مشروطه را به منزله جهاد در رکاب [[امام زمان]] دانستند <ref>رجوع کنید به ناظم الاسلام کرمانی ، بخش 2، ج 5، ص 353؛ حائری ، ص 110</ref>. در زمان [[استبداد صغیر]]، یکی از مدارسی که تهرانی در نجف بنا نهاده بود، محل گردهمایی ایرانیان شد <ref>آل محبوبه ، ج 1، ص 135؛ آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 575</ref>. گفته اند که پس از بروز پاره ای انحرافات در نهضت مشروطه، تهرانی از حمایت آن اظهار پشیمانی می کرد. <ref>رجوع کنید به حرزالدین ، ج 1، ص 277ـ279.</ref>

وی آثار متعددی از خود بر جای گذاشت ، از جمله یک باب زایرسرا که آن را وقف نمود، دو مدرسه علمیه و قناتی در نجف. <ref>رجوع کنید به آل محبوبه ، ج 2، ص 226ـ 228؛ آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 575 ـ 577.</ref>

تهرانی در شوال 1326 در [[مسجد سهله]] وفات یافت و پیکرش تا [[نجف]] تشییع و در آنجا، کنار مدرسه ای که بنا نهاده بود، دفن شد. در ایران و هند و عراق برای او مراسم سوکواری برگزار کردند و بازار تهران چند روز تعطیل شد. شعرای بسیاری در رثای وی شعر سروده اند <ref>رجوع کنید به ناظم الاسلام کرمانی ، بخش 2، ج 4، ص 238ـ239؛ آل محبوبه ، ج 2، ص 228ـ229؛ آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء 1، قسم 2، ص 576</ref>. پس از وفات تهرانی ، شایع شد که وی با زهر مسموم شده است و حتی او را «ذبیح اعظم » و «[[شهید اکبر]]» خواندند. <ref>ناظم الاسلام کرمانی ، بخش 2، ج 4، ص 246؛ حبیب آبادی ، ج 3، ص 898.</ref>

محمد از کودکی شعر می سرود، بیشتر اشعار او در مدح و رثای اهل بیت علیهم السلام است . وی در برخی اشعارش مسلمانان را به بیداری فراخوانده است <ref>رجوع کنید به خاقانی، ج 10، ص 454ـ460، 461ـ462</ref>. در عین حال ، اوقات زندگی را بیشتر به عبادت و ذکر و اعتکاف در حرم امیرمؤمنان علیه السلام سپری کرد <ref>خاقانی، ج 10، ص 453</ref>. او در 1355 در نجف وفات یافت و در مقبره پدرش دفن شد. از تألیفات اوست : کتاب فی الطهاره ، کتاب فی الخمس ، [[قاموس غریب القرآن]] و چند رساله فقهی. <ref>خاقانی ، ج 10، ص 454؛ آقابزرگ طهرانی ، 1403، ج 5، ص 245، ج 15، ص 187، ج 18، ص 295، ج 23، ص 18.</ref>