پرش به محتوا

الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۴: خط ۷۴:


==نسخ کهن==
==نسخ کهن==
درباره نسخ کهن الاستبصار، نخست باید از نسخه‌ای ناقص یاد کرد که به گزارش [[آقابزرگ تهرانی]]<ref>آقابزرگ تهرانی، دار‌الاضواء، ج۲، ص۱۴ - ۱۵</ref> در کتابخانه سیدهادی کاشف الغطاء در نجف به خط جعفر بن علی مشهدی وجود داشته است. برپایه این گزارش، نسخه یاد شده با دستخط شیخ طوسی مقابله شده، و تاریخ فراغ از آن ۵۷۳ق بوده است.
درباره نسخ کهن الاستبصار، نخست باید از نسخه‌ای ناقص یاد کرد که به گزارش [[آقابزرگ تهرانی]]<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۲، ص۱۴ - ۱۵</ref> در کتابخانه سیدهادی کاشف الغطاء در نجف به خط جعفر بن علی مشهدی وجود داشته است. برپایه این گزارش، نسخه یاد شده با دستخط شیخ طوسی مقابله شده، و تاریخ فراغ از آن ۵۷۳ق بوده است.


سپس باید به نسخه‌ای محفوظ در [[کتابخانه مرعشی]] اشاره کرد که در [[قرن هشتم]] قمری کتابت شده است.<ref>کتابخانه مرعشی، نسخ خطی، ج۴، ص۳۸۶-۳۸۷</ref>
سپس باید به نسخه‌ای محفوظ در [[کتابخانه مرعشی]] اشاره کرد که در [[قرن هشتم]] قمری کتابت شده است.<ref>کتابخانه مرعشی، نسخ خطی، ج۴، ص۳۸۶-۳۸۷</ref>
خط ۸۰: خط ۸۰:
==شروح و تعلیقات==
==شروح و تعلیقات==
تألیف آثاری به عنوان شرح، تعلیقه یا حاشیه بر الاستبصار از اواخر [[قرن دهم هجری قمری|قرن دهم قمری]] به‌طور شاخص دیده می‌شود، از مهم‌ترین آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تألیف آثاری به عنوان شرح، تعلیقه یا حاشیه بر الاستبصار از اواخر [[قرن دهم هجری قمری|قرن دهم قمری]] به‌طور شاخص دیده می‌شود، از مهم‌ترین آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
*حاشیه‌ای از [[محمدبن علی بن حسین عاملی]]، صاحب [[مدارک الاحکام]] (د ۱۰۰۹ق) که به‌همراه متن الاستبصار در نسخه [[سید محمد علی روضاتی|روضاتی]] محفوظ مانده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، دار‌الاضواء، ج۲، ص۱۶</ref>
*حاشیه‌ای از [[محمدبن علی بن حسین عاملی]]، صاحب [[مدارک الاحکام]] (د ۱۰۰۹ق) که به‌همراه متن الاستبصار در نسخه [[سید محمد علی روضاتی|روضاتی]] محفوظ مانده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۲، ص۱۶</ref>
*حاشیه‌ای از [[حسن بن زین الدین عاملی]]، صاحب [[معالم الدین]] (د ۱۰۱۱ق) که [[افندی اصفهانی|افندی]] در [[ریاض العلماء]] از آن یاد کرده است.<ref>افندی، ریاض‌العلما و حیاض‌الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۳۲</ref>
*حاشیه‌ای از [[حسن بن زین الدین عاملی]]، صاحب [[معالم الدین]] (د ۱۰۱۱ق) که [[افندی اصفهانی|افندی]] در [[ریاض العلماء]] از آن یاد کرده است.<ref>افندی، ریاض‌العلما و حیاض‌الفضلاء، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۳۲</ref>
*حاشیه‌ای از [[محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی]] صاحب [[منهج المقال]] (د ۱۰۲۸ق) که نسخ آن در [[نجف]] و [[مشهد]] نشان داده شده است.<ref>فاضل، فهرست نسخه های خطی کتابخانه جامع گوهر‌شاد، ۱۳۶۵، ج۱، ص۲۱۹-۲۲۰</ref>
*حاشیه‌ای از [[محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی]] صاحب [[منهج المقال]] (د ۱۰۲۸ق) که نسخ آن در [[نجف]] و [[مشهد]] نشان داده شده است.<ref>فاضل، فهرست نسخه های خطی کتابخانه جامع گوهر‌شاد، ۱۳۶۵، ج۱، ص۲۱۹-۲۲۰</ref>
*[[استقصاء الاعتبار]]، که شرحی است از ابوجعفر [[محمد بن حسن بن زین الدین عاملی]] (د ۱۰۳۰ق) و [[آقابزرگ تهرانی]] نسخی چند از آن را معرفی کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۲، ص۳۰-۳۱</ref>
*[[استقصاء الاعتبار]]، که شرحی است از ابوجعفر [[محمد بن حسن بن زین الدین عاملی]] (د ۱۰۳۰ق) و [[آقابزرگ تهرانی]] نسخی چند از آن را معرفی کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۲، ص۳۰-۳۱</ref>
*مناهج الاخبار، که شرحی است از کمال الدین (یا نظام الدین) احمد بن زین العابدین عاملی.<ref>کتابخانه آستان قدس، فهرست، ج۵، ص۱۸۲</ref>
*مناهج الاخبار، که شرحی است از کمال الدین (یا نظام الدین) احمد بن زین العابدین عاملی.<ref>کتابخانه آستان قدس، فهرست، ج۵، ص۱۸۲</ref>
*شرحی از [[محمد امین استرآبادی|ملا محمدامین استرآبادی]] (د ۱۰۳۶ق)<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۱۳، ص۸۳</ref>
*شرحی از [[محمد امین استرآبادی|ملا محمدامین استرآبادی]] (د ۱۰۳۶ق)<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۱۳، ص۸۳</ref>
*تعلیقه‌ای از میرمحمدباقر استرآبادی، معروف به [[میرداماد]] (د ۱۰۴۰ یا ۱۰۴۱ق)، که گاه از آن به شرح نیز تعبیر شده است. نسخه‌هایی از آن در کتابخانه سپهسالار تهران و کتابخانه چستربیتی در دوبلین{{یاد| Chester Beatty Libraryکتابخانه معروف در دوبلین در کشور ایرلند است که توسط آلفرد چستربیتی میلیونر، عتیقه‌دوست و نسخه‌شناس معروف ایرلندی در سال ۱۹۵۰م تأسیس شد. }}موجود است.<ref>ابن یوسف شیرازی، ج۱، ص۲۴۴؛ آقابزرگ تهرانی، ج۱۳، ص۸۳</ref>
*تعلیقه‌ای از میرمحمدباقر استرآبادی، معروف به [[میرداماد]] (د ۱۰۴۰ یا ۱۰۴۱ق)، که گاه از آن به شرح نیز تعبیر شده است. نسخه‌هایی از آن در کتابخانه سپهسالار تهران و کتابخانه چستربیتی در دوبلین{{یاد| Chester Beatty Libraryکتابخانه معروف در دوبلین در کشور ایرلند است که توسط آلفرد چستربیتی میلیونر، عتیقه‌دوست و نسخه‌شناس معروف ایرلندی در سال ۱۹۵۰م تأسیس شد. }}موجود است.<ref>ابن یوسف شیرازی، فهرست کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار، ۱۳۱۵، ج۱، ص۲۴۴؛ آقابزرگ تهرانی،الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الضواء،  ج۱۳، ص۸۳</ref>
*جامع الأخبار فی ایضاح الاستبصار، که شرحی است از شیخ عبداللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع حارثی (د ۱۰۵۰ق) شاگرد [[شیخ بهایی]].<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۵، ص۳۷- ۳۸</ref>
*جامع الأخبار فی ایضاح الاستبصار، که شرحی است از شیخ عبداللطیف بن علی بن احمد بن ابی جامع حارثی (د ۱۰۵۰ق) شاگرد [[شیخ بهایی]].<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۵، ص۳۷- ۳۸</ref>
*[[کشف الاسرار فی شرح الاستبصار]]، که شرحی است از الاستبصار تألیف [[سید نعمت الله جزایری]] (د ۱۱۱۲ق) و نسخه‌های خطی متعددی از آن را آقابزرگ تهرانی نشان داده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۱۸، ص۱۷</ref>
*[[کشف الاسرار فی شرح الاستبصار]]، که شرحی است از الاستبصار تألیف [[سید نعمت الله جزایری]] (د ۱۱۱۲ق) و نسخه‌های خطی متعددی از آن را آقابزرگ تهرانی نشان داده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، دار‌الاضواء، ج۱۸، ص۱۷</ref>
*نکت الارشاد در شرح استبصار، نوشته [[شهید اول]] محمد بن مکی.
*نکت الارشاد در شرح استبصار، نوشته [[شهید اول]] محمد بن مکی.
*شرح استبصار، نوشته سید میرزا حسن بن عبدالرسول حسینی زنوزی.
*شرح استبصار، نوشته سید میرزا حسن بن عبدالرسول حسینی زنوزی.
۴۲۵

ویرایش