Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوانسالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') |
|||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
====تجسم اعمال==== | ====تجسم اعمال==== | ||
بر اساس مبنای [[تجسم اعمال]]، عذاب تحمل شده توسط تباهکاران، در واقع صورت حقیقی اعمال خودشان است و این خود اعمال هستند که به سراغ صاحبانشان آمدهاند و آنان را به رنج افکندهاند؛ عذابی از بیرون بر کسی تحمیل نمیشود و ساخته دستان خود مجرمان است. این مفهوم که از خلال برخی آیات فهیمده شده،<ref>سوره توبه، آیه ۳۵؛ سوره زمر، آیه ۲۴.</ref> در آیه ۸ زلزال، روشنترین بازتاب را دارد، با این مضمون که «و هر كه هموزن ذرّهاى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد.» | بر اساس مبنای [[تجسم اعمال]]، عذاب تحمل شده توسط تباهکاران، در واقع صورت حقیقی اعمال خودشان است و این خود اعمال هستند که به سراغ صاحبانشان آمدهاند و آنان را به رنج افکندهاند؛ عذابی از بیرون بر کسی تحمیل نمیشود و ساخته دستان خود مجرمان است. این مفهوم که از خلال برخی آیات فهیمده شده،<ref>سوره توبه، آیه ۳۵؛ سوره زمر، آیه ۲۴.</ref> در آیه ۸ زلزال، روشنترین بازتاب را دارد، با این مضمون که «و هر كه هموزن ذرّهاى بدى كند [نتيجه] آن را خواهد ديد.» | ||
در آیهای دیگر خوردن مال [[یتیم]] خوردن آتش دانسته شده است.<ref>سوره نساء،آیه۱۰.</ref>{{ | در آیهای دیگر خوردن مال [[یتیم]] خوردن آتش دانسته شده است.<ref>سوره نساء،آیه۱۰.</ref>{{یاد| إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَىٰ ظُلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَارًا ۖ وَسَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا | ||
در حقيقت، كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مىخورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مىبرند، و به زودى در آتشى فروزان درآيند. | در حقيقت، كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مىخورند، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مىبرند، و به زودى در آتشى فروزان درآيند. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
===جهنم از مرگ تا قیامت=== | ===جهنم از مرگ تا قیامت=== | ||
فرد [[گناه]] کار پس از مرگ تا رستاخیز عذابهایی را در برزخ تحمل میکند و سپس محکمه [[قیامت]] برگزار میشود؛ آنانکه اهل بهشتند، از جهنم آسیبی نمیبینند و زشت کاران پس از محاکمه به محل مجازات برده میشوند. اما در نصوص اسلامی، گاه تصویری غافلگیرکننده از انتقال به جهنم، بیدرنگ پس از مرگ داده شده است، آنسان که گویی در پس مرگ، آتش جهنم در کمین است.{{ | فرد [[گناه]] کار پس از مرگ تا رستاخیز عذابهایی را در برزخ تحمل میکند و سپس محکمه [[قیامت]] برگزار میشود؛ آنانکه اهل بهشتند، از جهنم آسیبی نمیبینند و زشت کاران پس از محاکمه به محل مجازات برده میشوند. اما در نصوص اسلامی، گاه تصویری غافلگیرکننده از انتقال به جهنم، بیدرنگ پس از مرگ داده شده است، آنسان که گویی در پس مرگ، آتش جهنم در کمین است.{{یاد| به عنوان نمونه درباره فرعونیانی که در دریا غرق شدند قرآن می گوید: | ||
مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا [تا] به سبب گناهانشان غرقه گشتند و [پس از مرگ] در آتشى درآورده شدند و براى خود، در برابر خدا يارانى نيافتند.}} | مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا [تا] به سبب گناهانشان غرقه گشتند و [پس از مرگ] در آتشى درآورده شدند و براى خود، در برابر خدا يارانى نيافتند.}} | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
صوفیان بر این نکته تأکید ورزیدهاند که آتش دوزخ را با مؤمنان حقیقی و محبان خداوند کاری نیست.<ref>غزنوی، مقامات ژنده پیل، ۱۳۴۰ش، ص۱۳۹؛ سنایی، دیوان، ۱۳۶۲ش، ص۵۱؛ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۳-۲۵۶</ref> | صوفیان بر این نکته تأکید ورزیدهاند که آتش دوزخ را با مؤمنان حقیقی و محبان خداوند کاری نیست.<ref>غزنوی، مقامات ژنده پیل، ۱۳۴۰ش، ص۱۳۹؛ سنایی، دیوان، ۱۳۶۲ش، ص۵۱؛ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۳-۲۵۶</ref> | ||
تعابیری همچون جهنم فراق، عذاب هجر، دوزخ حجاب و ذل حجاب در گفتار صوفیان دیده میشود که در مقایسه با عذاب جهنم یا جهنم احتراق به کار رفته و حاکی از این معناست که محجوبیت از حق، دوزخ و عذاب حقیقی است و از همین رو صوفیان آن را عذابی الیم و سختتر از عذاب دوزخ دانستهاند.<ref> قشیری، لطائف الاشارات، ۱۹۸۱-۱۹۸۳م، ج۲، ص۲۵۱و۲۷۴ و ج۳، ص۲۷۳-۲۷۵؛ سراج، اللمع فی التصوف، ۱۹۱۴، ص۲۶۲؛ هجویری، کشف المحجوب، ۱۳۵۸ش، ص۱۲۷</ref>{{ | تعابیری همچون جهنم فراق، عذاب هجر، دوزخ حجاب و ذل حجاب در گفتار صوفیان دیده میشود که در مقایسه با عذاب جهنم یا جهنم احتراق به کار رفته و حاکی از این معناست که محجوبیت از حق، دوزخ و عذاب حقیقی است و از همین رو صوفیان آن را عذابی الیم و سختتر از عذاب دوزخ دانستهاند.<ref> قشیری، لطائف الاشارات، ۱۹۸۱-۱۹۸۳م، ج۲، ص۲۵۱و۲۷۴ و ج۳، ص۲۷۳-۲۷۵؛ سراج، اللمع فی التصوف، ۱۹۱۴، ص۲۶۲؛ هجویری، کشف المحجوب، ۱۳۵۸ش، ص۱۲۷</ref>{{یاد| در فرازی از [[دعای کمیل]] امیرالمؤمنین (ع)صبر بر فراق از خداوند در برابر صبر بر آتش عذاب الهی را غیر قابل تحمل دانسته است. فَلَئِنْ صَيَّرْتَنِى لِلْعُقُوبَاتِ مَعَ أَعْدائِكَ، وَ جَمَعْتَ بَيْنِى وَبَيْنَ أَهْلِ بَلَائِكَ، وَفَرَّقْتَ بَيْنِى وَبَيْنَ أَحِبَّائِكَ وَأَوْلِيائِكَ، فَهَبْنِى يَا إِلٰهِى وَسَيِّدِى وَمَوْلاىَ وَ رَبِّى، صَبَرْتُ عَلَىٰ عَذابِكَ، فَكَيْفَ أَصْبِرُ عَلَىٰ فِراقِكَ ترجمه: پس اگر مرا در عقوبت و مجازات با دشمنانت قرار دهی و بین من و اهل عذابت جمع کنی و میان من و عاشقان و دوستانت جدایی اندازی، ای خدا و آقا و مولا و پروردگارم، بر فرض که بر عذابت شکیبایی ورزم، ولی بر فراقت چگونه صبر کنم. }} | ||
از دیدگاه ابن عربی، جهنم و بهشت معنایی جز قرب و بُعد از خداوند ندارد. جهنم که نصیب مجرمان است، تصور و توهم انسان از بُعد میان او و خداوند است و عذاب الیم و ذُلِّ عظیم، عذاب حجاب است.<ref>ابن عربی، فصوص الحکم، ۱۳۶۶ش، ص ۱۰۷-۱۰۸.</ref> منشأ این بُعد، اشتغال به امور طبیعی و نفسانی و در واقع توهم غیر در وجود است. اما چنین بعدی حقیقت ندارد؛ زیرا همه مواطن و مقامات، صور مراتب حق است و به این ترتیب، بعد از خدا جز توهم چیزی نیست.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۲۹۹ق، ص۲۴۴؛ خوارزمی، شرح فصوص الحکم، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۶۹</ref> ابن عربی بر آن است که بهشت و جهنم جز حالات روحی که پس از مفارقت از بدن بر نفس جزئی عارض میشود، نیست و عامل سعادت یا شقاوت هر نفسی جز درجه معرفتش به خداوند و حدت ذاتی وجود او نیست. عذاب مهین نفس نیز با رفع حجاب یعنی با رفع جهل از میان میرود.<ref> قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۲۹۹ق، ص۱۱۴. </ref>[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] الاهی دان شیعه، حقیقت جهنم را حجاب و بُعد از رحمت الهی و ظهور و بروز حقيقت [[نفس اماره|نفس امّاره]] دانسته و بر این باور است که تا اين نفس امّارۀ انسانی باقی است و تبديل به [[نفس لوامه|نفس لوّامه]] و يا [[نفس مطمئنه| نفس مطمئنّه]] و غير آن نشده است، جهنّم باقی است؛ زيرا كه دوزخ ظهور و بروز حقيقت نفس در مراحل بُعد و حجاب است. <ref>حسینی طهرانی، معاد شناسی، ج۱۰، ص ۳۱۵</ref> | از دیدگاه ابن عربی، جهنم و بهشت معنایی جز قرب و بُعد از خداوند ندارد. جهنم که نصیب مجرمان است، تصور و توهم انسان از بُعد میان او و خداوند است و عذاب الیم و ذُلِّ عظیم، عذاب حجاب است.<ref>ابن عربی، فصوص الحکم، ۱۳۶۶ش، ص ۱۰۷-۱۰۸.</ref> منشأ این بُعد، اشتغال به امور طبیعی و نفسانی و در واقع توهم غیر در وجود است. اما چنین بعدی حقیقت ندارد؛ زیرا همه مواطن و مقامات، صور مراتب حق است و به این ترتیب، بعد از خدا جز توهم چیزی نیست.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۲۹۹ق، ص۲۴۴؛ خوارزمی، شرح فصوص الحکم، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۳۶۹</ref> ابن عربی بر آن است که بهشت و جهنم جز حالات روحی که پس از مفارقت از بدن بر نفس جزئی عارض میشود، نیست و عامل سعادت یا شقاوت هر نفسی جز درجه معرفتش به خداوند و حدت ذاتی وجود او نیست. عذاب مهین نفس نیز با رفع حجاب یعنی با رفع جهل از میان میرود.<ref> قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۲۹۹ق، ص۱۱۴. </ref>[[سید محمدحسین حسینی تهرانی|علامه طهرانی]] الاهی دان شیعه، حقیقت جهنم را حجاب و بُعد از رحمت الهی و ظهور و بروز حقيقت [[نفس اماره|نفس امّاره]] دانسته و بر این باور است که تا اين نفس امّارۀ انسانی باقی است و تبديل به [[نفس لوامه|نفس لوّامه]] و يا [[نفس مطمئنه| نفس مطمئنّه]] و غير آن نشده است، جهنّم باقی است؛ زيرا كه دوزخ ظهور و بروز حقيقت نفس در مراحل بُعد و حجاب است. <ref>حسینی طهرانی، معاد شناسی، ج۱۰، ص ۳۱۵</ref> |
ویرایش