پرش به محتوا

مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۲: خط ۵۲:


==نگاهی به محتوا==
==نگاهی به محتوا==
طبرسی در مقدمه کتابش مطالبی را تحت عنوان فنون هفتگانه به منظور مقدماتی برای فهم علوم قرآن یادآورشده که فن اولش درباره تعداد آیات قرآن و فائده شناخت آنهاست. طبرسی نظر کوفیان را درتعداد آیات قرآن صحیح‌ترین عدد و سند این قول را برترین سند دانسته است زیرا این نظر از امیرالمؤمنین(ع) گرفته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۶.</ref>{{یادداشت|۶۲۳۶ عدد منسوب به قاریان اهل کوفه است. سیوطی، الاتقان، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۲۳۵ به بعد}} نخستین مطلب مجمع البیان پس از مقدمه بیان این نکته است که بسم الله الرحمن الرحیم هم در [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و هم در سایر سوره‌ها آیه‌ای مستقل است و هرکس در نماز آن را عمداً نگوید نمازش باطل است خواه نماز واجب یا مستحب باشد و بلند خواندنش در نماز‌هایی که باید قرائتش بلند خوانده شود [[واجب]] است و در دیگر نمازها [[مستحب]] است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۰.</ref>
طبرسی در مقدمه کتابش مطالبی را تحت عنوان فنون هفتگانه به منظور مقدماتی برای فهم علوم قرآن یادآورشده که فن اولش درباره تعداد آیات قرآن و فائده شناخت آنهاست. طبرسی نظر کوفیان را درتعداد آیات قرآن صحیح‌ترین عدد و سند این قول را برترین سند دانسته است زیرا این نظر از امیرالمؤمنین(ع) گرفته شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۶.</ref>{{یاد|۶۲۳۶ عدد منسوب به قاریان اهل کوفه است. سیوطی، الاتقان، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۲۳۵ به بعد}} نخستین مطلب مجمع البیان پس از مقدمه بیان این نکته است که بسم الله الرحمن الرحیم هم در [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و هم در سایر سوره‌ها آیه‌ای مستقل است و هرکس در نماز آن را عمداً نگوید نمازش باطل است خواه نماز واجب یا مستحب باشد و بلند خواندنش در نماز‌هایی که باید قرائتش بلند خوانده شود [[واجب]] است و در دیگر نمازها [[مستحب]] است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۵۰.</ref>


== روش و گرایش تفسیری==
== روش و گرایش تفسیری==
مجمع البیان نمونه کامل [[تفسیر ادبی]] است. روش طبرسی در این اثر این است که ابتدا گروهی از [[آیه|آیات]] هر [[سوره]] را نقل می‌کند، سپس تحت چند سرعنوان از نظرگاه‌های علوم و معارف مختلف آن گروه آیات را بررسی و حلاجی می‌کند. ابتدا از نظر قرائت و اختلاف قرائات و قضاوت در بین قرائت‌های مختلف (تحت عنوان «حُجة»)، سپس از نظر لغت و مشکلات لغوی، سپس از نظر اعراب، سپس از نظر [[اسباب نزول| اسباب النزول]]، سپس معنای مبسوط و مُنقّح آن گروه آیات را به دست می‌دهد و سرانجام تحت عنوان «نظم»، ربط سوره‌ها را به یکدیگر باز می‌نمایاند.
مجمع البیان نمونه کامل [[تفسیر ادبی]] است. روش طبرسی در این اثر این است که ابتدا گروهی از [[آیه|آیات]] هر [[سوره]] را نقل می‌کند، سپس تحت چند سرعنوان از نظرگاه‌های علوم و معارف مختلف آن گروه آیات را بررسی و حلاجی می‌کند. ابتدا از نظر قرائت و اختلاف قرائات و قضاوت در بین قرائت‌های مختلف (تحت عنوان «حُجة»)، سپس از نظر لغت و مشکلات لغوی، سپس از نظر اعراب، سپس از نظر [[اسباب نزول| اسباب النزول]]، سپس معنای مبسوط و مُنقّح آن گروه آیات را به دست می‌دهد و سرانجام تحت عنوان «نظم»، ربط سوره‌ها را به یکدیگر باز می‌نمایاند.


این شیوه و این سبک شیوا و فصل‌بندی شده، به مراجعه‌کننده امکان می‌دهد مشکل خود را که طبعاً در ذیل یکی از این ابواب و فصل‌های فرعی می‌گنجد به سرعت بازیابد و مانند سایر تفسیرها ناچار نباشد که گمشده خود را در لابه‌لای صفحات بسیاری جستجو کند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن‌پژوهی، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>[[فضل بن حسن طبرسی| نویسنده مجمع البیان]] گاه فقط اقوالی را درباره تفسیر یک آیه یا بخشی از آیه<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۲۳۵.</ref> {{یادداشت|«وَ» اذکروا «إِذْ آتَینََا»‌ای أعطینا «مُوسَی اَلْکتََابَ» و هو التوراة «وَ اَلْفُرْقََانَ» اختلفوا فیه علی وجوه...}} و یا معانی مختلفی را برای یک کلمه نقل می‌کند بدون آن‌که نظر خودش را بیان کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۵-۹۴.</ref> و گاه افزون بر نقل قول، دیدگاه خودش را نیز بیان می‌کند و تصریح به درست بودن یا صحیح‌تر بودن یک دیدگاه دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۳.</ref> {{یادداشت|و '''هذا القول أولی بالصواب''' لأنا إنما أمرنا...}} وی نیز هم‌چنان گاهی افزون بر نقل اقوال آنها را رد می‌کند و رد کردنش نیز گاه همراه با ذکر دلیل است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۱۰۲.</ref> {{یادداشت|و '''هذا القول فیه نظر لأن التکریر''' إنما یکون تأکیدا إذا لم یکن محمولا علی فعل ثان... }}وگاه صرفاً رد کردن است.
این شیوه و این سبک شیوا و فصل‌بندی شده، به مراجعه‌کننده امکان می‌دهد مشکل خود را که طبعاً در ذیل یکی از این ابواب و فصل‌های فرعی می‌گنجد به سرعت بازیابد و مانند سایر تفسیرها ناچار نباشد که گمشده خود را در لابه‌لای صفحات بسیاری جستجو کند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن‌پژوهی، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>[[فضل بن حسن طبرسی| نویسنده مجمع البیان]] گاه فقط اقوالی را درباره تفسیر یک آیه یا بخشی از آیه<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۲۳۵.</ref> {{یاد|«وَ» اذکروا «إِذْ آتَینََا»‌ای أعطینا «مُوسَی اَلْکتََابَ» و هو التوراة «وَ اَلْفُرْقََانَ» اختلفوا فیه علی وجوه...}} و یا معانی مختلفی را برای یک کلمه نقل می‌کند بدون آن‌که نظر خودش را بیان کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۵-۹۴.</ref> و گاه افزون بر نقل قول، دیدگاه خودش را نیز بیان می‌کند و تصریح به درست بودن یا صحیح‌تر بودن یک دیدگاه دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۳.</ref> {{یاد|و '''هذا القول أولی بالصواب''' لأنا إنما أمرنا...}} وی نیز هم‌چنان گاهی افزون بر نقل اقوال آنها را رد می‌کند و رد کردنش نیز گاه همراه با ذکر دلیل است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۱۰۲.</ref> {{یاد|و '''هذا القول فیه نظر لأن التکریر''' إنما یکون تأکیدا إذا لم یکن محمولا علی فعل ثان... }}وگاه صرفاً رد کردن است.
وی هم‌چنان گاه به روایات معصومین در بخش‌های مختلف استناد کرده است گاه به روایت یا روایاتی دربخش «القراءة» استناد کرده<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر‌دار المعرفه، ج۶، ص۴۲۸.</ref> و گاه در بخش «المعنی» الحجة که همان بخش اصلی تفسیر است. و گاه در دیگر بخش‌ها مانند بخش «الحجة»<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر‌ دار المعرفه، ج۶، ص۴۲۲.</ref>
وی هم‌چنان گاه به روایات معصومین در بخش‌های مختلف استناد کرده است گاه به روایت یا روایاتی دربخش «القراءة» استناد کرده<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر‌دار المعرفه، ج۶، ص۴۲۸.</ref> و گاه در بخش «المعنی» الحجة که همان بخش اصلی تفسیر است. و گاه در دیگر بخش‌ها مانند بخش «الحجة»<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر‌ دار المعرفه، ج۶، ص۴۲۲.</ref>


Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش