پرش به محتوا

سوره رعد: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '== پانویس ==↵{{پانویس}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۱: خط ۳۱:


* '''«أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَابِيًا ۚ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ ۚ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً ۖ وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثَالَ»''' (آیه ۱۷)ترجمه:خداوند از آسمان آبی فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‌ای به اندازه آنها سیلابی جاری شد؛ سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد؛ و از آنچه (در کوره‌ها،) برای به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگی، آتش روی آن روشن می‌کنند نیز کف‌هایی مانند آن به وجود می‌آید -خداوند، حق و باطل را چنین مثل می‌زند!- امّا کف‌ها به بیرون پرتاب می‌شوند، ولی آنچه به مردم سود می‌رساند [= آب یا فلز خالص] در زمین می‌ماند؛ خداوند اینچنین مثال می‌زند!
* '''«أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَابِيًا ۚ وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ ۚ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً ۖ وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ۚ كَذَٰلِكَ يَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثَالَ»''' (آیه ۱۷)ترجمه:خداوند از آسمان آبی فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‌ای به اندازه آنها سیلابی جاری شد؛ سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد؛ و از آنچه (در کوره‌ها،) برای به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگی، آتش روی آن روشن می‌کنند نیز کف‌هایی مانند آن به وجود می‌آید -خداوند، حق و باطل را چنین مثل می‌زند!- امّا کف‌ها به بیرون پرتاب می‌شوند، ولی آنچه به مردم سود می‌رساند [= آب یا فلز خالص] در زمین می‌ماند؛ خداوند اینچنین مثال می‌زند!
در تفسیر المیزان [[علامه طباطبایی]] آیاتی از قرآن را به عنوان غرر آیات {{یادداشت| مانند:سوره رعدآیه ۷، سوره حجر ایه ۹، سوره نحل آیه ۷۷، سوره اسراء آیه ۲۰، سوره ذاریات آیه ۵۶ ومن غرر آياتها قوله تعالى : « وَما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ».طباطبایی، محدحسین، الميزان في تفسيرالقرآن، ج۱۸، ص۳۶۴ }}معرفی کرده است. غرر در لغت جمع غرّه به معنای درخشندگی و برجستگی است و نیز به سفیدی موجود در پیشانی گاو به دلیل دورنمای خاص آن گفته می‌شود.و در اصطلاح به آیاتی گفته  می‌شود که با درخشش، برجستگی و نقش کلیدی و زیربنایی ویژه ای دارند که به غررالایات معروفند.[[آیت الله جوادی آملی]] معيار غُرَر الآيات را  كليدی بودن آن آيات، عُلوِّ متن، ايجازِ اعجازآميز، اتقان در برهان، جمع برهان و عرفان در بيان قرآنی و نيز راهگشایی آن ها برای آيات ديگر و پايه و ميزانِ عدل بودن و روشنگري برای پيچيدگی احاديث دانسته است.<ref>http://nooralyaghin.com/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%AA/item/1782-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%BA%D8%B1%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA.html
در تفسیر المیزان [[علامه طباطبایی]] آیاتی از قرآن را به عنوان غرر آیات {{یاد| مانند:سوره رعدآیه ۷، سوره حجر ایه ۹، سوره نحل آیه ۷۷، سوره اسراء آیه ۲۰، سوره ذاریات آیه ۵۶ ومن غرر آياتها قوله تعالى : « وَما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ».طباطبایی، محدحسین، الميزان في تفسيرالقرآن، ج۱۸، ص۳۶۴ }}معرفی کرده است. غرر در لغت جمع غرّه به معنای درخشندگی و برجستگی است و نیز به سفیدی موجود در پیشانی گاو به دلیل دورنمای خاص آن گفته می‌شود.و در اصطلاح به آیاتی گفته  می‌شود که با درخشش، برجستگی و نقش کلیدی و زیربنایی ویژه ای دارند که به غررالایات معروفند.[[آیت الله جوادی آملی]] معيار غُرَر الآيات را  كليدی بودن آن آيات، عُلوِّ متن، ايجازِ اعجازآميز، اتقان در برهان، جمع برهان و عرفان در بيان قرآنی و نيز راهگشایی آن ها برای آيات ديگر و پايه و ميزانِ عدل بودن و روشنگري برای پيچيدگی احاديث دانسته است.<ref>http://nooralyaghin.com/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%AA/item/1782-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%BA%D8%B1%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA.html
</ref>
</ref>
* '''أَلَا بِذِكْرِ‌ اللَّـهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ''' (آیه ۲۸)
* '''أَلَا بِذِكْرِ‌ اللَّـهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ''' (آیه ۲۸)
ترجمه: آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مى‌يابد.{{یادداشت| آیه ۲۸ سوره رعد در واقع تکمیل کننده آیه ۲۷ است که در این آیه پیامبر خدا(ص) در جواب كافران که مى‌گويند: چرا از جانب پروردگارش معجزه‌اى بر او نازل نمى‌شود؟ می گوید:خدا هر كه را بخواهد گمراه مى‌كند. و هر كه را به درگاه او روى كند، هدايت مى‌كند (وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ) ودر آیه ۲۸ در معرفی این افرادی که خداوند هدایتشان می کند می فرماید: الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ الله تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ترجمه:  آنها کسانی هستند که ایمان آورده‌اند، و دل‌هایشان به یاد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد!}}
ترجمه: آگاه باش كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مى‌يابد.{{یاد| آیه ۲۸ سوره رعد در واقع تکمیل کننده آیه ۲۷ است که در این آیه پیامبر خدا(ص) در جواب كافران که مى‌گويند: چرا از جانب پروردگارش معجزه‌اى بر او نازل نمى‌شود؟ می گوید:خدا هر كه را بخواهد گمراه مى‌كند. و هر كه را به درگاه او روى كند، هدايت مى‌كند (وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ) ودر آیه ۲۸ در معرفی این افرادی که خداوند هدایتشان می کند می فرماید: الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ الله تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ترجمه:  آنها کسانی هستند که ایمان آورده‌اند، و دل‌هایشان به یاد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد!}}
گفته شده است از این آیه، انحصار فهمیده می‌شود؛ یعنی فقط با یاد [[خدا|خداست]] که دل‌ها آرامش می‌گیرد.<ref>طباطبائی، المیزان، ذیل آیه</ref> و مراد از «ذکر» هر نوع یاد خداست، چه لفظی باشد و چه غیرلفظی یا با قرآن باشد یا بدون آن.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۱، ص۳۵۵.</ref> از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: «به وسیله [[محمد(ص)]] دل‌ها آرامش می‌یابد و اوست ذکر خداوند»<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۱۱، ح۴۴.</ref> و اینکه «رسول خدا(ص) به [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] فرمود: آیا می‌دانی [این آیه] درباره چه کسی نازل شده است؟... درباره کسی نازل شده که مرا تصدیق کند و به من [[ایمان]] بیاورد و تو و عترت تو را که بعد از تو هستند دوست بدارد و امر [ولایت] را به تو و ائمه بعد از تو تسلیم کند».<ref>کوفی، تفسیر فرات، ص۲۰۷.</ref> در روایت دیگری پیامبر خدا(ص) در تفسیر آیه فرمود:کسانی که دل هایشان تنها با یاد خدا آرام می گیرد ما اهلبیت هستیم و شیعیان ما <ref>بحرانی، سیدهاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۳، ص۲۵۳  
گفته شده است از این آیه، انحصار فهمیده می‌شود؛ یعنی فقط با یاد [[خدا|خداست]] که دل‌ها آرامش می‌گیرد.<ref>طباطبائی، المیزان، ذیل آیه</ref> و مراد از «ذکر» هر نوع یاد خداست، چه لفظی باشد و چه غیرلفظی یا با قرآن باشد یا بدون آن.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۱۱، ص۳۵۵.</ref> از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: «به وسیله [[محمد(ص)]] دل‌ها آرامش می‌یابد و اوست ذکر خداوند»<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۱۱، ح۴۴.</ref> و اینکه «رسول خدا(ص) به [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] فرمود: آیا می‌دانی [این آیه] درباره چه کسی نازل شده است؟... درباره کسی نازل شده که مرا تصدیق کند و به من [[ایمان]] بیاورد و تو و عترت تو را که بعد از تو هستند دوست بدارد و امر [ولایت] را به تو و ائمه بعد از تو تسلیم کند».<ref>کوفی، تفسیر فرات، ص۲۰۷.</ref> در روایت دیگری پیامبر خدا(ص) در تفسیر آیه فرمود:کسانی که دل هایشان تنها با یاد خدا آرام می گیرد ما اهلبیت هستیم و شیعیان ما <ref>بحرانی، سیدهاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۳، ص۲۵۳  
</ref>
</ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:


==مراد از تسبیح رعد==
==مراد از تسبیح رعد==
آیه سیزدهم، از تسبیح رعد سخن می‌گوید.(وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ  ترجمه:و رعد (و برق و همه قوای عالم غیب و شهود) و جمیع فرشتگان همه از بیم (قهر) خدا به تسبیح و ستایش او مشغولند) در [[تفسیر]] این [[آیه]] چند قول بیان شده است. برخی گفته‌اند رعد نشانه [[الله|الهی]] است و بر بزرگی خداوند دلالت می‌کند و ازاین‌رو به [[تسبیح]] دعوت می‌کند یا خود با این راهنمایی، تسبیح خدا را می‌گوید. قول دیگر این است که مقصود از تسبیح رعد این است که هر کس صدای رعد را بشنود، خدا را تسبیح می‌کند.<ref>طوسی، التبیان، ذیل آیه ۱۳ ؛ سورآبادی، تفسیر التفاسیر، ۱۳۸۱، ذیل آیه ۱۳ ؛ طبرسی، مجمع البیان، ذیل آیه ۱۳ ؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ذیل آیه ۱۳؛ نظام اعرج، تفسیر غرائب  القرآن، ذیل آیه ۱۳</ref> دعاهایی نیز نقل شده‌است که در وقت شنیدن رعد خوانده می‌شود.<ref>نظام اعرج، تفسیر غرائب القرآن، ذیل آیه ۱۳ رعد؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۶، ص ۳۵۷؛ اسماعیل حقی بروسوی، تفسیر روح البیان، ۱۴۰۵ق، ذیل آیه</ref>{{یادداشت|در دعای جوشن کبیر در بند ۶ نیز آمده است:يا مَنْ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ... ای آن‌که رعد همراه با ستایشش تسبیح‌گو است. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، دعای جوشن کبیر}}
آیه سیزدهم، از تسبیح رعد سخن می‌گوید.(وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ  ترجمه:و رعد (و برق و همه قوای عالم غیب و شهود) و جمیع فرشتگان همه از بیم (قهر) خدا به تسبیح و ستایش او مشغولند) در [[تفسیر]] این [[آیه]] چند قول بیان شده است. برخی گفته‌اند رعد نشانه [[الله|الهی]] است و بر بزرگی خداوند دلالت می‌کند و ازاین‌رو به [[تسبیح]] دعوت می‌کند یا خود با این راهنمایی، تسبیح خدا را می‌گوید. قول دیگر این است که مقصود از تسبیح رعد این است که هر کس صدای رعد را بشنود، خدا را تسبیح می‌کند.<ref>طوسی، التبیان، ذیل آیه ۱۳ ؛ سورآبادی، تفسیر التفاسیر، ۱۳۸۱، ذیل آیه ۱۳ ؛ طبرسی، مجمع البیان، ذیل آیه ۱۳ ؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ذیل آیه ۱۳؛ نظام اعرج، تفسیر غرائب  القرآن، ذیل آیه ۱۳</ref> دعاهایی نیز نقل شده‌است که در وقت شنیدن رعد خوانده می‌شود.<ref>نظام اعرج، تفسیر غرائب القرآن، ذیل آیه ۱۳ رعد؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۶، ص ۳۵۷؛ اسماعیل حقی بروسوی، تفسیر روح البیان، ۱۴۰۵ق، ذیل آیه</ref>{{یاد|در دعای جوشن کبیر در بند ۶ نیز آمده است:يا مَنْ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ... ای آن‌که رعد همراه با ستایشش تسبیح‌گو است. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، دعای جوشن کبیر}}


منظور از تسبیحِ عمومیِ تمام موجودات در جهان هستی(آسمان‌ها و زمین) این است که هر موجودی به صورت حقیقی خداوند را تسبیح می کند (نه این که فقط منظور این باشد که با وجود خودش دلالت می کند براین که به وجود آورنده‌اش منزه از هر کاستی و نقص و متصف به تمام کمالات وجودی است؛ و نه این که منظور این باشد که تسبیح و منزه دانستن خدواند سبحان یا زبانی است که تمام موجودات دارای عقل با زبانِ قال خداوند متعال را می ستایند و تسبیح می گویند ویا با وجود خودشان  خداوند را تسبیح وتنزیه می‌کنند که این ستایش با زبانِ حال است.) و البته این تسبیح عمومی وحقیقی تمام موجودات جهان هستی برای انسان‌های عادی قابل درک و فهم نیست چنان چه قرآن می‌فرماید:وَلكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ<ref>طباطبایی، محمدحسین، الميزان في تفسيرالقرآن، ج۱۹، ص۱۴۴</ref>
منظور از تسبیحِ عمومیِ تمام موجودات در جهان هستی(آسمان‌ها و زمین) این است که هر موجودی به صورت حقیقی خداوند را تسبیح می کند (نه این که فقط منظور این باشد که با وجود خودش دلالت می کند براین که به وجود آورنده‌اش منزه از هر کاستی و نقص و متصف به تمام کمالات وجودی است؛ و نه این که منظور این باشد که تسبیح و منزه دانستن خدواند سبحان یا زبانی است که تمام موجودات دارای عقل با زبانِ قال خداوند متعال را می ستایند و تسبیح می گویند ویا با وجود خودشان  خداوند را تسبیح وتنزیه می‌کنند که این ستایش با زبانِ حال است.) و البته این تسبیح عمومی وحقیقی تمام موجودات جهان هستی برای انسان‌های عادی قابل درک و فهم نیست چنان چه قرآن می‌فرماید:وَلكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ<ref>طباطبایی، محمدحسین، الميزان في تفسيرالقرآن، ج۱۹، ص۱۴۴</ref>
خط ۵۵: خط ۵۵:


==آیات الاحکام==
==آیات الاحکام==
[[آیه]] بیست و پنجم سوره رعد{{یادداشت|وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۙ أُولَٰئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ترجمه: آنها که عهد الهی را پس از محکم کردن می‌شکنند، و پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده قطع می‌کنند، و در روی زمین فساد می‌نمایند، لعنت برای آنهاست؛ و بدی (و مجازات) سرای آخرت}} را جزو [[آیات الاحکام]] برشمرده‌اند. گفته شده بنابر این آیه، وفای به [[عهد (فقه)|عهد]] [[واجب]] است.<ref>ایروانی، دروس تمهیدیه، ج۱، ص۴۶۲.</ref> [[فقه|فقها]] در تعریف عهد گفته‌اند: عهد یعنی انسان با [[خدا|خداوند]] پیمان ببندد کاری را انجام دهد یا آن را ترک کند. برای عهد شرایطی بیان شده است؛ از جمله اینکه باید صیغه آن خوانده شود، اینکه بگوید: «عٰاهَدْتُ اللهَ اَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَو أَتْرُكَ كَذٰا» يا «عَلَىَّ عَهْدُ الله أَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَوْ أَتْرُكَ كَذٰا» و به جای «أَفْعَلَ كَذٰا» تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ج۲، ص۶۲۲.</ref>{{یادداشت|برای آشنایی با دیگر شرایط عهد به صفحه [[عهد (فقه)|عهد]] مراجعه کنید}}
[[آیه]] بیست و پنجم سوره رعد{{یاد|وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۙ أُولَٰئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ترجمه: آنها که عهد الهی را پس از محکم کردن می‌شکنند، و پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده قطع می‌کنند، و در روی زمین فساد می‌نمایند، لعنت برای آنهاست؛ و بدی (و مجازات) سرای آخرت}} را جزو [[آیات الاحکام]] برشمرده‌اند. گفته شده بنابر این آیه، وفای به [[عهد (فقه)|عهد]] [[واجب]] است.<ref>ایروانی، دروس تمهیدیه، ج۱، ص۴۶۲.</ref> [[فقه|فقها]] در تعریف عهد گفته‌اند: عهد یعنی انسان با [[خدا|خداوند]] پیمان ببندد کاری را انجام دهد یا آن را ترک کند. برای عهد شرایطی بیان شده است؛ از جمله اینکه باید صیغه آن خوانده شود، اینکه بگوید: «عٰاهَدْتُ اللهَ اَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَو أَتْرُكَ كَذٰا» يا «عَلَىَّ عَهْدُ الله أَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَوْ أَتْرُكَ كَذٰا» و به جای «أَفْعَلَ كَذٰا» تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ج۲، ص۶۲۲.</ref>{{یاد|برای آشنایی با دیگر شرایط عهد به صفحه [[عهد (فقه)|عهد]] مراجعه کنید}}


== متن و ترجمه==
== متن و ترجمه==
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش