پرش به محتوا

سوره تحریم: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{پانویس|۲}}' به '{{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۵: خط ۱۵:


این سوره را در شمار [[سوره‌های ممتحنات]] نیز آورده‌اند<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰و۵۹۶.</ref> که گفته شده این سوره‌ها با [[سوره ممتحنه]] تناسب محتوایی دارند.<ref>[http://lib.eshia.ir/26683/1/2612 فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ج۱، ص۲۶۱۲.]</ref>
این سوره را در شمار [[سوره‌های ممتحنات]] نیز آورده‌اند<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰و۵۹۶.</ref> که گفته شده این سوره‌ها با [[سوره ممتحنه]] تناسب محتوایی دارند.<ref>[http://lib.eshia.ir/26683/1/2612 فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ج۱، ص۲۶۱۲.]</ref>
{{یادداشت|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}
{{یاد|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}


==محتوا==
==محتوا==
خط ۲۲: خط ۲۲:


==شأن نزول: پیامبر و جلب رضایت همسرانش==
==شأن نزول: پیامبر و جلب رضایت همسرانش==
نظر [[تفسیر قرآن|مفسران]] درباره [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات ابتدای [[سوره]] تحریم ـ که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را عتاب می‌کند چرا [[حلال]] خدا را برای رضایت همسرانش [[حرام]] می‌کند ـ متفاوت است. برخی نقل کرده‌اند پیامبر(ص) پس از [[نماز صبح]] به [[همسران پیامبر (ص)|همسرانش]] سر می‌زد. در این میان، [[حفصه دختر عمر بن خطاب|حفصه]] پیامبر را به شربت عسل مهمان می‌کرد و پیامبر زمان بیشتری را نزد او بود. [[عایشه]] از این توقف ناراحت شد و با دیگر همسران پیامبر هماهنگ کرد وقتی پیامبر را دیدند بگویند بوی بدی می‌دهد.{{یادداشت| به پیامبر می گفتند بوی مغافیر می دهی، تو صمغ مَغافیر خورده ای؟!(مغافیر، صَمغ و شیره‌ای بود که یکی از درختان حجاز به نام عُرفط(بر وزن هرمز) تراوش می کرد و بوی نامناسبی داشت.) }} پیامبر که فرشته به حضورش می‌آمد بدش می‌آمد بوی بدی از او استشمام شود، [[سوگند]] خورد دیگر از آن عسل ننوشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>در نقلی دیگر آمده است [[زینب دختر جحش|زینب بنت جحش]] به پیامبر شربت عسل می‌داد <ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹.</ref> و در دیگری آمده [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام‌سلمه]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>
نظر [[تفسیر قرآن|مفسران]] درباره [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات ابتدای [[سوره]] تحریم ـ که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را عتاب می‌کند چرا [[حلال]] خدا را برای رضایت همسرانش [[حرام]] می‌کند ـ متفاوت است. برخی نقل کرده‌اند پیامبر(ص) پس از [[نماز صبح]] به [[همسران پیامبر (ص)|همسرانش]] سر می‌زد. در این میان، [[حفصه دختر عمر بن خطاب|حفصه]] پیامبر را به شربت عسل مهمان می‌کرد و پیامبر زمان بیشتری را نزد او بود. [[عایشه]] از این توقف ناراحت شد و با دیگر همسران پیامبر هماهنگ کرد وقتی پیامبر را دیدند بگویند بوی بدی می‌دهد.{{یاد| به پیامبر می گفتند بوی مغافیر می دهی، تو صمغ مَغافیر خورده ای؟!(مغافیر، صَمغ و شیره‌ای بود که یکی از درختان حجاز به نام عُرفط(بر وزن هرمز) تراوش می کرد و بوی نامناسبی داشت.) }} پیامبر که فرشته به حضورش می‌آمد بدش می‌آمد بوی بدی از او استشمام شود، [[سوگند]] خورد دیگر از آن عسل ننوشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>در نقلی دیگر آمده است [[زینب دختر جحش|زینب بنت جحش]] به پیامبر شربت عسل می‌داد <ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹.</ref> و در دیگری آمده [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام‌سلمه]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>


بنابر گزارش دیگری، در یکی از روزهای نوبت [[عایشه]] و در حالی که [[حفصه بنت عمر بن‌ خطاب|حفصه]] نیز به خانه پدرش رفته بود، پیامبر با کنیز خود در خانه حفصه خلوت کرد. هنگام خروج کنیز، عایشه وی را دیده و سخت دچار غیرت شد. حفصه نیز هنگام ورود به خانه به پیامبر گفت، من فهمیدم که چه کسی با تو (پیامبر) بوده است؛ تو با من بدی می‌کنی. رسول خدا سوگند خورد حفصه را راضی کند. پس آن کنیز را بر خودش حرام کرد و به حفصه توصیه کرد این راز را نزد خود نگه دارد؛ حفصه این راز را برای عایشه فاش کرد. در پی این عمل حفصه، آیات ابتدایی سوره تحریم نازل گردید.<ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹-۲۴۰.</ref>
بنابر گزارش دیگری، در یکی از روزهای نوبت [[عایشه]] و در حالی که [[حفصه بنت عمر بن‌ خطاب|حفصه]] نیز به خانه پدرش رفته بود، پیامبر با کنیز خود در خانه حفصه خلوت کرد. هنگام خروج کنیز، عایشه وی را دیده و سخت دچار غیرت شد. حفصه نیز هنگام ورود به خانه به پیامبر گفت، من فهمیدم که چه کسی با تو (پیامبر) بوده است؛ تو با من بدی می‌کنی. رسول خدا سوگند خورد حفصه را راضی کند. پس آن کنیز را بر خودش حرام کرد و به حفصه توصیه کرد این راز را نزد خود نگه دارد؛ حفصه این راز را برای عایشه فاش کرد. در پی این عمل حفصه، آیات ابتدایی سوره تحریم نازل گردید.<ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹-۲۴۰.</ref>
خط ۳۸: خط ۳۸:


*'''يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ...''' (آیه۸) ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید بسوی خدا توبه کنید، توبه‌ای خالص؛ امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغ‌هایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد کند...
*'''يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ...''' (آیه۸) ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده‌اید بسوی خدا توبه کنید، توبه‌ای خالص؛ امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغ‌هایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد کند...
پس از امر خدواند به مومنان برای نگهداشتن خود و خانواده از آتش دوزخ در این آیه برای بار دوم به همه آنها امر می کند که با [[توبه]] به سوی خدا بازگردند تا از آثار و برکاتش در [[قیامت]] بهره‌مند شوند و توبه نصوح را پیشنهاد داده است. نصوح از ریشه نُصح به معنای تلاش برای یافتن بهترین کاری(رفتار وگفتار) است که تأمین کننده مصالح آدمی است و یا به معنای اخلاص ست {{یادداشت| نُصح می تواند به معنی خالص از هرچیزی باشد چنان چه به عسل خالص نیز عسل ناصح گفته شده ونیز می تواند به معنای دوختن و وصل کردن باشد و به خیاط ناصح می گویند که کنایه از محکم کاری است.براین اساس توبه نَصوح توبه‌ای خالصانه و محکم وجدی است.  راغب اصفهانی، مفردات، ج۱، ص۸۰۸  }} و بر این اساس توبه نصوح  توبه اى است که صاحبش را از برگشتن به طرف گناه باز بدارد، و یا توبه اى که بنده را براى رجوع از گناه خالص سازد، و در نتیجه ، دیگر به آن عملى که از آن توبه کرده بر نگردد. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج ۱۹، ص۳۳۵.</ref>
پس از امر خدواند به مومنان برای نگهداشتن خود و خانواده از آتش دوزخ در این آیه برای بار دوم به همه آنها امر می کند که با [[توبه]] به سوی خدا بازگردند تا از آثار و برکاتش در [[قیامت]] بهره‌مند شوند و توبه نصوح را پیشنهاد داده است. نصوح از ریشه نُصح به معنای تلاش برای یافتن بهترین کاری(رفتار وگفتار) است که تأمین کننده مصالح آدمی است و یا به معنای اخلاص ست {{یاد| نُصح می تواند به معنی خالص از هرچیزی باشد چنان چه به عسل خالص نیز عسل ناصح گفته شده ونیز می تواند به معنای دوختن و وصل کردن باشد و به خیاط ناصح می گویند که کنایه از محکم کاری است.براین اساس توبه نَصوح توبه‌ای خالصانه و محکم وجدی است.  راغب اصفهانی، مفردات، ج۱، ص۸۰۸  }} و بر این اساس توبه نصوح  توبه اى است که صاحبش را از برگشتن به طرف گناه باز بدارد، و یا توبه اى که بنده را براى رجوع از گناه خالص سازد، و در نتیجه ، دیگر به آن عملى که از آن توبه کرده بر نگردد. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج ۱۹، ص۳۳۵.</ref>


* '''«إِن تَتُوبَا إِلَی اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا ۖ وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ ۖ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَٰلِک ظَهِیرٌ‌ ﴿۴﴾''' [[صالح المومنین|صالِحُ المُؤمِنین]] به‌معنای بهترین مؤمنان که برگرفته از آیه ۴ سوره تحریم است و به همین خاطر این آیه را آیه صالح المومنین نامیده‌اند.<ref> علامه حلی، نهج الحق، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۱.</ref> صالح المومنین شخصی است که خداوند او را همراه خود، جبرئیل و دیگر فرشتگان حامی و پشتیبان پیامبر اسلام(ص) قرار داده است. در برخی از [[تفاسیر]] شیعه و سنی با استناد به [[حدیث|روایاتی]] که از طریق [[فریقین]] رسیده تنها مصداق واژه صالح المومنین امام علی(ع) معرفی شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
* '''«إِن تَتُوبَا إِلَی اللهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا ۖ وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ ۖ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَٰلِک ظَهِیرٌ‌ ﴿۴﴾''' [[صالح المومنین|صالِحُ المُؤمِنین]] به‌معنای بهترین مؤمنان که برگرفته از آیه ۴ سوره تحریم است و به همین خاطر این آیه را آیه صالح المومنین نامیده‌اند.<ref> علامه حلی، نهج الحق، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۱.</ref> صالح المومنین شخصی است که خداوند او را همراه خود، جبرئیل و دیگر فرشتگان حامی و پشتیبان پیامبر اسلام(ص) قرار داده است. در برخی از [[تفاسیر]] شیعه و سنی با استناد به [[حدیث|روایاتی]] که از طریق [[فریقین]] رسیده تنها مصداق واژه صالح المومنین امام علی(ع) معرفی شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref>
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش