کشتار شیعیان هزاره به‌دستور عبدالرحمن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[عبدالرحمن‌ خان]] (حکومت:۱۲۵۹ـ۱۲۸۰ش) با حمایت [[بریتانیا|انگلیسی‌ها]] حاکم [[کابل]] شد. پیش از او، رقیب و پسرعمویش، محمدیعقوب، فرزند شیرعلی‌خان، پس از پدرش، کمتر از یک‌سال حکومت کرد (اسفند ۱۲۵۷تا مهر ۱۲۵۸ش) و با شکست از نیروهای انگلیس و اشغال کابل و [[قندهار]]، استعفا کرد و به [[هند]] رفت.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، ۱۳۶۷ش، ص۲۴۰.</ref>{{یادداشت|انگلیسی‌ها که ضربات سنگینی از افغان‌ها خورده بودند و تصمیم داشتند آنجا را ترک کنند، برای انتقام یا پیشگیری از حملات افغان‌ها تصمیم گرفتند، سه ناحیه کابل و ترکستان، ناحیه قندهار و ناحیه هرات به‌صورت مستقل و جدا از هم بمانند. آنان اراده کرده بودند کابل و ترکستان را به عبدالرحمن بدهند و قندهار بخاطر همسایگی هند، دست خودشان باشد و کنترل هرات را با حفظ نظارت خودشان، به ایران بدهند. از طرف دیگر انگلستان تصمیم گرفته بود هیچ یک از فرزندان یا برادران محمدیعقوب را در سلطنت کابل نپذیرد.}} عبدالرحمن با خروج محمدیعقوب، با اجازه [[روسیه|روس‌ها]] از [[سمرقند]]، محل تبعیدش، به [[کندوز]] آمد.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، ۱۳۶۷ش، ص۲۴۳ـ۲۴۶.</ref>{{یادداشت|عبدالرحمن چندسال پیش از عمویش، شیرعلی‌ شکست خورده بود و در [[سمرقند]] و [[بخارا]] تحت سلطه روس‌ها پناهنده بود.(فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، ۱۳۶۷ش، ص۲۴۳ـ۲۴۶.)}} او در توافق با فرمانده بریتانیایی، قول داد دوست انگلیس باشد، خروج امن نیروهایشان را تضمین کند و اختیار روابط خارجی امارتش را به آنان دهد. در مقابل، انگلیسی‌ها علاوه بر حکومت کابل و ترکستان ([[بلخ]]، کندوز، [[جوزجان]] و فاریاب)، وعده خروج سریع سربازان خود، عدم دخالت آنان در امور داخلی و دادن اسلحه و کمک نقدی را به عبدالرحمن دادند.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، ۱۳۶۷ش، ص۲۴۳ـ۲۵۰.</ref><br>

عبدالرحمن هم‌زمان با سرکوب هزاره‌های شیخ‌علی، در پاییز ۱۲۶۵ش به میران هزاره [[بامیان]]، [[دایکندی|دای‌کُندی]]، [[غزنی]] ، [[اُرزگان]] و [[غور]] نامه فرستاد و از آنان درخواست بیعت و اطاعت نمود.<ref>کاتب، سراج التواریخ، ج۳، </ref> برخی از میران درخواست او را نپذیرفتند.<ref>دولت آبادی، هزاره ها از قتل عام تا احیای هویت، ۱۳۸۵ش، ص۶۷و۶۸.</ref> عبدالرحمن تلاش کرد با جذب میران دیگر، از آنان برای سرکوب این هزاره‌ها استفاده کند.<ref>پولادی، هزاره‌ها، ۱۳۹۰ش، ص۳۲۰.</ref>{{یادداشت|عبدالرحمن در بهار ۱۲۶۸ش به حاکمان غزنی و قندهار و دیگر اطراف هزاره‌جات، دستور داد هرکدام، دو نفر را مامور کنند وارد هزاره‌جات شده و تمام راه‌ها و موانع نفوذ آنجا را ببینند و در مزار شریف، به او گزارش دهند.(کاتب، سراج التواریخ، ۱۳۷۰ش، ج۳، بخش اول، ص۴۰۲.) این ماموران از بین قزلباش‌ها و سیدهای شیعه انتخاب شدند تا شک کسی برانگیخته نشود.(پولادی، هزاره‌ها، ۱۳۹۰ش، ص۳۳۶)}} عبدالرحمن در تابستان ۱۲۶۹ش، پسرعمویش عبدالقدوس را والی هزاره‌ها و مستقر بامیان کرد و دستور داد با زبان یا شمشیر، آنان را به اطاعت وادارد.<ref>کاتب، سراج التواریخ، ۱۳۷۰ش، ج۳، بخش اول، ص۴۸۰.</ref><br>