کظم غیظ: تفاوت میان نسخهها
←مفهومشناسی و جایگاه
خط ۷: | خط ۷: | ||
غَیْظْ شدیدترین غضب است و به حرارتی گفته میشود که بر اثر جوشش خون قلب انسان پدید میآید<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۶۱۹.</ref> و کظم به معنای نگهداشتن نَفَس است. کظم غیظ، واژهای اخلاقی به معنای کنترل خشم و خودداری از اظهار آن است<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۷۱۲.</ref> و به کسی که بسیار خشم خود را کنترل کند، کاظم گفته میشود.<ref>نراقی، جامع السعادات، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۳۳۳؛ غزالی، احیاء علوم الدین، دار المعرفه، ج۳، ص۱۷۶.</ref> | غَیْظْ شدیدترین غضب است و به حرارتی گفته میشود که بر اثر جوشش خون قلب انسان پدید میآید<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۶۱۹.</ref> و کظم به معنای نگهداشتن نَفَس است. کظم غیظ، واژهای اخلاقی به معنای کنترل خشم و خودداری از اظهار آن است<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۱۲ق، ص۷۱۲.</ref> و به کسی که بسیار خشم خود را کنترل کند، کاظم گفته میشود.<ref>نراقی، جامع السعادات، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۳۳۳؛ غزالی، احیاء علوم الدین، دار المعرفه، ج۳، ص۱۷۶.</ref> | ||
کظم غیظ، به فضیلتهای اخلاقی دیگری همچون [[حلم]] نزدیک است و در تفاوت آن با حلم گفتهاند کظمغیظ از کسی سر میزند که هنوز به ملکه حلم دست نیافته است و غضب، توانایی آن را دارد که در وی بروز کند، اما او با تلاش در فروخوردنِ آن، سعی در مهارکردن غضب دارد.<ref>نراقی، جامع السعادات، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۳۳۳؛ غزالی، احیاء علوم الدین، دار المعرفه، ج۳، ص۱۷۶.</ref> | کظم غیظ، به فضیلتهای اخلاقی دیگری همچون [[حلم]] نزدیک است و در تفاوت آن با حلم گفتهاند کظمغیظ از کسی سر میزند که هنوز به ملکه حلم دست نیافته است و غضب، توانایی آن را دارد که در وی بروز کند، اما او با تلاش در فروخوردنِ آن، سعی در مهارکردن غضب دارد.<ref>نراقی، جامع السعادات، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۳۳۳؛ غزالی، احیاء علوم الدین، دار المعرفه، ج۳، ص۱۷۶.</ref>در روایات میان کظم غیظ(فروخوردن و فرونشاندن خشم) با صبر و [[حلم]] رابطه برقرار است. [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] در روایتی کنترل خشم را محبوبترین جرعه در پیشگاه الهی دانسته و میگوید: هيچ جرعهاى نزد خداوند عزّ و جلّ از جرعۀ خشمى که بنده در دلش با جوشش و هیجان بنوشد و آن را با شکیبائى يا بردبارى دفع کند،محبوبتر نیست.<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۱۱. {</ref>{یادداشت|مَا مِنْ جُرْعَةٍ يَتَجَرَّعُهَا عَبْدٌ أَحَبَّ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ جُرْعَةِ غَيْظٍ يَرُدُّهَا فِي قَلْبِهِ وَ رَدَّهَا بِصَبْرٍ أَوْ رَدَّهَا بِحِلْمٍ.}} | ||
در [[قرآن]] کظم غیظ از ویژگیهای پرهیزگاران شمرده شده است. «آنان که خشم خود را فرو میبرند و از خطاهای مردم در میگذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.» <ref>سوره آل عمران، آیه۱۳۴.</ref> همچنین فرو بردن خشم (کظم غیظ) در روایات، به عنوان فضیلتی اخلاقی، مورد تأکید [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] قرار گرفته است. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] در کتاب ایمان و کفر ۱۳ [[حدیث|روایت]] را در ذیل باب کظم غیظ آورده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> در [[دعای مکارم الاخلاق|دعای مکارم الاخلاقِ]] [[صحیفه سجادیه]] به کظم غیظ اشاره شده است<ref>صحیفه سجادیه، دعای بیستم.</ref> و در روایات عزت و بزرگی، رهایی از عذاب الهی و جلب رضایت او از آثار فرو بردن خشم یاد شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] روایت شده است: «هر کس خشم خود را کنترل کند خدا عذابش را از او برمیدارد.»<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۳۰۶-۳۰۷.</ref> امام سجاد(ع) در روایتی فرموده است که هیچ جرعه ای نزد من محبوب تر از جرعه غیظی نیست که آن را بیاشامم و طرف مقابل را مجازات نکنم. ودر روایت دیگر فرو خوردن جرعه غیظ و جرعه حزن هنگام مصیبت از محبوب ترین جرعه ها در پیشگاه خداوند یاد شده است. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مؤسسةالوفاء بیروت، ج ۴۷، ص ۳۰۱ العروسي الحويزي، تفسير نور الثقلين، ج۱، ص۳۹۰</ref>{{یادداشت| ما من جرعتين أحب إلى الله عز وجل أن يجرعهما عبده المؤمن في الدنيا من جرعة غيظ كظم عليها وجرعة حزن عند مصيبة صبر عليها}} | در [[قرآن]] کظم غیظ از ویژگیهای پرهیزگاران شمرده شده است. «آنان که خشم خود را فرو میبرند و از خطاهای مردم در میگذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.» <ref>سوره آل عمران، آیه۱۳۴.</ref> همچنین فرو بردن خشم (کظم غیظ) در روایات، به عنوان فضیلتی اخلاقی، مورد تأکید [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] قرار گرفته است. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|الکافی]] در کتاب ایمان و کفر ۱۳ [[حدیث|روایت]] را در ذیل باب کظم غیظ آورده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> در [[دعای مکارم الاخلاق|دعای مکارم الاخلاقِ]] [[صحیفه سجادیه]] به کظم غیظ اشاره شده است<ref>صحیفه سجادیه، دعای بیستم.</ref> و در روایات عزت و بزرگی، رهایی از عذاب الهی و جلب رضایت او از آثار فرو بردن خشم یاد شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] روایت شده است: «هر کس خشم خود را کنترل کند خدا عذابش را از او برمیدارد.»<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۳۰۶-۳۰۷.</ref> امام سجاد(ع) در روایتی فرموده است که هیچ جرعه ای نزد من محبوب تر از جرعه غیظی نیست که آن را بیاشامم و طرف مقابل را مجازات نکنم. ودر روایت دیگر فرو خوردن جرعه غیظ و جرعه حزن هنگام مصیبت از محبوب ترین جرعه ها در پیشگاه خداوند یاد شده است. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مؤسسةالوفاء بیروت، ج ۴۷، ص ۳۰۱ العروسي الحويزي، تفسير نور الثقلين، ج۱، ص۳۹۰</ref>{{یادداشت| ما من جرعتين أحب إلى الله عز وجل أن يجرعهما عبده المؤمن في الدنيا من جرعة غيظ كظم عليها وجرعة حزن عند مصيبة صبر عليها}} |