سلفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

برپایه اعتقادات سلفیه، گروه‌های جهادی و تندرویی همچون [[طالبان]]، [[القاعده]] و [[داعش]] شکل گرفته که بسیاری از مسلمانان را [[کافر]] و [[جهاد]] با آنان را وظیفه خود می‌دانند و عده زیادی از مسلمانان شیعه و اهل تسنن را قتل عام کرده‌اند.  

سلفیان تنها به ظاهر آیات قرآن استناد می‌کنند و هیچ [[تأویل]] و تفسیری از آیات قرآن را درست نمی‌دانند. برای مثال برپایه آیه «الرحمن علی العرش استوی» که معنای ظاهری آن این است که خدا بر تختی قرار گرفته است،<ref>سوره طه، آیه ۵، ترجمه مشکینی.</ref> می‌گویند خدا واقعاً تختی دارد که بر آن می‌نشیند. همچنین از تعبیر قرآنی «یدالله» برداشت می‌کنند که خدا دست دارد.<ref>علیزاده موسوی، سلفی‌گری و وهابیت، ۱۳۹۳ش، ص۶۱-۶۲.</ref>  

[[فلسفه اسلامی|فلاسفه]]، [[باطنیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[شیعه اثناعشری]]، قدریه و اشاعره‌ از جمله گروه‌هایی هستند که توسط سلفیان تکفیر می‌شوند.<ref>المشعبی، منهج ابن تیمیة فی مسألة التکفیر، ۱۴۱۸ق، ص۳۵۱-۴۶۳؛ عاصمی نجدی، الدررالسنیة فی الاجوبة النجدیة، ، ۱۴۱۶قـ ،ج۳، ص۲۱۱.</ref>

در پیشینه سلفی‌گری [[اصحاب حدیث]] قرار دارند که گرچه به این عنوان شناخته نمی‌شدند، اصطلاح سلف میانشان رواج پیدا کرد.<ref>پاکتچی، و هوشنگی، بنیادگرایی و سلفیه، ۱۳۹۳ش، ص۳۰.</ref> [[احمد بن حنبل]] (درگذشت ۲۴۱ق) پیشوای آنان پیروان خود را در کنار تبعیت از سنت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر(ص)]]، به پیروی از [[اصحاب پیامبر]]<ref>جبرين، شرح أصول السنة لإمام أحمد بن حنبل، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۶.</ref> یا هدایت‌یافتگان از اصحاب و [[تابعین]] دعوت می‌کرد.<ref>ابن­ بدران­ دمشقی، المدخل الی مذهب الامام احمد بن حنبل، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م، ص۵۳و۵۴.</ref>

عنوان سلفیه از قرن هشتم قمری برای گروه‌های گراینده به سلف کاربرد یافت که [[ابن‌تیمیه]] (درگذشت ۷۲۸ق) عالم حنبلی دمشق، با تألیفات بسیار اندیشه‌های سلفی را تئوریزه کرد.<ref>پاکتچی و هوشنگی، بنیادگرایی و سلفیه، ۱۳۹۳ش، ص۷۷.</ref> به‌گفته احمد پاکتچی، او مِنهاج‌السنه را در رد [[امامیه]] و رساله‌هایی چون الرسالة الحمویه را در رد اشاعره و نوشته‌هایی در رد طوایف صوفیه و هواداران [[ابن عربی]] نوشت. امر به معروف و نهی از منکر، گشودن باب اجتهاد و نفی تقلید و حضور فعال در عرصه سیاسی و اجتماعی از آموزه‌هایی او بود که بر آنها تأکید داشت.<ref>پاکتچی و هوشنگی، بنیادگرایی و سلفیه، ۱۳۹۳ش، ص۷۸.</ref>

سازمان اِخوان‌المسلمین جریانی سَلَفی است که توسط حسن البنا در [[مصر]] تأسیس شد. حسن البنا پیرو اصلاح‌طلبِ پیش از خود رشیدرضا بود که از یک سو تحت تأثیر دیدگاه‌های ابن‌تیمیه و محمد عبده، تفکر سلفی داشت؛<ref>فرمانیان، جریان‌شناسی فکری فرهنگی سلفی‌گری معاصر، ۱۳۵۲ش، ص۱۰۸تا۱۱۰.</ref> و از سوی دیگر با تأثیرپذیری از [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] در راه وحدت مسلمانان تلاش می‌کرد.<ref>فرمانیان، «سلفیه و تقریب»، ص۱۴۳و۱۴۴.</ref>

مکتب سَلَفی در شبه‌قاره [[هند]] توسط شاه ولی الله دهلوی (۱۱۱۴-۱۱۷۶ق) نهادینه شد.<ref>فرمانیان، جریان‌شناسی فکری فرهنگی سلفی‌گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۷۶تا۷۸.</ref> او که رساله‌ای در دفاع از [[ابن تیمیه حرانی|ابن‌تیمیه]] دارد،<ref>فرمانیان، جریان‌شناسی فکری فرهنگی سلفی‌گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۷۸.</ref> در آثارش اعمالی مثل [[زیارت]] قبور، [[توسل|توسّل]]، استغاثه، [[نذر]] و [[قسم]] را از مظاهر شرک شمرده است.<ref>ملا موسی میبدی، «بررسی و نقد دیدگاه شاه ولی الله دهلوی در مسئله شرک»، ص۱۵۵.</ref>

طالبان گروهی سلفی و جهادی و تلفیقی از مذهب دیُوبندی و قومیت پشتو است که توانست در دوره‌ای در افغانستان به قدرت برسد.<ref>«نحله‌های فکری طالبان؛ از دیوبندیه تا وهابیت»، خبرگزاری رسا، ۱۵ مهر ۱۳۹۵.</ref> هسته اصلی [[طالبان]] را مجاهدان حاضر در درگیری‌های [[افغانستان]] و شوروی تشکیل می‌دادند.<ref> فرمانیان، تاریخ تفکر سلفی‌گری، ۱۳۹۴ش، ص۱۰۳.</ref> رهبر طالبان ملا محمد عمر بود که پس از تصرف کابل به‌دست طالبان، امیرالمومنین لقب گرفت. جمعیت طالبان ملاعمر را خلیفه می‌شمردند و مخالفان او را یاغی علیه خلیفه و [[مهدورالدم]] می‌دانستند.<ref>فرمانیان، جریان‌شناسی فکری فرهنگی سلفی‌گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۱۰۳.</ref>