confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۲
ویرایش
ملکه سبا: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی
(←معرفی) |
|||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
ملکه سبا، پادشاه منطقه [[سبا]] بود که داستان دیدار او با [[سلیمان (پیامبر)|حضرت سلیمان]] در قرآن، در [[سوره نمل]]<ref>سوره نمل، آیات ۲۰-۴۴.</ref> و نیز در عهد عتیق آمده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۰.</ref> نام ملکه سبا | ملکه سبا، پادشاه منطقه [[سبا]] بود که داستان دیدار او با [[سلیمان (پیامبر)|حضرت سلیمان]] در قرآن، در [[سوره نمل]]<ref>سوره نمل، آیات ۲۰-۴۴.</ref> و نیز در عهد عتیق آمده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۰.</ref> نام ملکه سبا در قرآن و در عهد عتیق نیست<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref>، اما به گفته بسیاری از مفسران و مورخان، نام او بِلْقِیس بوده است؛<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۶۴.</ref> چنان‌که در احادیث متعدد شیعه نیز همین نام را آورده‌اند.<ref>ر.ک: صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۰؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۲۷؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۰۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۳.</ref> با این حال در برخی منابع برای ملکه سبا نام‌های دیگری مانند یَلمَقه ثبت شده است.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> پدر او را به نام‌های مختلفی چون شَرْح<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> و هدّاد بن شراحیل ذکر کرده‌اند.<ref>اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض، دار مکتبة الحیاة، ص۹۹.</ref> همچنین گفته شده او از نسل [[سام بن نوح]] بوده است.<ref>خطیب عمری، الروضة الفیحاء، ۱۴۲۰ق، ص۹۶.</ref> بعضی مادر او را از [[جن|جنیان]] دانسته،<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> ولی برخی دیگر چنین مطلبی را انکار کرده‌اند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۴۸۱.</ref> او در مأرب به دنیا آمد.<ref>شبستری، اعلام القرآن، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۱.</ref> | ||
بلقیس از قبیله حِمیَر بود<ref>ابن‌صاعد اندلسی، التعریف بطبقات الأمم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۴.</ref> که در سرزمین [[سبا]] ([[یمن]] کنونی<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۱.</ref>) حکومت قدرتمندانه و با شکوهی داشت.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۴۱.</ref> پایتخت حکومت او مأرب بود.<ref>شبستری، اعلام القرآن، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۱.</ref> گفته شده او پیش از دیدار با حضرت سلیمان نُه سال و پس از آن چهار سال از طرف او بر یمن حکومت کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۶۷.</ref> البته سال‌های دیگری را هم برای مدت حکومت او ذکر کرده‌اند.<ref>اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض، دار مکتبة الحیاة، ص۹۹ | بلقیس از قبیله حِمیَر بود<ref>ابن‌صاعد اندلسی، التعریف بطبقات الأمم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۴.</ref> که در سرزمین [[سبا]] ([[یمن]] کنونی<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۱.</ref>) حکومت قدرتمندانه و با شکوهی داشت.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۴۱.</ref> پایتخت حکومت او مأرب بود.<ref>شبستری، اعلام القرآن، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۱.</ref> گفته شده او پیش از دیدار با حضرت سلیمان نُه سال و پس از آن چهار سال از طرف او بر یمن حکومت کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۶۷.</ref> البته سال‌های دیگری را هم برای مدت حکومت او ذکر کرده‌اند.<ref>اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض، دار مکتبة الحیاة، ص۹۹.</ref> بر اساس گزارشی که [[ابوالفتوح رازی]] نقل کرده، ملکه سبا، سد عرم را ساخت، که بعدها در [[سیل عرم]] ویران شد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۶، ص۶۱.</ref> با این حال ساخت این سد، به افراد دیگر هم نسبت داده شده است.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۱.</ref> | ||
طبق برخی منابع او با حضرت سلیمان ازدواج کرد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> بر اساس آنچه دایرة المعارف فارسی از برخی منابع یهود نقل کرده، [[بختنصر]] ثمره ازدواج سلیمان و بلقیس بوده است.<ref>مصاحب و دیگران، «بلقیس»، ص۵۲۷.</ref> ولی طبق بعضی دیگر، او با فرد دیگری غیر از سلیمان ازدواج کرد<ref>ابن‌کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۵۴۶.</ref> و بر اساس برخی گزارش‌ها او هرگز ازدواج نکرد.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۱۰.</ref> | بر اساس آیات قرآن، ملکه سبا در ابتدا خورشید را می‌پرستید،<ref>سوره نمل، آیه ۲۴.</ref> ولی پس از آشنایی با سلیمان به [[خدا]] ایمان آورد.<ref>سوره نمل، آیه ۴۴.</ref> طبق برخی منابع او با حضرت سلیمان ازدواج کرد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> بر اساس آنچه دایرة المعارف فارسی از برخی منابع یهود نقل کرده، [[بختنصر]] ثمره ازدواج سلیمان و بلقیس بوده است.<ref>مصاحب و دیگران، «بلقیس»، ص۵۲۷.</ref> ولی طبق بعضی دیگر، او با فرد دیگری غیر از سلیمان ازدواج کرد<ref>ابن‌کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۵۴۶.</ref> و بر اساس برخی گزارش‌ها او هرگز ازدواج نکرد.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۱۰.</ref> گفته شده بلقیس پس از هفت سال و چند ماه بعد از دیدار سلیمان درگذشت و او را در شهر تَدمُر شام به خاک سپردند.<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، دار صادر، ج۱، ص۲۴۹.</ref> گفته شده هیچکس از محل قبر او خبر نداشت، تا آنکه در زمان حکومت ولید بن عبدالملک بن مروان قبرش آشکار گردید و به دستور او بنایی بر آن ساخته شد.<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، دار صادر، ج۱، ص۲۴۹.</ref> | ||
برخی نویسندگان، با توجه به هم‌عصر بودن ملکه سبا با حضرت سلیمان، دوران حکومت بلقیس را مربوط نیمه قرن دهم پیش از میلاد دانسته‌اند.<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref> بر همین اساس، تردید در وجود داشتن ملکه سبا را به دلیل نبودن نام هیچ پادشاه زنی در کتیبه‌های کشف شده در یمن، ناصحیح دانسته‌اند؛ زیرا این کتیبه‌ها مربوط به قرن هشتم پیش از میلاد است.<ref>خزائلی، اعلام قرآن، ۱۳۷۱ش، ص۳۷۶.</ref> به گفته برخی پژوهش‌گران در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شرق [[صنعا]]، باقیمانده‌هایی از ستون‌های قصر بلقیس وجود دارد.<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۳۲۲.</ref> به گفته جواد علی، تاریخ‌پژوه قرن چهاردهم، حبشی‌ها خود را از نسل بلقیس، ملکه سبا می‌دانند.<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۳۷.</ref> | |||
به گفته برخی پژوهش‌گران در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شرق [[صنعا]]، باقیمانده‌هایی از ستون‌های قصر بلقیس وجود دارد.<ref>بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۳۲۲.</ref> به گفته جواد علی، تاریخ‌پژوه قرن چهاردهم، حبشی‌ها خود را از نسل بلقیس، ملکه سبا می‌دانند.<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۳۷ | |||
== اهمیت == | == اهمیت == | ||