پرش به محتوا

ستون توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ ژوئن ۲۰۲۳
خط ۴: خط ۴:
در منابع تاریخی چنین آمده که یکی از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] به نام [[ابولبابه انصاری|بشیر بن عبدالمنذر انصاری]] مشهور به ابولبابه پس از ارتکاب [[گناه|گناهی]]، خود را به یکی از ستون‌های [[مسجدالنبی]] بست، و بعد از مدتی [[توبه|توبه‌اش]] پذیرفته گردید. از آن پس این ستون به نام ستون توبه یا ستون ابولبابه مشهور گردید.<ref>مُهری، احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ص۴۶۹.</ref>  
در منابع تاریخی چنین آمده که یکی از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]] به نام [[ابولبابه انصاری|بشیر بن عبدالمنذر انصاری]] مشهور به ابولبابه پس از ارتکاب [[گناه|گناهی]]، خود را به یکی از ستون‌های [[مسجدالنبی]] بست، و بعد از مدتی [[توبه|توبه‌اش]] پذیرفته گردید. از آن پس این ستون به نام ستون توبه یا ستون ابولبابه مشهور گردید.<ref>مُهری، احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ص۴۶۹.</ref>  


این ستون چهارمین ستون از سمت منبر و دومین ستون از طرف مرقد پیامبر(ص) و سومین ستون از [[قبله|سوی قبله]] است<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> که در زمان پیامبر(ص) چوبی بود و به آن در عربی اُسطُوانَةُ التَّوْبَة یا اُسطُوانَةُ ابی‌لُبابَة می‌گویند<ref>مطهری، آزادی معنوی، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۹.</ref> گفته شده که اقدام ابولبابه، نوعی معاقبه و مجازات خودش در برابر کار خلاف بود؛ و نشان می‌دهد که این مرحله از [[اخلاق|کمالات اخلاقی]] در عصر پیامبر(ص) و میان یاران او وجود داشته است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶۲.</ref>
این ستون چهارمین ستون از سمت [[منبر]] و دومین ستون از طرف مرقد پیامبر(ص) و سومین ستون از [[قبله|سوی قبله]] است<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> که در زمان پیامبر(ص) چوبی بود و به آن در عربی اُسطُوانَةُ التَّوْبَة یا اُسطُوانَةُ ابی‌لُبابَة می‌گویند<ref>مطهری، آزادی معنوی، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۹.</ref> گفته شده که اقدام ابولبابه، نوعی معاقبه و مجازات خودش در برابر کار خلاف بود؛ و نشان می‌دهد که این مرحله از [[اخلاق|کمالات اخلاقی]] در عصر پیامبر(ص) و میان یاران او وجود داشته است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶۲.</ref>


== علت توبه ابولبابه ==
== علت توبه ابولبابه ==
میان سیره‌نویسان و محدّثان دربارهٔ گناه ابولبابه اختلاف است. جمعی بر این باورند که او به واسطه تخلّف از شرکت در [[غزوه تبوک]]، احساس گناه کرد؛<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> و بعضی گفته‌اند این گناه، در اختیار قرار دادن یک خبر به یهودیان [[بنی‌قریظه]] بود.<ref>مُهری، احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ص۴۶۹.</ref>
میان [[سیره‌نویسان]] و [[محدث|محدّثان]] دربارهٔ گناه ابولبابه اختلاف است. جمعی بر این باورند که او به واسطه تخلّف از شرکت در [[غزوه تبوک]]، احساس گناه کرد؛<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۱.</ref> و بعضی گفته‌اند این گناه، در اختیار قرار دادن یک خبر به یهودیان [[بنی‌قریظه]] بود.<ref>مُهری، احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ص۴۶۹.</ref>


=== خبر دادن به یهودیان بنی‌قریظه ===
=== خبر دادن به یهودیان بنی‌قریظه ===
خط ۲۰: خط ۲۰:
</ref>
</ref>


عده‌ای از [[تفسیر قرآن|مفسران]] [[اسباب نزول|شأن نزول]] [[آیه ۱۰۲ سوره توبه]] را دربارهٔ داستان ابولبابه انصاری می‌دانند. [[ابو حمزه ثمالی]] می‌گوید سه نفر از [[انصار]] به نام‌های ابولبابه بن عبد المنذر، و ثعلبة ودیعة، و اوس بن حذام از همراهی پیامبر(ص) به تبوک خودداری و تخلف کردند، و چون آیاتی را که درباره متخلفین از آن حضرت نازل شد شنیدند، پشیمان شدند و خود را به ستون‌های مسجد مدینه بستند. از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] روایت شده که گفته است این آیه درباره ابولبابه نازل شد. و [[زهری|زُهری]] از فقیهان و محدثان [[قرن دوم هجری]] نیز گفته است که آیه درباره خصوص ابولبابه نازل شد که در جنگ تبوک از رفتن با پیامبر(ص) خودداری کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۰۱.
عده‌ای از [[تفسیر قرآن|مفسران]] [[اسباب نزول|شأن نزول]] [[آیه ۱۰۲ سوره توبه]] را دربارهٔ داستان ابولبابه انصاری می‌دانند. [[ابو حمزه ثمالی]] می‌گوید سه نفر از [[انصار]] به نام‌های ابولبابه بن عبد المنذر، و ثعلبة ودیعة، و اوس بن حذام از همراهی پیامبر(ص) به تبوک خودداری و تخلف کردند، و چون آیاتی را که درباره متخلفین از آن حضرت نازل شد شنیدند، پشیمان شدند و خود را به ستون‌های مسجد مدینه بستند. از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] روایت شده که گفته است این آیه درباره ابولبابه نازل شد. و [[زهری|زُهری]] از فقیهان و محدثان [[قرن دوم هجری]] نیز گفته است که آیه درباره خصوص ابولبابه [[نزول قرآن|نازل]] شد که در جنگ تبوک از رفتن با پیامبر(ص) خودداری کرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۰۱.
</ref>
</ref>
== فضیلت و اعمال ==
== فضیلت و اعمال ==
خواندن دو رکعت [[نماز]] نزد ستون توبه و دعای مخصوص و طلب حاجت و استغفار از اعمالی است که در [[حدیث|احادیث]] سفارش شده است.<ref>گلپایگانی، آداب و احکام حج، ۱۴۱۳ق، ۵۵۹ تا ۵۶۱.</ref> به روایتی، پیامبر(ص) بیشترین نوافل خود را در کنار ستون توبه می‌گزارد و پس از نماز صبح در کنار آن می‌نشست و مستضعفان و مستمندان و کسانی که جایگاهی جز مسجد نداشتند، گردش جمع می‌شدند و تا طلوع آفتاب با آنان به گفتگو می‌نشست و آیاتی که در آن شب بر وی نازل شده بود، بر ایشان تلاوت می‌کرد.<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۲.</ref>
خواندن دو رکعت [[نماز]] نزد ستون توبه و دعای مخصوص و طلب حاجت و استغفار از اعمالی است که در [[حدیث|احادیث]] سفارش شده است.<ref>گلپایگانی، آداب و احکام حج، ۱۴۱۳ق، ۵۵۹ تا ۵۶۱.</ref> به روایتی، پیامبر(ص) بیشترین نوافل خود را در کنار ستون توبه می‌گزارد و پس از نماز صبح در کنار آن می‌نشست و مستضعفان و مستمندان و کسانی که جایگاهی جز مسجد نداشتند، گردش جمع می‌شدند و تا [[طلوع آفتاب]] با آنان به گفتگو می‌نشست و آیاتی که در آن شب بر وی نازل شده بود، بر ایشان تلاوت می‌کرد.<ref>شُراب، فرهنگ اعلام جغرافیایی - تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ۱۳۸۳ش، ص۴۲.</ref>


[[مستحب]] است مسافر برای برآمدن حاجت خود در مسجدالنبی اعتکاف کند؛ بدین صورت که سه روز؛ روزهای چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه روزه بگیرد و شب و روز چهارشنبه نزد ستون توبه و شب و روز پنج‌شنبه کنار ستون، مقابل ستون توبه از طرف مقام رسول(ص) و شب و روز جمعه نزد ستونی دیگر از دست راست که نزدیک محراب و محل نماز پیامبر است بماند و نمازهای خود را به جا آورد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ج۴، ص۳۹۰. ۱۳۸۲ش؛ بروجردی، جامع أحادیث الشیعة، ۱۳۷۳ش، ج۱۲، ص۲۷۹.</ref> از [[امام صادق(ع)]] روایت است که مسافر در [[مدینه]] اولین روزش، چهارشنبه را روزه بگیرد و شب چهارشنبه، کنار ستون توبه، نماز بخواند و روز چهارشنبه، کنار آن بنشیند.<ref>محمدی ری‌شهری، حج و عمره در قرآن و حدیث، ۱۳۸۶ش، ص۶۰۷.</ref>
[[مستحب]] است مسافر برای برآمدن حاجت خود در مسجدالنبی اعتکاف کند؛ بدین صورت که سه روز؛ روزهای چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه روزه بگیرد و شب و روز چهارشنبه نزد ستون توبه و شب و روز پنج‌شنبه کنار ستون، مقابل ستون توبه از طرف مقام رسول(ص) و شب و روز جمعه نزد ستونی دیگر از دست راست که نزدیک محراب و محل نماز پیامبر است بماند و نمازهای خود را به جا آورد.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه فارسی، ج۴، ص۳۹۰. ۱۳۸۲ش؛ بروجردی، جامع أحادیث الشیعة، ۱۳۷۳ش، ج۱۲، ص۲۷۹.</ref> از [[امام صادق(ع)]] روایت است که مسافر در [[مدینه]] اولین روزش، چهارشنبه را روزه بگیرد و شب چهارشنبه، کنار ستون توبه، نماز بخواند و روز چهارشنبه، کنار آن بنشیند.<ref>محمدی ری‌شهری، حج و عمره در قرآن و حدیث، ۱۳۸۶ش، ص۶۰۷.</ref>
Automoderated users، confirmed، templateeditor
۳۱۷

ویرایش