پرش به محتوا

امامزاده هاشم: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ مارس ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:
| طول جغرافیایی=  
| طول جغرافیایی=  
}}
}}
'''امامزاده هاشم''' آرامگاه هاشم بن حسن بن یحیی، از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]]، که در مسیر تهران به مازندران قرار گرفته است. بنای امامزاده در دوران صفویه و زمان [[شاه عباس اول]] (۹۷۸-۱۰۳۸ق) ساخته و در سال [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|۱۳۴۴ش]] بازسازی شد.  
'''امامزاده هاشم''' آرامگاه هاشم بن حسن بن یحیی، از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]]، که در مسیر تهران به مازندران قرار گرفته است. بنای امامزاده در دوران [[صفویان|صفویه]] و زمان [[شاه عباس اول]] (۹۷۸-۱۰۳۸ق) ساخته و در سال [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|۱۳۴۴ش]] بازسازی شد. مکان امامزاده علاوه بر کارکرد مذهبی و زیارتی، به‌جهت قرار گرفتن در یکی از پرترددترین جاده‌های کشور (جاده هراز)، رونق بسیار گرفته است. تولیت امامزاده هاشم به زائران و مسافران، خدمات فرهنگی و رفاهی مثل برگزاری مراسم مذهبی، اورژانس، مخابرات، هتل و رستوران، ارائه می‌کند.  


مکان امامزاده علاوه بر کارکرد مذهبی و زیارتی، به‌جهت قرار گرفتن در یکی از پرترددترین جاده‌های کشور (جاده هراز)، رونق بسیار گرفته است. تولیت امامزاده هاشم به زائران و مسافران، خدمات فرهنگی و رفاهی مثل برگزاری مراسم مذهبی، اورژانس، مخابرات، هتل و رستوران، ارائه می‌کند.
این بنا در ۲۳ اسفند [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] به‌‌عنوان یکی از آثار ملی [[ایران]] به ثبت رسید. نویسندگان غیرایرانی در سفرنامه‌های خود به ایران از این امامزاده نام برده‌اند.
 
این بنا در ۲۳ اسفند [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] به‌ عنوان یکی از آثار ملی [[ایران]] به ثبت رسید. نویسندگان غیرایرانی در سفرنامه‌های خود به ایران از این امامزاده نام برده‌اند.


==معرفی و جایگاه==
==معرفی و جایگاه==
امامزاده هاشم(ع) از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> بنای این امامزاده در جاده هراز و در گردنه‌ای به همین نام واقع شده است و دشت مَشاء در کوهپایه این گردنه قرار دارد. فاصله این امامزاده تا تهران، ۶۰ کیلومتر و تا آمل، ۱۰۵ کیلومتر است. این امامزاده، از امامزاده زین‌العابدین(ع) روستای مشاء، ۲۱۶۰متر و از امامزاده دو برادر (هادی و حارث) دشت مشاء، ۲۵۳۰متر فاصله دارد.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش. ؛«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref>
امامزاده هاشم(ع) از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> بنای این امامزاده در جاده هراز و در گردنه‌ای به همین نام واقع شده است و دشت مُشاء در کوهپایه این گردنه قرار دارد. فاصله این امامزاده تا تهران، ۶۰ کیلومتر و تا آمل، ۱۰۵ کیلومتر است. این امامزاده، از امامزاده زین‌العابدین(ع) روستای مُشاء، ۲۱۶۰متر و از امامزاده دو برادر (هادی و حارث) دشت مشاء، ۲۵۳۰متر فاصله دارد.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش. ؛«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref>


این بنا با قرار گرفتن در مسیر پرتردد جاده هراز، تأثیرات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زیادی بر محیط اطراف خود گذاشته‌ است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> این امامزاده با توجه به نوع زائران که بیشتر آنها مسافر هستند، خدماتی را برای مردم انجام می‌دهد که پارکینگ، زائرسرایی با ۱۶ اتاق، اورژانس، مخابرات، هتل و رستوران، بازارچه، نانوایی، سایت کایت پروازی، خدمات خودرویی و سرویس بهداشتی از جمله آن‌ها است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> برگزاری مراسم مذهبی در مناسبت‌های مختلف مانند [[روز عاشورا|عاشورا]] و [[روز تاسوعا|تاسوعا]]، [[بعثت|عید مبعث]]، [[عید قربان]]، [[عید غدیر]] و همچنین [[شب قدر|شب‌های قدر]] از جمله برنامه‌های امامزاده هاشم است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref>
این بنا با قرار گرفتن در مسیر پرتردد جاده هراز، تأثیرات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زیادی بر محیط اطراف خود گذاشته‌ است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> این امامزاده با توجه به نوع زائران که بیشتر آنها مسافر هستند، خدماتی را برای مردم انجام می‌دهد که پارکینگ، زائرسرایی با ۱۶ اتاق، اورژانس، مخابرات، هتل و رستوران، بازارچه، نانوایی، سایت کایت پروازی، خدمات خودرویی و سرویس بهداشتی از جمله آن‌ها است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> برگزاری مراسم مذهبی در مناسبت‌های مختلف مانند [[روز عاشورا|عاشورا]] و [[روز تاسوعا|تاسوعا]]، [[بعثت|عید مبعث]]، [[عید قربان]]، [[عید غدیر]] و همچنین [[شب قدر|شب‌های قدر]] از جمله برنامه‌های امامزاده هاشم است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref>


برای امامزاده هاشم [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ای]] مخصوص نقل نشده و تنها زیارت‌نامه عامی که برای همه امامزادگان بیان گردیده، در آن‌جا خوانده می‌شود.<ref>«[https://imamzadeh.blog.ir/post/3/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86 زیارتنامه امامزادگان]»، وبگاه شوق زیارت.</ref>
برای امامزاده هاشم، [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ای]] مخصوص نقل نشده و تنها زیارت‌نامه عامی که برای همه امامزادگان بیان گردیده، در آن‌جا خوانده می‌شود.<ref>«[https://imamzadeh.blog.ir/post/3/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86 زیارتنامه امامزادگان]»، وبگاه شوق زیارت.</ref>


==نَسَب==
==نَسَب==
امامزاده هاشم آرامگاه «هاشم بن حسن بن یحیی بن حسین بن طباطبا بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن مثنی بن حسن مجتبی بن علی بن ابیطالب»، از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن مجتبی(ع)]]، امام دوم [[شیعه|شیعیان]] است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۶۱.</ref> هاشم یکی از ۱۴ فرزند حسن بن یحیی در زمان [[عبدالملک بن مروان]] به همراه برادران خویش از [[بغداد]] به [[ایران]] آمده و از طریق کوه‌های دماوند به سمت [[مشهد]] حرکت کردند. حارث و هادی دو برادر هاشم در مشاء کشته و دفن شدند که بعدها مقبره آنها به‌ امامزاده‌ دو بِرار (دو برادر) شهرت یافت. هاشم با جراحت زیادی، خود را با اسب به گردنه مشاء رساند و در همان‌جا از دنیا رفته و دفن شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۳۶۹؛ ابن عنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب،۲۰۰۶م، ص۸۹؛ «[https://tarood.ir/%d9%be%db%8c%d8%b4%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%da%af%d8%b1%d8%af%d9%86%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85%d8%b2%d8%a7%d8%af%d9%87-%d9%87%d8%a7%d8%b4%d9%85/ پیشینه تاریخی گردنه امامزاده هاشم(ع) یا بژم موشا]»،وبگاه تارود.</ref>
امامزاده هاشم آرامگاه «هاشم بن حسن بن یحیی بن حسین بن طباطبا بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن مثنی بن حسن مجتبی بن علی بن ابیطالب»، از نوادگان [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن مجتبی(ع)]]، امام دوم [[شیعه|شیعیان]] است.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۶۱.</ref> هاشم یکی از ۱۴ فرزند حسن بن یحیی در زمان [[عبدالملک بن مروان]] به همراه برادران خویش از [[بغداد]] به [[ایران]] آمده و از طریق کوه‌های دماوند به سمت [[مشهد]] حرکت کردند. حارث و هادی دو برادر هاشم در مُشاء کشته و [[دفن]] شدند که بعدها مقبره آنها به‌ امامزاده‌ دو بِرار (دو برادر) شهرت یافت. هاشم با جراحت زیادی، خود را با اسب به گردنه مشاء رساند و در همان‌جا از دنیا رفت و دفن شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۳۶۹؛ ابن عنبه، عمدة الطالب، ۲۰۰۶م، ص۸۹؛ «[https://tarood.ir/%d9%be%db%8c%d8%b4%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%da%af%d8%b1%d8%af%d9%86%d9%87-%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85%d8%b2%d8%a7%d8%af%d9%87-%d9%87%d8%a7%d8%b4%d9%85/ پیشینه تاریخی گردنه امامزاده هاشم(ع) یا بژم موشا]»،وبگاه تارود.</ref>
 
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = سفرنامه هنریش بروگشن خاورشناس و نویسنده آلمانی که در سال ۱۸۶۱م به ایران سفر کرد، دربارۀ امامزاده هاشم: «از جلوی کاروانسرایی به نام کاموج عبور کردیم و پس از طی یک راه سربالا و با شیب زیاد و گذشتن از یک گردنه، به امامزاده هاشم که مرتفع‌ترین نقاط این منطقه به شمار می‌رود، رسیدیم. از ارتفاعات امامزاده هاشم منظره بسیار زیبایی در آن طرف کوه دیده می‌شد که تا دماوند ادامه داشت».


{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = سفرنامه هنریش بروگشن خاورشناس و نویسنده آلمانی که در سال ۱۸۶۱م به ایران سفر کرد، دربارۀ امامزاده هاشم:<br>
«'''از جلوی کاروانسرایی به نام کاموج عبور کردیم و پس از طی یک راه سربالا و با شیب زیاد و گذشتن از یک گردنه، به امامزاده هاشم که مرتفع‌ترین نقاط این منطقه به شمار می‌رود، رسیدیم. از ارتفاعات امامزاده هاشم منظره بسیار زیبایی در آن طرف کوه دیده می‌شد که تا دماوند ادامه داشت'''».<br>
(کارل بروگشن، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه کردبچه.)|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
(کارل بروگشن، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه کردبچه.)|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
==تاریخچه بنا و معماری==
==تاریخچه بنا و معماری==
بنای اولیۀ [[امامزاده]] در [[صفویان|دوره صفویه]]، در زمان [[شاه عباس اول]] (۹۷۸-۱۰۳۸ق)، پنجمین پادشاه [[صفویان]]، با دو رباط سنگی متصل به‌هم ساخته شد. این بنا در سال [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|۱۳۴۴ش]] مرمت و بازسازی گردید.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش.</ref>بنای امامزاده هاشم در ۲۳ اسفند [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] با شمارهٔ ثبت ۶۱۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی [[ایران]] به ثبت رسید.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref>به گفته پازوکی در اواخر دههٔ چهل شمسی، به مرور بناهای دیگری که در اطراف امامزاده بود، تخریب و فضای آن توسعه داده شد به‌ گونه‌ای که امروزه بنای امامزاده بیش از هزار متر فضای مناسب دارد.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش.</ref>
بنای اولیۀ [[امامزاده]] در [[صفویان|دوره صفویه]]، در زمان [[شاه عباس اول]] (۹۷۸-۱۰۳۸ق)، پنجمین پادشاه [[صفویان]]، با دو رباط سنگی متصل به‌هم ساخته شد. این بنا در سال [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|۱۳۴۴ش]] مرمت و بازسازی گردید.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش.</ref> بنای امامزاده هاشم در [[۲۳ اسفند]] [[سال ۱۳۴۵ هجری شمسی|۱۳۴۵ش]] با شمارهٔ ثبت ۶۱۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی [[ایران]] به ثبت رسید.<ref>«[https://web.archive.org/web/20190222222051/http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-10896.aspx آستان مقدس امامزاده هاشم (علیه‌السلام) جاده هراز]»،سازمان اوقاف و امور خیریه.</ref> به‌گفته پازوکی، در اواخر دههٔ چهل شمسی، به مرور بناهای دیگری که در اطراف امامزاده بود، تخریب و فضای آن توسعه داده شد به‌‌گونه‌ای که امروزه بنای امامزاده بیش از هزار متر فضای مناسب دارد.<ref>پازوکی طرودی، آثار تاریخی دماوند، ۱۳۸۱ش.</ref>


آرامگاه امامزاده هاشم و [[حسینیه]] مجاور آن، ساختمانی سنگی است و داخل آرامگاه آینه‌کاری شده است و دو منبّتِ معرّق شده نیز در ضلع شمالی و جنوبی آن قرار دارد. گنبد بیرونی بقعه بصورت هشت ترک و گنبد داخلی آن بصورت مُدوَّر بوده که با سنگ ساخته شده است.<ref>- سروقدی، بقاع متبرکه استان تهران،۱۳۸۴ش.</ref> مقبره امامزاده درست در زیر گنبد بوده و دارای صندوق چوبی و کتیبه است که روی آن تاریخ [[سال ۱۰۸۹ هجری قمری|۱۰۸۹ق]] نوشته شده است. ضریح طلایی رنگی در میانه حرم قرار دارد که چهار وجهی است و تزئینات و کتیبه‌هایی از آیات قرآن در قاب‌های میناکاری دارد. ورودی اصلی رو به جاده و در قسمت شمال شرقی بناست. محوطهٔ پشت امامزاده، محل اسکان خادمان و مدیران بقعه و اتاقی نیز به عنوان کشتارگاه قرار دارد.<ref>- سروقدی، بقاع متبرکه استان تهران،۱۳۸۴ش.</ref>
آرامگاه امامزاده هاشم و [[حسینیه]] مجاور آن، ساختمانی سنگی است و داخل آرامگاه، آینه‌کاری شده است و دو منبّتِ معرّق شده نیز در ضلع شمالی و جنوبی آن قرار دارد. گنبد بیرونی بقعه، به‌صورت هشت ترک و گنبد داخلی آن به‌صورت مُدوَّر بوده که با سنگ ساخته شده است.<ref> سروقدی، بقاع متبرکه استان تهران، ۱۳۸۴ش.</ref> مقبره امامزاده، در زیر گنبد بوده و دارای صندوق چوبی و کتیبه است که روی آن تاریخ [[سال ۱۰۸۹ هجری قمری|۱۰۸۹ق]] نوشته شده است. ضریح طلایی‌رنگی در میانه حرم قرار دارد که چهار وجهی است و تزئینات و کتیبه‌هایی از [[آیه|آیات قرآن]] در قاب‌های میناکاری دارد. ورودی اصلی رو به جاده و در قسمت شمال شرقی بناست. محوطهٔ پشت امامزاده، محل اسکان خادمان و مدیران بقعه و اتاقی نیز به‌عنوان کشتارگاه قرار دارد.<ref>سروقدی، بقاع متبرکه استان تهران،۱۳۸۴ش.</ref>


==نگارخانه==
==نگارخانه==
خط ۵۲: خط ۴۹:
پرونده: Emamzadeh hashem sal 1344.jpg|بنای امامزاده در سال ۱۳۴۴ش
پرونده: Emamzadeh hashem sal 1344.jpg|بنای امامزاده در سال ۱۳۴۴ش
</gallery>
</gallery>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
*«[https://imamzadeh.blog.ir/post/3/زیارتنامه-امامزادگان زیارتنامه امامزادگان]»، وبگاه شوق زیارت.
*«[https://imamzadeh.blog.ir/post/3/زیارتنامه-امامزادگان زیارتنامه امامزادگان]»، وبگاه شوق زیارت.
*«[https://tarood.ir/پیشینه-تاریخی-گردنه-امامزاده-هاشم/ پیشینه تاریخی گردنه امامزاده هاشم(ع) یا بژم موشا]»،وبگاه تارود.
*«[https://tarood.ir/پیشینه-تاریخی-گردنه-امامزاده-هاشم/ پیشینه تاریخی گردنه امامزاده هاشم(ع) یا بژم موشا]»،وبگاه تارود.
خط ۶۶: خط ۶۲:
*کارل بروگش، هاینریش‌، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه:حسین کردبچه، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۹ش.
*کارل بروگش، هاینریش‌، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه:حسین کردبچه، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۹ش.
*محمد بن نعمان عکبری، شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم مؤسسة آل‌ البیت، ۱۴۱۳ق.
*محمد بن نعمان عکبری، شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم مؤسسة آل‌ البیت، ۱۴۱۳ق.
 
{{پایان}}


[[رده:مقاله‌های جدید]]
[[رده:مقاله‌های جدید]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]]
[[رده:امامزادگان مدفون در ایران]]
[[رده:امامزادگان مدفون در ایران]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۷۹

ویرایش