پرش به محتوا

حسنین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۳۸۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ مارس ۲۰۲۳
جز
افزودن مطلب و منبع
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (افزودن مطلب و منبع)
خط ۱: خط ۱:
'''حَسَنین''' به‌معنای «دو حَسَن» به [[امام حسن مجتبی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] اشاره دارد.
'''حَسَنین''' به‌معنای «دو حَسَن» به [[امام حسن مجتبی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] اشاره دارد.<ref>دهخدا،‌ لغت‌نامه، ذیل ماده حسنین</ref>{{یادداشت|یکی از قواعد ادبی در علم معانی و بیان قاعده ی تغلیب است، به معنای غلبه دادن که انواع مختلفی دارد مثل تغلیب مذکر بر مونث مانند: طلب العلم فریضة علی کل مسلم.  که مسلم یعنی مرد و زن مسلمان. تغلیب زیبا تر بر زیبا، مانند: قمران (دوماه) یعنی قمر و شمس(ماه و خورشید) تغلیب بزرگ بر  کوچک، مانند: حسنان (دوحسن) یعنی حسن و حسین{{مدرک}} }} در کتاب [[فائق المقال فی الحدیث و الرجال (کتاب)|فائق المقال]] کتاب رجال قرن یازدهم قمری آمده است که در کتاب‌های رجالی تعبیر «حسنین» اختصاص به این دو امام دارد،<ref>بصری، فائق المقال، ۱۴۲۲ق، ص۴۴.</ref> چنان‌که کنیه ابوالحسنین نیز مختص [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پدر این دو امام است.<ref>بصری، فائق المقال، ۱۴۲۲ق، ص۴۴.</ref> نویسنده کتاب [[مجمع الرجال (کتاب)|مجمع الرجال]] کتاب رجالی قرن دوازدهم قمری نیز همین نکته را آورده است.<ref>قهپایی، مجمع الرجال، ۱۳۶۴ش، ج۷، ص۱۹۳ و ۱۹۴.</ref>  
در برخی روایات، از این دو امام به «حَسَنین» تعبیر شده است.{{یادداشت|یکی از قواعد ادبی در علم معانی و بیان قاعده ی تغلیب است، به معنای غلبه دادن که انواع مختلفی دارد مثل تغلیب مذکر بر مونث مانند: طلب العلم فریضة علی کل مسلم.  که مسلم یعنی مرد و زن مسلمان. تغلیب زیبا تر بر زیبا، مانند: قمران (دوماه) یعنی قمر و شمس(ماه و خورشید) تغلیب بزرگ بر  کوچک، مانند: حسنان (دوحسن) یعنی حسن و حسین{{مدرک}} }}   این تعبیر، در خطبه [[شقشقیه|شِقشِقیه]] در عبارت «حَتّی لَقَدْ وُطِئَ الْحَسَنانِ»،<ref>مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref> گاه به‌معنای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) معنا شده  (=به‌طوری‌که دو فرزندم در آن ازدحام کوبیده شدند) و گاه به‌معنای دو انگشت ابهام است.<ref>ابن شهر‌آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۹۸؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق٬ ج٬۸ ص۴۰۲.</ref>                  
این کلمه از نظر قواعد زبان عربی وقتی در موقعیت نصب و جرّ باشد به صورت «حسنین» به کار برده می‌شود و وقتی در موقعیت رفع باشد به صورت «حسنان» استعمال می‌شود.
این کلمه از نظر قواعد زبان عربی وقتی در موقعیت نصب و جرّ باشد به صورت «حسنین» به کار برده می‌شود و وقتی در موقعیت رفع باشد به صورت «حسنان» استعمال می‌شود.


 
در احادیث نقل شده از پیامبر و امامان شیعه این تعبیر به کار نرفته است. در خطبه [[خطبه شقشقیه|شِقشِقیه]] نهج البلاغه از عبارت حسنان در جمله «حَتّی لَقَدْ وُطِئَ الْحَسَنانِ» (=به‌طوری‌که حسنان کوبیده شدند)،<ref>مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref> استفاده شده و برخی آن را به معنای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) دانسته‌اند و گاه نیز گفته‌ شده که به‌معنای دو انگشت ابهام است.<ref>ابن شهر‌آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۹۸؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق٬ ج٬۸ ص۴۰۲.</ref> [[سید جعفر شهیدی]] تاریخ‌پژوه و مترجم نهج البلاغه نوشته‌است که [[ابن ابی‌الحدید|ابن ابی الحدید]] شارح معروف نهج البلاغه این معنا را از [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]] نقل کرده است. به گفته شهیدی در کتاب‌های لغوی چنین معنایی به کار نرفته است. اما برخی از اهل لغت آن را به معنای استخوان کنار بازو ثبت کرده‌اند.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ص۴۵۰.</ref> شیخ مفید در کتاب [[الافصاح فی الامامة (کتاب)|الافصاح]] عبارت «حسنان» را درباره امام حسن و امام حسین به کار برده است.<ref>مفید، الافصاح فی الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۴۱.</ref>
                                                       


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۲: خط ۹:
== منابع==
== منابع==
* ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
* ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
* بصری، احمد بن عبدالرضا، فائق المقال فی الحدیث و الرجال، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
* شهیدی، سید جعفر، ترجمه نهج البلاغه، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸ش.
* شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۱۳ق.
* شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۱۳ق.
* محدث نوری٬ میرزا حسین٬ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق.
* شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الافصاح فی الامامة، ‌قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
* قهپایی،‌عنایة الله، مجمع الرجال، اسماعیلیان، قم، ۱۳۶۴ش.
* محدث نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق.
{{کنیه‌ها و لقب‌ها}}
{{کنیه‌ها و لقب‌ها}}
{{امام حسین}}
{{امام حسین}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۰۶

ویرایش