مقام صافی‌صفا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
'''صافی صَفا''' مکانی تاریخی، زیارتی و فرهنگی در جنوب [[شهر نجف]]، که محل [[عبادت]] و خلوتگاه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بوده است. همچنین گفته می‌شود این مکان، مرقد مردی از [[یمن|اهالی یمن]] است که طبق [[وصیت]] خودش، در این مکان [[دفن]] شده است. طبق برخی شواهد تاریخی، این مکان محل عبادت [[موسی(ع)]] و بخشی از [[کوه جودی]] و [[طور سیناء]] بوده است. این مکان در طول تاریخ بارها مورد حمله، خرابی و سپس بازسازی قرار گفته است. هم اکنون این مکان در ۴ طبقه با کاربری‌های فرهنگی، علمی و تاریخی، بنا شده و محل [[زیارت]] و بازدید زائران [[عتبات عالیات]] می‌باشد. | '''صافی صَفا''' مکانی تاریخی، زیارتی و فرهنگی در جنوب [[شهر نجف]]، که محل [[عبادت]] و خلوتگاه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بوده است. همچنین گفته می‌شود این مکان، مرقد مردی از [[یمن|اهالی یمن]] است که طبق [[وصیت]] خودش، در این مکان [[دفن]] شده است. طبق برخی شواهد تاریخی، این مکان محل عبادت [[موسی(ع)]] و بخشی از [[کوه جودی]] و [[طور سیناء]] بوده است. این مکان در طول تاریخ بارها مورد حمله، خرابی و سپس بازسازی قرار گفته است. هم اکنون این مکان در ۴ طبقه با کاربری‌های فرهنگی، علمی و تاریخی، بنا شده و محل [[زیارت]] و بازدید زائران [[عتبات عالیات]] می‌باشد. | ||
==درباره مکان== | ==درباره مکان== | ||
«صافى صَفا»، [[بقعه|مرقد]] اُثیب الیمانی و مقام (محل اقامت و [[عبادت]]) [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است.<ref> | «صافى صَفا»، [[بقعه|مرقد]] اُثیب الیمانی و مقام (محل اقامت و [[عبادت]]) [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است.<ref>حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۱، ۱۸۲ ؛ بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳.</ref> این مکان از آثار تاریخی و مذهبی [[نجف]] به شمار می‌‍رود.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]</ref> به‌گفته تولیت این بارگاه، این مکان پس از [[حرم امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]]، از جایگاه والایی نزد مردم برخوردار است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> به‌گفته وی دلیل نام‌گذاری این مکان به صافی‌صفا انتساب آن به «صفاة الصفا» می‌باشد، صفا به معنای سنگ و صفاه الصاف در قدیم مکانی جهت استراحت کاروانیان بوده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> بنابر بعضی نقل‌های تاریخی، اُثَیب یمانی (از یاران امام علی) در این مکان مدفون است.<ref>بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳.</ref> این مکان با نام‌هایی چون «صُفّه صافی‌صفا»، «مسبل»، «العماره» نیز شناخته می‌شود.<ref>[https://aghigh.ir/fa/news/85750/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%85%D9%86-%D9%83%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%83-%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D «مردی از يمن كه با دستان امام علی به خاك سپرده شد»]، پایگاه اطلاع رسانی عقیق.</ref> | ||
به گفته عبدالرزاق | به گفته عبدالرزاق حرزالدین، این مکان از قدیم محل برگزاری جلسات علمی و ادبی و شعر نیز بوده است.<ref>حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۱، ۱۸۲.</ref> | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
بارگاه صافی صفا در خیابان کمربندی در جنوب [[نجف]]، ۵۰۰متری غرب [[حرم امام علی(ع)]] و در قسمت انتهایی [[صحن حضرت زهرا(س)]] واقع شده است،<ref>بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳.</ref> این مکان مُشرف به [[بحر نجف]] بوده و در سمت جنوبی آن [[مقام زین العابدین(ع)]] واقع شده است.<ref>بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳ ؛ | بارگاه صافی صفا در خیابان کمربندی در جنوب [[نجف]]، ۵۰۰متری غرب [[حرم امام علی(ع)]] و در قسمت انتهایی [[صحن حضرت زهرا(س)]] واقع شده است،<ref>بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳.</ref> این مکان مُشرف به [[بحر نجف]] بوده و در سمت جنوبی آن [[مقام زین العابدین(ع)]] واقع شده است.<ref>بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳ ؛ حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۱،ص۳۳۷.</ref> | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
به نقل برخی تاریخ‌نویسان، این مکان محل عبادت پیامبرانی چون [[موسی (پیامبر)|موسی(ع)]] بوده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> همچنین به‌گفته آنها، این مکان بخشی از کوه «[[طور سیناء]]» و «[[کوه جودی|الجودی]]» است که کشتی نوح(ع) بر آن قرار گرفته است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> | به نقل برخی تاریخ‌نویسان، این مکان محل عبادت پیامبرانی چون [[موسی (پیامبر)|موسی(ع)]] بوده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> همچنین به‌گفته آنها، این مکان بخشی از کوه «[[طور سیناء]]» و «[[کوه جودی|الجودی]]» است که کشتی نوح(ع) بر آن قرار گرفته است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> | ||
بر اساس اشعار منقّش بر سنگ‌نگاشته‌هایِ قدیمی [[محراب]] این بارگاه، این مکان را محل اقامت و عبادت امام علی(ع)<ref> | بر اساس اشعار منقّش بر سنگ‌نگاشته‌هایِ قدیمی [[محراب]] این بارگاه، این مکان را محل اقامت و عبادت امام علی(ع)<ref>حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۳۸ ؛ بحرالعلوم، [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5 زیارتگاه‌های عراق، مرقد صافی صفا]، ج۱، ص۷۳.</ref> و اولین [[مسجد|مسجدی]] که وی آنرا به جهت عبادت بناکرد لقب داده‌اند. همچنین گفته می‌شود، اُثیب یمانی در [[سال ۳۸ قمری]]، توسط امام علی(ع) در این مکان [[دفن]] گردید.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> | ||
=== نقل واقعه تاریخی === | === نقل واقعه تاریخی === | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
==تاریخچه بنا== | ==تاریخچه بنا== | ||
به گفته | به گفته حرزالدین در «تاریخ النجف الاشرف»، بر اساس کتبیه سنگی مکتوب در ورودی این مکان، اولین [[گنبد]] این بارگاه در دوران «سلطان اویس جلائری» و به دست سید معظم علاءالدین و کمک «حاج محتشم فهمانی» در سال ۷۵۹ق بنا<ref>حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۳۶.</ref> و تا سال ۱۰۴۴ق، چندین بار مرمت و بازسازی شد.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> به گفته تولیت بارگاه اُثیب الیمانی، پرده‌داری صافی صفا از سال ۵۵۰ق با خاندان آل الدروایش مخزومیه{{یادداشت|به گفته حرزالدین، آل الدراویش خاندانی معروف در عراق‌اند که به دینداری، اخلاق، و گشاده دستی و کرامت شناخته می‌شوند.(حرزالدین، تاریخ النجف الاشرف، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۳۷.)}} بوده است.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> همچنین به‌گفته او بارگاه صافی صفای نجف، سه بار پس از شکست [[انتفاضه شعبانیه عراق|انتفاضه شعبانیه]] از سوی رژیم حاکم و یک بار هنگام حمله آمریکا به [[عراق]] در ۲۰۰۳م در معرض انفجار قرار گرفت و سبب خرابی این بارگاه گشت.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا.</ref> | ||
در پِی تصمیم بازسازی مراقد آسیب دیده عراق توسط اداره کل زیارتگاه‌های شیعه این کشور، بارگاه اثیب الیمانی در ساختمانی چهارطبقه و به مساحت ۳۷۵۰ مترمربع بازسازی شد.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]</ref> سال [[۱۳۹۸ش]]، [[حرم حضرت عباس(ع)|آستان عباسی]]، خبر از تکمیل پروژه ساخت ضریح صافی صفا داد.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/889680 «تکمیل ساخت ضریح صافی صفا در نجف اشرف»]، خبرگزاری شبستان.</ref> | در پِی تصمیم بازسازی مراقد آسیب دیده عراق توسط اداره کل زیارتگاه‌های شیعه این کشور، بارگاه اثیب الیمانی در ساختمانی چهارطبقه و به مساحت ۳۷۵۰ مترمربع بازسازی شد.<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/613006/اختصاصی-شفقنا-تاریخ-مقام-امیرالمومنی/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]</ref> سال [[۱۳۹۸ش]]، [[حرم حضرت عباس(ع)|آستان عباسی]]، خبر از تکمیل پروژه ساخت ضریح صافی صفا داد.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/889680 «تکمیل ساخت ضریح صافی صفا در نجف اشرف»]، خبرگزاری شبستان.</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * حرزالدین، عبدالرزاق محمدحسین، قم، تاریخ النجف الاشرف، قم، دلیل ما، ۱۳۸۵ش. | ||
* [https://fa.shafaqna.com/news/613006/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%B4%D9%81%D9%82%D9%86%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86%DB%8C/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذرماه ۱۴۰۱ش. | * [https://fa.shafaqna.com/news/613006/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D8%B4%D9%81%D9%82%D9%86%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86%DB%8C/ «تاریخ مقام امیرالمومنین(ع) و مرقدصحابی «أُثیب الیمانی»»]، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذرماه ۱۴۰۱ش. | ||
* [https://www.razavi.news/fa/gallery/34265/1/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D8%A7-%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 «موزه صافی‌صفای یمانی در نجف اشرف»]، خبرگزاری رضونی، تاریخ درج مطلب: ۹ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید، ۲۰ آذرماه ۱۴۰۱ش. | * [https://www.razavi.news/fa/gallery/34265/1/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B5%D9%81%D8%A7-%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 «موزه صافی‌صفای یمانی در نجف اشرف»]، خبرگزاری رضونی، تاریخ درج مطلب: ۹ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید، ۲۰ آذرماه ۱۴۰۱ش. | ||