کاربر ناشناس
حسینیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mohamadhaghani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
{{دیگر کاربردها|حسینیه}} | {{دیگر کاربردها|حسینیه}} | ||
'''حسینیه'''، از مکان‌های مذهبی [[شیعیان]] است که بیشتر در آن، مراسمِ [[عزاداری امام حسین|سوگواری]] [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا]] برگزار می‌شود. در بسیاری از محله‌های شهرهای شیعه‌نشین دست کم یک حسینیه دائم وجود دارد. گفته شده که [[لکهنو]] (در اواسط دهه ۱۲۱۰) حدود ۲۰۰۰ و [[تهران]] (در اواخر دهه ۱۳۴۰ش) حدود ۶۳۰ حسینیه داشته است. براساس آمار (۱۳۷۵ش)، ۷۵۲۸ حسینیه در [[ایران]] وجود داشته که بیش از ۱۱% کل اماکن دینی و مذهبی این کشور را تشکیل می‌داده است. | '''حسینیه'''، از مکان‌های مذهبی [[شیعیان]] است که بیشتر در آن، مراسمِ [[عزاداری امام حسین|سوگواری]] [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا]] برگزار می‌شود. در مناطق گوناگون شیعه‌نشین نام‌هایی مانند مَأتَم، امامباره، عاشورخانه و عزاخانه برای اشاره به این مکان به کار می‌رود. | ||
در بسیاری از محله‌های شهرهای شیعه‌نشین دست کم یک حسینیه دائم وجود دارد. گفته شده که [[لکهنو]] (در اواسط دهه ۱۲۱۰) حدود ۲۰۰۰ و [[تهران]] (در اواخر دهه ۱۳۴۰ش) حدود ۶۳۰ حسینیه داشته است. براساس آمار (۱۳۷۵ش)، ۷۵۲۸ حسینیه در [[ایران]] وجود داشته که بیش از ۱۱% کل اماکن دینی و مذهبی این کشور را تشکیل می‌داده است. | |||
کارکرد اختصاصی حسینیه‌ها، برگزاری مراسم سنّتی [[عزاداری]] و [[روضه خوانی]] به ویژه برای [[امام حسین|امام حسین(ع)]] و یارانش، و کارکرد عمومی آنها، برگزاری آیین‌های مذهبی و فرهنگی است. | کارکرد اختصاصی حسینیه‌ها، برگزاری مراسم سنّتی [[عزاداری]] و [[روضه خوانی]] به ویژه برای [[امام حسین|امام حسین(ع)]] و یارانش، و کارکرد عمومی آنها، برگزاری آیین‌های مذهبی و فرهنگی است. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۵: | ||
در منابع متقدم، درباره احداث بناهای دائم با عنوان حسینیه، گزارشی نیامده و پیشترها، عزاداری، در مساجد، [[حرم]] [[معصومان]]، [[امامزاده|امامزاده ها]]، بازارها، تکیه‌ها و... برگزار می‌شده است. به احتمال قوی، اختصاص بنایی به نام حسینیه، از دوره [[قاجاریه|قاجار]] تثبیت شده است، چنان که تاریخِ بنای حسینیه‌های مهم و معروف نیز تاریخی قدیم‌تر را نشان نمی‌دهد.<ref>رک دایرةالمعارف [[تشیع]]، ذیل مدخل‌های حسینیه</ref> | در منابع متقدم، درباره احداث بناهای دائم با عنوان حسینیه، گزارشی نیامده و پیشترها، عزاداری، در مساجد، [[حرم]] [[معصومان]]، [[امامزاده|امامزاده ها]]، بازارها، تکیه‌ها و... برگزار می‌شده است. به احتمال قوی، اختصاص بنایی به نام حسینیه، از دوره [[قاجاریه|قاجار]] تثبیت شده است، چنان که تاریخِ بنای حسینیه‌های مهم و معروف نیز تاریخی قدیم‌تر را نشان نمی‌دهد.<ref>رک دایرةالمعارف [[تشیع]]، ذیل مدخل‌های حسینیه</ref> | ||
== حسینیه در مناطق مختلف== | |||
نامگذاری مکان‌های ویژه عزاداری حسینی، در مناطق گوناگون شیعه‌نشین تابع مناسبات و ادبیات محلی بوده است؛ مثلاً در [[ایران]] و [[عراق]]، بیشتر از واژه [[تکیه]] استفاده می‌شده و در روندی رو به رشد، حسینیه در کنار واژه‌هایی چون میدان و چهارسوق به کار می‌رفته است. در ایران معاصر، بیشترِ مکان‌هایی که برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی بنا می‌شوند حسینیه نامیده می‌شوند<ref>ر ک. معتمدی، ج۱، ص۱۴۵ـ ۳۵۱</ref>و تقریباً دیگر هیچ مکان نوساخته‌ای را با این کاربرد، تکیه نمی‌نامند و حتی در بازسازی‌ها، نام تکیه‌ها را به حسینیه یا [[مسجد]] برمی‌گردانند.<ref>ر ک.معتمدی، ج۱، ص۵۱۰؛ شاطری، ص۳۳</ref> | |||
شیعیان [[عمان]] و [[بحرین]] درباره این مکانها از واژه مَأتَم، شیعیان شبه قاره و [[پاکستان]] از امام بارا/ امامباره، عاشورخانه و عزاخانه، و در [[افغانستان]] از واژه منبر استفاده می‌کرده‌اند.<ref>ر.ک توسلی، ص۸۲؛ جانب اللهی، ص۱۵ـ۲۰؛ د.اسلام، چاپ دوم، ذیل"Imam-bara"؛ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ذیل “اِمامْ باره”؛ دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، ذیل واژه؛ تاسی، ۵۳؛ فرهنگ، ص۳۰۸ـ۳۱۸؛ ولی، ص۱۲۵ـ۱۲۶</ref> | |||
==کارکردها== | ==کارکردها== | ||
| خط ۳۷: | خط ۴۴: | ||
===نقش حسینیه در معماری شهری=== | ===نقش حسینیه در معماری شهری=== | ||
در بسیاری موارد از لحاظ موقعیت در بافتِ شهری (مثلاً در شهرهای نائین، زواره، تفت و میبد)، حسینیه‌ها نقطه ارتباط اصلی میان خیابانها هستند و بخش مهمی از کالبد معماری شهر را تشکیل می‌دهند و مهم‌ترین فضای سرپوشیده هر محله تلقی می‌شوند.<ref>سلطان زاده، ۱۳۷۴ش، ص۱۳۱</ref> | در بسیاری موارد از لحاظ موقعیت در بافتِ شهری (مثلاً در شهرهای نائین، زواره، تفت و میبد)، حسینیه‌ها نقطه ارتباط اصلی میان خیابانها هستند و بخش مهمی از کالبد معماری شهر را تشکیل می‌دهند و مهم‌ترین فضای سرپوشیده هر محله تلقی می‌شوند.<ref>سلطان زاده، ۱۳۷۴ش، ص۱۳۱</ref> | ||
==نامگذاری حسینیه‌ها== | ==نامگذاری حسینیه‌ها== | ||