ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۵/۴۲
الذَریعَة الی تَصانیف الشیعة، مجموعهای در کتابشناسی آثار مولفان شیعه. این اثر مشهور نوشته محمد محسن بن علی بن محمد رضا بن محسن بن علی اکبر معروف به آقا بزرگ تهرانی و به زبان عربی است. این کتاب بزرگترین دایرة المعارف کتابشناسی شیعه به شمار میآید. مجموعه ۲۵جلدی الذریعة که به صورت الفبایی تدوین شده، شامل ۱۱۲۳۹ صفحه است و در آن ۵۳۵۱۰ کتاب از علمای شیعه در زمینه تالیف، تصنیف و ترجمه به زبانهای فارسی، عربی، ترکی و اردو در موضوعهای گوناگون معرفی شده است.
آقابزرگ در جمع آوری این مجموعه از منابع فهرست نگاری نخستین شیعه، مثل فهرست ابوجعفر طوسی، فهرست ابوالعباس نجاشی، فهرست العلماء، و... استفاده کرده است. افزون بر این منابع، او از فهرست کتابخانههای گوناگون نیز سود برده و گاه به آثار چاپی و خطی که خود مشاهده و مطالعه کرده و همچنین به آنچه از افراد مورد اعتماد شنیده، استناد کرده است.
چاپ و نشر این مجموعه در قم و نجف بیش از ۴۰ سال طول کشید و چند جلد آن بعد از درگذشت مولف منتشر شد. پس از انتشار بر این مجموعه یک جلد دیگر افزوده شده که میتوان آن را به مثابه اولین مستدرک الذریعه در نظر گرفت. در این جلد برخی از آثاری که در الذریعه وجود ندارد، گردآمده است.