پرش به محتوا

فقیه جامع‌الشرائط: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱۹: خط ۱۹:


==وظایف و مناصب==
==وظایف و مناصب==
فقهایی چون [[ملا احمد نراقی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] درباره وظایف و اختیارات فقیه جامع‌الشرائط به صورت کلی معتقدند؛ همه اختیارات و وظایفِ [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]]، برای فقیه جامع‌الشرائط نیز ثابت است و امور مرتبط با دین و دنیای مردم از جمله [[اقامه حدود|اجرای حدود الهی]]، حفظ اموال یتیمان و مجانین و غائبین، تصرف در اموال امام معصوم(ع)، تشکیل حکومت اسلامی و ... در حیطه وظایف او خواهد بود.<ref>نراقی، عوائد الایام، ۱۴۱۷ق، ص۵۳۶؛ امام خمینی، ولایت فقیه، ۱۴۲۳ق، ص۵۰-۵۱.</ref> در مقابل، برخی فقها مانند [[شیخ مرتضی انصاری]]، حوزه اختیارات فقیه جامع‌الشرائط را محدودتر ترسیم می‌کنند و اموری چون ولایت بر اموال و انفس را از دائره وظایف و اختیارات فقیه خارج می‌کند.<ref>انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۴۴-۵۶۰.</ref>
فقهایی چون [[ملا احمد نراقی]] و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] درباره وظایف و اختیارات فقیه جامع‌الشرائط به صورت کلی معتقدند؛ همه اختیارات و وظایفِ [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]]، برای فقیه جامع‌الشرائط نیز ثابت است و امور مرتبط با دین و دنیای مردم از جمله [[اقامه حدود|اجرای حدود الهی]]، حفظ اموال یتیمان و مجانین و غائبین، تصرف در اموال امام معصوم(ع)، تشکیل حکومت اسلامی و ... در حیطه وظایف او خواهد بود.<ref>نراقی، عوائد الایام، ۱۴۱۷ق، ص۵۳۶؛ امام خمینی، ولایت فقیه، ۱۴۲۳ق، ص۵۰-۵۱.</ref> در مقابل، برخی فقها مانند [[شیخ مرتضی انصاری]]، حوزه اختیارات فقیه جامع‌الشرائط را محدودتر ترسیم می‌کنند و اموری چون ولایت بر اموال و انفس را از دائره وظایف و اختیارات فقیه خارج می‌کند.<ref>انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۴۴-۵۶۰.</ref>{{یادداشت| علامه طهرانی دو وظیفه کلی برای ولی فقیه قائل است. أوّل‌: بيان‌ أحکامی که‌ از طرف‌ شرع‌ به‌ او رسيده‌ است‌، و فتوی دادن‌ در آنچه‌ که‌ اجتهاد می‌کند؛دوّم‌: إعمال‌ ولايت‌؛ در بعضي‌ از اُمور (خصوص‌ موارد جزئيّه‌) وصادر کردن حکم. و صدور حکم  از وسوی او را در اينگونه‌ موارد إنشایی دانسته  يعنی  چون او بر حسب‌ قدرت‌ نفسانی و طهارت‌ باطنی که‌ پيدا کرده‌، بر مدارج‌ نفس‌ عروج‌ نموده‌ و به‌ عالمی از تجرّد و اطلاق‌ دست‌ پيدا کرده‌ است‌ حق انشاء حکم را دارد. طهرانی، ولایت فقیه درحکومت اسلام، ج۳، ص۷۴}}


در کتاب‌های فقهی وظایف فقیه جامع‌الشرائط در سه حوزه [[فتوا|افتا]]، [[قضاوت|قضا]] و [[ولایت]] ترسیم شده است؛<ref>انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۴۴؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۸؛ منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> البته به اعتقاد جوادی آملی، علاوه بر سه وظیفه فوق، مهم‌ترین وظیفه فقیه جامع‌الشرائط به عنوان سرپرست جامعه اسلامی و به تبع از امام معصوم(ع)، حفظ [[قرآن]] و [[سنت|سنت معصومین]] از گزند انحرافات است.<ref>جوادی آملی، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، ۱۳۷۸ش، ص۲۴۲-۲۴۳.</ref>
در کتاب‌های فقهی وظایف فقیه جامع‌الشرائط در سه حوزه [[فتوا|افتا]]، [[قضاوت|قضا]] و [[ولایت]] ترسیم شده است؛<ref>انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۴۴؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۸؛ منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> البته به اعتقاد جوادی آملی، علاوه بر سه وظیفه فوق، مهم‌ترین وظیفه فقیه جامع‌الشرائط به عنوان سرپرست جامعه اسلامی و به تبع از امام معصوم(ع)، حفظ [[قرآن]] و [[سنت|سنت معصومین]] از گزند انحرافات است.<ref>جوادی آملی، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، ۱۳۷۸ش، ص۲۴۲-۲۴۳.</ref>
۱۵٬۵۱۳

ویرایش