Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۲۶
ویرایش
غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۱
، ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۲ویرایش شکلی و شناسه
imported>Pakzad بدون خلاصۀ ویرایش |
(ویرایش شکلی و شناسه) |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| نسخه الکترونیکی = | | نسخه الکترونیکی = | ||
}} | }} | ||
'''غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع''' معروف به الغنیة، کتابی فقهی، به زبان عربی، نوشته [[حمزة بن علی بن زهره حلبی|ابن‌زهره]]،(۵۱۱- ۵۸۵ق) است. | '''غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع''' معروف به الغنیة، کتابی فقهی، به زبان عربی، نوشته [[حمزة بن علی بن زهره حلبی|ابن‌زهره]]، (۵۱۱- ۵۸۵ق) است. این کتاب از زمان تألیف تاکنون همیشه مرجع علمی برای [[مجتهد|فقهیان]] بوده است. | ||
کتاب | |||
این کتاب شامل علوم عقاید، اصول فقه و احکام شرعی است. ابن‌زهره ضمن بیان مطالب به‌طور خلاصه و استدلالی، به مقایسه‌ای احکام با دیگر مذاهب اسلامی هم پرداخته است. او از حدود دویست و پنجاه [[آیه|آیه قرآن]]، احادیث زیادی از پیامبر اسلام(ص) و نزدیک به شش‌صد و پنجاه مرتبه از [[اجماع]] برای استدلال‌های خود استفاده کرده است. | |||
کتاب غنیة النزوع دارای نسخه‌های متعدد خطی است. چاپ این کتاب در سال ۱۲۷۲ق در ضمن کتاب جوامع الفقهیه انجام شد. در دوره معاصر چاپ‌های متعددی از این کتاب صورت گرفت که آخرینِ آن در سال ۱۴۱۷ق توسط [[مؤسسه امام صادق(ع)]] بوده است. | |||
کتاب غنیة النزوع دارای نسخه‌های متعدد خطی است. چاپ این کتاب در سال ۱۲۷۲ق در ضمن کتاب جوامع الفقهیه انجام شد. در دوره معاصر چاپ‌های متعددی از این کتاب صورت گرفت که آخرینِ آن در سال ۱۴۱۷ق توسط مؤسسه امام صادق(ع) بوده است. | |||
==نویسنده== | ==نویسنده== | ||
'''کتاب غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع''' یا غنیة النزوع فی الأصولین و الفروع<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص ۳۷۶.</ref> مشهور به غنیة<ref> افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۶، ص۲۰.</ref> کتاب فقهی نوشته [[فقیه]]، [[اصول فقه|اصولی]]،<ref> افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۶، ص۲۰.</ref> [[حمزة بن علی بن زهره حلبی]] معروف به ابن‌زهره،<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> | '''کتاب غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع''' یا غنیة النزوع فی الأصولین و الفروع<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص ۳۷۶.</ref> مشهور به غنیة<ref> افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۶، ص۲۰.</ref> کتاب فقهی نوشته [[فقیه]]، [[اصول فقه|اصولی]]،<ref> افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۶، ص۲۰.</ref> [[حمزة بن علی بن زهره حلبی]] معروف به ابن‌زهره،<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> از علمای شیعه در [[قرن ششم هجری قمری]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> ابن‌زهره را به سبب تألیف کتاب غنیة النزوع، صاحب غنیه می‌گویند.<ref>افندی، تعلیقة أمل الآمل، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۴.</ref>. | ||
بنابه گفته افندی در کتاب ریاض | بنابه گفته افندی در کتاب ریاض العلماء، نسخه‌ای از کتاب [[معالم العلماء]]، ابن‌شهرآشوب در اختیارش بود که نویسنده کتاب غنیة النزوع را حارث بن علی معرفی کرده است.<ref>افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۱۲۲.</ref> محمدباقر خوانساری انتساب کتاب غنیه را به حارث بن علی را اشتباه در نسخه معرفی می‌کند.<ref>خوانساری، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۷۵.</ref> | ||
عبدالله افندی، در مورد علت اختلاف در نام نویسنده کتاب غنیه می‌نویسد: از آنجا که ابن‌زهره، لفظی مشترک در بین سادات ابن‌زهره | عبدالله افندی، در مورد علت اختلاف در نام نویسنده کتاب غنیه می‌نویسد: از آنجا که ابن‌زهره، لفظی مشترک در بین سادات ابن‌زهره است و دو برادر به نام حمزه بن علی بن زهره و عبدالله بن علی بن زهره کتابی به نام (غنیه) تألیف کرده‌اند، نام نویسنده غنیة النزوع مورد اشتباه و اختلاف قرار گرفته و نام کتاب عبدالله بن علی، الغنیة عن الحجج و الادلة است.<ref>افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۲۰۳.</ref> | ||
== جایگاه و ویژگی‌ها == | == جایگاه و ویژگی‌ها == | ||
از تاریخ دقیق تألیف کتاب عنیة اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما [[ | از تاریخ دقیق تألیف کتاب عنیة اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌نویسد نسخه‌ای از این کتاب در دست وی بوده است که تاریخ تألیف آن در سال ۶۱۴ قمری بوده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۴، ص۳۱.</ref> | ||
کاظم جعفری پژوهشگر معاصر، در اثر خود که درباره منابع کتاب مکاسب است، غنیة النزوع را از کتاب‌های ارزشمند و نافعی خوانده است که از زمان تألیف همیشه مرجع علمی برای فقیهان بوده است.<ref>جعفری، هدایة الطالب إلی مصادر کتاب المکاسب، ۱۴۲۸ق، ص۱۷۰.</ref> | کاظم جعفری پژوهشگر معاصر، در اثر خود که درباره منابع کتاب مکاسب است، غنیة النزوع را از کتاب‌های ارزشمند و نافعی خوانده است که از زمان تألیف همیشه مرجع علمی برای فقیهان بوده است.<ref>جعفری، هدایة الطالب إلی مصادر کتاب المکاسب، ۱۴۲۸ق، ص۱۷۰.</ref> | ||
[[محقق حلی]] فقیه، اصولی قرن هفتم هجری قمری، کتاب غنیة النزوع را به همراه آثار دیگر ابن‌زهره ارزشمند و دقیق خوانده است.<ref>محقق حلی، نکت النهایة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۶.</ref>. | [[محقق حلی]] فقیه، اصولی قرن هفتم هجری قمری، کتاب غنیة النزوع را به همراه آثار دیگر ابن‌زهره ارزشمند و دقیق خوانده است.<ref>محقق حلی، نکت النهایة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۶.</ref>. ابن‌شهر آشوب، فقیه، مفسّر و محدّث شیعه در قرن ششم هجری قمری، از کتاب غنیة با تعبیر «حسن» به معنای خوب، یاد کرده است.<ref> ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ۱۳۸۰ق، ص۴۶.</ref> | ||
ابن‌شهر آشوب، فقیه، مفسّر و محدّث شیعه در قرن ششم هجری قمری، از کتاب غنیة با تعبیر «حسن» به معنای خوب، یاد کرده است.<ref> ابن شهرآشوب، معالم العلماء، ۱۳۸۰ق، ص۴۶.</ref> | |||
[[ | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] می‌نویسد: مؤلف کتاب غنیه مشهورتر از آن است که معرفی شود و از فقهای بزرگ به شمار می‌آید، و کتاب‌های او به ویژه غنیه از آثار معتبر و مشهور است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۰.</ref> | ||
[[جعفر سبحانی]] فقیه و متکلم شیعه در مورد ویژگی‌های کتاب غنیة النزوع می‌نویسد: | [[جعفر سبحانی]] فقیه و متکلم شیعه در مورد ویژگی‌های کتاب غنیة النزوع می‌نویسد: | ||
* ابن‌زهره در کتاب غنیة النزوع برای استدالال‌های خود از حدود دویست و پنجاه آیه قرآن کمک گرفته است که این روش در کتاب‌های قبل دیده نمی‌شود.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | * ابن‌زهره در کتاب غنیة النزوع برای استدالال‌های خود از حدود دویست و پنجاه آیه قرآن کمک گرفته است که این روش در کتاب‌های قبل دیده نمی‌شود.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | ||
* ابن‌زهره در این کتاب در مقام استدلال و احتجاج با [[اهل‌سنت و جماعت|اهل‌سنت]] احادیث زیادی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده است و از این جهت به نوعی کتاب فقهی که به مقایسه با احکام دیگر مذاهب اسلامی هم پرداخته است به شمار می‌رود.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | * ابن‌زهره در این کتاب در مقام استدلال و احتجاج با [[اهل‌سنت و جماعت|اهل‌سنت]] احادیث زیادی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نقل کرده است و از این جهت به نوعی کتاب فقهی که به مقایسه با احکام دیگر مذاهب اسلامی هم پرداخته است به شمار می‌رود.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | ||
* نویسنده غنیة النزوع در نزدیک به شش‌صد و پنجاه مسأله از [[اجماع]] برای استدلال‌های خود استفاده کرده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | * نویسنده غنیة النزوع در نزدیک به شش‌صد و پنجاه مسأله از [[اجماع]] برای استدلال‌های خود استفاده کرده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> | ||
* کتاب غنیة النزوع بر روش کتاب الانتصار، [[الناصریات (کتاب)|الناصریات]]، [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|خلاف]] و [[المبسوط فی فقه الامامیه (کتاب)|مبسوط]] نوشته شده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref> | * کتاب غنیة النزوع بر روش کتاب الانتصار، [[الناصریات (کتاب)|الناصریات]]، [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|خلاف]] و [[المبسوط فی فقه الامامیه (کتاب)|مبسوط]] نوشته شده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref> | ||
* ابن‌زهره به فقه اهل‌سنت مانند فقه [[امامیه]] آشنا بوده و به همین جهت مباحث کتاب خود را گسترش داده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>. | * ابن‌زهره به فقه اهل‌سنت مانند فقه [[امامیه]] آشنا بوده و به همین جهت مباحث کتاب خود را گسترش داده است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>. | ||
== محتوا == | == محتوا == | ||
[[جعفر سبحانی]] در مورد محتوای کتاب غنیه می‌نویسد: در کتاب غنیة سه علم مورد بحث قرار می‌گیرد: | [[جعفر سبحانی]] در مورد محتوای کتاب غنیه می‌نویسد: در کتاب غنیة سه علم مورد بحث قرار می‌گیرد: | ||
* مسائل کلامی از توحید تا معاد. | * مسائل کلامی از توحید تا معاد. | ||
* اصول فقه که شامل قواعد اصولی است و از آن احکام شرعیه استنباط می‌شود. | * اصول فقه که شامل قواعد اصولی است و از آن احکام شرعیه استنباط می‌شود. | ||
* فروع و احکام شرعیه که یک دوره کامل از فقه استدلالی است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref>. | * فروع و احکام شرعیه که یک دوره کامل از فقه استدلالی است.<ref>سبحانی، تذکرة الأعیان، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref>. | ||
ابن‌زهره بخش فروع و احکام شرعیه را در ۱۱ فصل به این ترتیب ذکر کرده است: | ابن‌زهره بخش فروع و احکام شرعیه را در ۱۱ فصل به این ترتیب ذکر کرده است: [[طهارت]]،<ref>حلبی، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۳.</ref> [[صلاة]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۶۵.</ref> [[زکاة]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۱۵.</ref> [[صوم]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۳۱.</ref> [[حج]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۵۱.</ref>، بیع،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۲۰۷.</ref> فرائض،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۰۹.</ref> [[نکاح]]، <ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۳۵.</ref> جنایات،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع،۱۴۱۷ق، ص۴۰۲.</ref>، حدود،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۴۲۱.</ref> قضا و مسائل مربوط به آن.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۴۳۶.</ref> | ||
[[طهارت]]،<ref>حلبی، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۳.</ref> [[صلاة]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۶۵.</ref> [[زکاة]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۱۵.</ref> [[صوم]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۳۱.</ref> [[حج]]،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۱۵۱.</ref>، بیع،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۲۰۷.</ref> فرائض،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۰۹.</ref> [[نکاح]]، <ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۳۳۵.</ref> جنایات،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع،۱۴۱۷ق، ص۴۰۲.</ref>، حدود،<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۴۲۱.</ref> قضا و مسائل مربوط به آن.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، ۱۴۱۷ق، ص۴۳۶.</ref> | |||
نویسنده غنیة همچنین در فصل بیع به مباحث فقهی که متضمن مسائل اقتصادی است پرداخته است.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، کتاب البیع، ۱۴۱۷ق، ص۲۰۷.</ref> | نویسنده غنیة همچنین در فصل بیع به مباحث فقهی که متضمن مسائل اقتصادی است پرداخته است.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، کتاب البیع، ۱۴۱۷ق، ص۲۰۷.</ref> | ||
| خط ۸۴: | خط ۶۸: | ||
==نسخه‌شناسی== | ==نسخه‌شناسی== | ||
کتاب الغنیة دارای نسخه‌های متعددی است. برخی از این نسخه‌ها عبارتد از: | کتاب الغنیة دارای نسخه‌های متعددی است. برخی از این نسخه‌ها عبارتد از: | ||
* دو نسخه سپهسالار و میرزا فضل‌الله شیخ‌الاسلام زنجانی که [[آقابزرگ تهرانی]] در کتاب الذریعه نام برده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> | * دو نسخه سپهسالار و میرزا فضل‌الله شیخ‌الاسلام زنجانی که [[آقابزرگ تهرانی]] در کتاب الذریعه نام برده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> | ||
* | * در کتاب مقدمه‌ای بر فقه شیعه به ۵ نسخه از کتاب غنیة النزوع در کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی، مسجد گوهرشاد، دانشگاه تهران، [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیة الله مرعشی نجفی]] و [[مرتضی مطهری|آیة الله مطهری]] اشاره شده است.<ref>طباطبایی، مترجم، محمد آصف فکرت، مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ۱۴۱۰ق، ص۸۴ - ۸۵.</ref> | ||
* نسخه‌ای از این کتاب در ضمن «الجوامع الفقهیة»<ref>حلبی، حمزة بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، کتاب البیع، ۱۴۱۷ق، ص۳۱.</ref> و «سلسلة الینابیع الفقهیة» موجود است.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، کتاب البیع، ۱۴۱۷ق، ص۳۱.</ref> | |||
دو نسخه سپهسالار و نسخه میرزا فضل‌الله از جهت صحت در درجه بالاتری از نسخه‌های دیگر قرار دارند؛ چراکه مطالب کمتری از این دو نسخه حذف شده است.<ref>ابن‌زهره، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، کتاب البیع، ۱۴۱۷ق، ص۳۱.</ref> | |||
دو نسخه سپهسالار و نسخه میرزا فضل‌الله از جهت صحت در درجه بالاتری از نسخه‌های دیگر قرار | |||
==ترجمه== | ==ترجمه== | ||
اثری با عنوان معتقد الامامیه، ترجمه فارسی مختصر از کتاب غنیه است که بنابر گفته آقابزرگ تهرانی در کتاب الذریعه، مترجم آن مجهول و یا احتمالاً عمادالدین حسن بن علی طبری آملی از علمای قرن هفتم<ref>یزدی، سؤال و جواب، ۱۴۱۵ق، مقدمه، ص۵.</ref> است. این کتاب ترجمه فارسی همراه با اختصار غنیة النزوع به شمار می‌رود.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۲۱۱.</ref> | اثری با عنوان معتقد الامامیه، ترجمه فارسی مختصر از کتاب غنیه است که بنابر گفته آقابزرگ تهرانی در کتاب الذریعه، مترجم آن مجهول و یا احتمالاً عمادالدین حسن بن علی طبری آملی از علمای قرن هفتم<ref>یزدی، سؤال و جواب، ۱۴۱۵ق، مقدمه، ص۵.</ref> است. این کتاب ترجمه فارسی همراه با اختصار غنیة النزوع به شمار می‌رود.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۲۱۱.</ref> آقابزرگ تهرانی در جای دیگر، نام کتاب معتقد الإمامیة را منتخب غنیة النزوع معرفی نموده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۴۱۷.</ref> | ||
آقابزرگ تهرانی در جای | |||
==تاریخ نشر== | ==تاریخ نشر== | ||
کتاب غنیة النزوع همراه با کتاب [[النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی (کتاب)|النهایة]] و نکت النهایة برای اولین بار در ضمن جوامع الفقهیة در سال ۱۲۷۶ق چاپ شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> | کتاب غنیة النزوع همراه با کتاب [[النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی (کتاب)|النهایة]] و نکت النهایة برای اولین بار در ضمن جوامع الفقهیة در سال ۱۲۷۶ق چاپ شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۶۹.</ref> این کتاب در ابتدای قرن پانزدهم قمری تحت اشراف آیت الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق(ع) در دو جلد<ref>سبحانی، مصادر الفقه الإسلامی و منابعه، ۱۴۱۹ق، ص۴۳۰.</ref> با تحقیق ابراهیم بهادری چاپ شده است.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۳۵.</ref> | ||
این کتاب در ابتدای قرن پانزدهم قمری تحت اشراف آیت الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق(ع) در دو جلد<ref>سبحانی، مصادر الفقه الإسلامی و منابعه، ۱۴۱۹ق، ص۴۳۰.</ref> با تحقیق ابراهیم بهادری چاپ شده است.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۳۵.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||