پرش به محتوا

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏مکان ولادت و مخفی بودن آن: اصلاح نشانی وب)
خط ۵۳: خط ۵۳:
در بیشتر منابع شیعه و سنی از امام زمان(عج) به‌عنوان تنها فرزند [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] یاد شده است،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۵۲۳؛ ابن‌طولون، الائمه الاثنا عشر، منشورات الرضی، ص۱۱۳؛ طبرسی، تاج الموالید، ص۵۹؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴؛ شبلنجی، نور الابصار، ص۱۸۳.</ref> هر چند بنابر قول دیگری، وی دو برادر و سه خواهر دارد.<ref>زرندی، معارج الوصول الی معرفة فضل آل الرسول(ص)، ص۱۷۶، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، صص ۶۱۸-۶۱۹.</ref>
در بیشتر منابع شیعه و سنی از امام زمان(عج) به‌عنوان تنها فرزند [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام حسن عسکری(ع)]] یاد شده است،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۵۲۳؛ ابن‌طولون، الائمه الاثنا عشر، منشورات الرضی، ص۱۱۳؛ طبرسی، تاج الموالید، ص۵۹؛ ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴؛ شبلنجی، نور الابصار، ص۱۸۳.</ref> هر چند بنابر قول دیگری، وی دو برادر و سه خواهر دارد.<ref>زرندی، معارج الوصول الی معرفة فضل آل الرسول(ص)، ص۱۷۶، به نقل از: پاکتچی، «حسن عسکری(ع)، امام»، صص ۶۱۸-۶۱۹.</ref>


==ابهام در زمان و مکان ولادت==
==زمان و مکان ولادت==
===زمان: نیمه شعبان ۲۵۵ و نظرات دیگر===
===زمان: نیمه شعبان ۲۵۵ و نظرات دیگر===
درباره سال ولادت امام دوازدهم شیعیان اختلافاتی وجود دارد؛ بخشی از منابع کهن به تاریخ تولد او نپرداخته و آن را مخفی دانسته‌اند،<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵؛ اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۳؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۱۰۸-۱۱۲؛ ابن‌خشاب، تاریخ موالید الائمه و وفیاتهم، ۱۴۰۶ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> اما روایات بسیاری از [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، سال ولادت امام دوازدهم شیعیان را [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]]<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۲؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵-۵۶۹؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۳۰-۴۳۲.</ref> دانسته‌اند. این ابهام درباره ماه تولد نیز وجود دارد، اما نظر مشهور [[شعبان|ماه شعبان]] است و بسیاری از منابع کهن شیعه نیز همین ماه را بیان کرده‌اند.<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۳؛ رجوع کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۸؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴، ۴۳۰ و ۴۳۲؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۶۸ش، ص۲۶۶.</ref> در عین حال برخی از منابع شیعه و سنی، ماه‌های دیگری از جمله [[رمضان]]،<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۴؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۸؛ ابن‌طلحه شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، باب ۱۲، به نقل از إربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> [[ربیع الاول|ربیع‌الاول]] یا [[ربیع الثانی|ربیع‌الثانی]] را ماه تولد امام زمان دانسته‌اند.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، الشریف الرضی، ج۴، ص۱۷۶.</ref>
درباره سال ولادت امام دوازدهم شیعیان اختلافاتی وجود دارد؛ بخشی از منابع کهن به تاریخ تولد او نپرداخته و آن را مخفی دانسته‌اند،<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵؛ اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۳؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۱۰۸-۱۱۲؛ ابن‌خشاب، تاریخ موالید الائمه و وفیاتهم، ۱۴۰۶ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> اما روایات بسیاری از [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، سال ولادت امام دوازدهم شیعیان را [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]]<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۲؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵-۵۶۹؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۳۰-۴۳۲.</ref> دانسته‌اند. این ابهام درباره ماه تولد نیز وجود دارد، اما نظر مشهور [[شعبان|ماه شعبان]] است و بسیاری از منابع کهن شیعه نیز همین ماه را بیان کرده‌اند.<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۳؛ رجوع کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۸؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴، ۴۳۰ و ۴۳۲؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۶۸ش، ص۲۶۶.</ref> در عین حال برخی از منابع شیعه و سنی، ماه‌های دیگری از جمله [[رمضان]]،<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۴؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۸؛ ابن‌طلحه شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، باب ۱۲، به نقل از إربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> [[ربیع الاول|ربیع‌الاول]] یا [[ربیع الثانی|ربیع‌الثانی]] را ماه تولد امام زمان دانسته‌اند.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، الشریف الرضی، ج۴، ص۱۷۶.</ref>


منابع تاریخی درباره روز تولد امام دوازدهم، گزارش‌های مختلفی دارند که در میان آنها، روز [[نیمه شعبان|نیمه شعبان]] گزارش معروف و مشهور است<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۷.</ref> که در میان عالمان شیعه، [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]، [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]، [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، [[شیخ طوسی]]، [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]]، [[سید ابن طاووس|ابن‌طاووس]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]]، و در میان دانشمندان اهل‌سنت ابن‌خلکان، ابن‌صباغ مالکی، شعرانی حنفی، و ابن‌طولون، این قول را گزارش کرده‌اند.{{مدرک}}
منابع تاریخی درباره روز تولد امام دوازدهم، گزارش‌های مختلفی دارند که در میان آنها، روز [[نیمه شعبان]] گزارش معروف و مشهور است<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۷.</ref> که در میان عالمان شیعه، [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]، [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]، [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، [[شیخ طوسی]]، [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]]، [[سید ابن طاووس|ابن‌طاووس]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]]، و در میان دانشمندان اهل‌سنت ابن‌خلکان، ابن‌صباغ مالکی، شعرانی حنفی، و ابن‌طولون، این قول را گزارش کرده‌اند.{{مدرک}}


===مکان ولادت و مخفی بودن آن===
===مکان ولادت و مخفی بودن آن===
خط ۷۱: خط ۷۱:
[[پرونده:چراغانی_در_جشن_نیمه_شعبان.jpg|300px|بندانگشتی|جشن [[نیمه شعبان]]]]
[[پرونده:چراغانی_در_جشن_نیمه_شعبان.jpg|300px|بندانگشتی|جشن [[نیمه شعبان]]]]
{{اصلی|نیمه شعبان}}
{{اصلی|نیمه شعبان}}
شیعیان روز [[نیمه شعبان]] را، که بنابر قول مشهور روز ولادت امام زمان است،<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۷.</ref> یکی از مهمترین اعیاد می‌دانند و در شب و روز آن به برگزاری جشن، چراغانی‌های گسترده، مولودی‌خوانی، [[قربانی]] کردن و غذا دادن به [[فقیر|فقرا]] اقدام می‌کنند.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/915085 «سنگ‌تمام مسجدی‌ها برای نیمه شعبان»]، خبرگزاری شبستان.</ref> این جشن‌ها در [[ایران]] پررنگ‌تر و در قالب دهه مهدویت، در چند روز برگزار می‌گردد و بخش مهمی از آنها در مکان‌های مذهبی، محله‌ها و بازارها برپا می‌شود. [[مسجد جمکران]] یکی از میزبانان اصلی برگزاری جشن‌های [[مهدویت]] است. این روز در ایران تعطیل و روز جهانی مستضعفان نامیده شده است.<ref>[https://nehzat.ir/?id=250302 «اجرای ۴ هزار ویژه برنامه اعیاد شعبانیه در مساجد»]، وبگاه سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> در [[عراق]]، شیعیان ضمن برگزاری جشن نیمه شعبان، به زیارت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] می‌روند. شیعیان در [[بحرین]]، [[یمن]]، [[مصر]]، [[لبنان]]، [[سوریه]]، [[هند]]، [[افغانستان]] و [[پاکستان]] نیز در نیمه شعبان جشن برگزار می‌کنند.<ref>[https://nehzat.ir/?id=250302 «اجرای ۴ هزار ویژه برنامه اعیاد شعبانیه در مساجد»]، وبگاه سازمان تبلیغات اسلامی.</ref>
شیعیان روز [[نیمه شعبان]] را، که بنابر قول مشهور روز ولادت امام زمان است،<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۷.</ref> یکی از مهمترین اعیاد می‌دانند و در شب و روز آن به برگزاری جشن، چراغانی‌های گسترده، مولودی‌خوانی، [[قربانی]] کردن و غذا دادن به [[فقیر|فقرا]] اقدام می‌کنند.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/915085 «سنگ‌تمام مسجدی‌ها برای نیمه شعبان»]، خبرگزاری شبستان.</ref> این جشن‌ها در [[ایران]] پررنگ‌تر و در قالب دهه مهدویت، در چند روز برگزار می‌گردد<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/1253607 «جشن های نیمه شعبان مردمی برگزار می‌شود»]، خبرگزاری شبستان.</ref> و بخش مهمی از آنها در مکان‌های مذهبی، محله‌ها و بازارها برپا می‌شود. [[مسجد جمکران]] یکی از میزبانان اصلی برگزاری جشن‌های [[مهدویت]] است.<ref>[https://www.qomnews.ir/fa/news/108439/همراهی-۱۵-کلان-شهر-کشور-برگزاری-جشن-بزرگ-نیمه-شعبان-قم «همراهی ۱۵ کلان‌شهر برای برگزاری جشن نیمه‌شعبان»]، وبگاه قم‌نیوز.</ref> این روز در ایران تعطیل و روز جهانی مستضعفان نامیده شده است.<ref>[https://nehzat.ir/?id=250302 «اجرای ۴ هزار ویژه برنامه اعیاد شعبانیه در مساجد»]، وبگاه سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> در [[عراق]]، شیعیان ضمن برگزاری جشن نیمه شعبان، به زیارت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] می‌روند. شیعیان در [[بحرین]]، [[یمن]]، [[مصر]]، [[لبنان]]، [[سوریه]]، [[هند]]، [[افغانستان]] و [[پاکستان]] نیز در نیمه شعبان جشن برگزار می‌کنند.<ref>[https://nehzat.ir/?id=250302 «اجرای ۴ هزار ویژه برنامه اعیاد شعبانیه در مساجد»]، وبگاه سازمان تبلیغات اسلامی.</ref>


==عمر امام زمان(عج)==
==عمر امام زمان(عج)==
خط ۱۲۹: خط ۱۲۹:
به‌گفته [[شیخ مفید]] (متوفای ۴۱۳ق) در کتاب [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الإرشاد]]،<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] (متوفای ۵۴۸ق) در کتاب [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|إعلام الوری]]<ref>طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref> غیبت صغری با تولد امام زمان در [[سال ۲۵۵ هجری قمری]] شروع شده و بر این اساس مدت آن ۷۴ سال بوده است، اما سید محمد صدر در [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|کتاب تاریخ الغیبة الصغری]]، آغاز غیبت را از وفات امام حسن عسکری در [[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ قمری]] خوانده که در این صورت طول آن ۶۹ سال می‌شود.<ref>صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ۱۳۹۲ق، ص۳۴۱.</ref>
به‌گفته [[شیخ مفید]] (متوفای ۴۱۳ق) در کتاب [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الإرشاد]]،<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] (متوفای ۵۴۸ق) در کتاب [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|إعلام الوری]]<ref>طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref> غیبت صغری با تولد امام زمان در [[سال ۲۵۵ هجری قمری]] شروع شده و بر این اساس مدت آن ۷۴ سال بوده است، اما سید محمد صدر در [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|کتاب تاریخ الغیبة الصغری]]، آغاز غیبت را از وفات امام حسن عسکری در [[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ قمری]] خوانده که در این صورت طول آن ۶۹ سال می‌شود.<ref>صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ۱۳۹۲ق، ص۳۴۱.</ref>


امام مهدی در طول غیبت صغری از طریق [[نواب اربعه|چهار نایب خاص]] خود، [[عثمان بن سعید عمری|عثمان بن سعید]]، [[محمد بن عثمان عمری|محمد بن عثمان]]، [[حسین بن روح نوبختی|حسین بن روح نوبختی]] و [[علی بن محمد سمری]]، با شیعیان در ارتباط بود و امور آنان را حل و فصل می‌کرد. این امور علاوه بر مسائل عقیدتی و فقهی، شامل مسائل مالی نیز می‌شد.<ref>غفارزاده، زندگانی نواب خاص امام زمان، ۱۳۷۹ش، ص۸۶و۸۷؛ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۸.</ref>
امام مهدی در طول غیبت صغری از طریق [[نواب اربعه|چهار نایب خاص]] خود، [[عثمان بن سعید عمری|عثمان بن سعید]]، [[محمد بن عثمان عمری|محمد بن عثمان]]، [[حسین بن روح نوبختی]] و [[علی بن محمد سمری]]، با شیعیان در ارتباط بود و امور آنان را حل و فصل می‌کرد. این امور علاوه بر مسائل عقیدتی و فقهی، شامل مسائل مالی نیز می‌شد.<ref>غفارزاده، زندگانی نواب خاص امام زمان، ۱۳۷۹ش، ص۸۶و۸۷؛ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۸.</ref>


{{اصلی|مدعیان نیابت}}
{{اصلی|مدعیان نیابت}}
خط ۲۳۶: خط ۲۳۶:
* امین، سید محسن، سیره معصومان، ترجمه علی حجتی کرمانی، تهران، سروش، دوم، ۱۳۷۶ش.
* امین، سید محسن، سیره معصومان، ترجمه علی حجتی کرمانی، تهران، سروش، دوم، ۱۳۷۶ش.
* پورطباطبایی، سید مجید، در جستجوی قائم(عج)، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۷۰ش.
* پورطباطبایی، سید مجید، در جستجوی قائم(عج)، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۷۰ش.
* [http://shabestan.ir/detail/News/1253607 «جشن های نیمه شعبان مردمی برگزار می‌شود»]، خبرگزاری شبستان، تاریخ بازدید: ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ش.
* جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان، چاپ پنجم، ۱۳۸۱ش.
* جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان، چاپ پنجم، ۱۳۸۱ش.
* جمعی از نویسندگان مجله حوزه، چشم به راه مهدی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
* جمعی از نویسندگان مجله حوزه، چشم به راه مهدی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
خط ۲۸۸: خط ۲۸۹:
* نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، به تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ق.
* نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، به تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ق.
* نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، تصحیح محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، المکتبة المرتضویة، ۱۳۵۵ق.
* نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، تصحیح محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، المکتبة المرتضویة، ۱۳۵۵ق.
* [https://www.qomnews.ir/fa/news/108439/همراهی-۱۵-کلان-شهر-کشور-برگزاری-جشن-بزرگ-نیمه-شعبان-قم «همراهی ۱۵ کلان‌شهر برای برگزاری جشن نیمه‌شعبان»]، وبگاه قم‌نیوز، تاریخ نشر: ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ش.
* یاقوت حموی، معجم الادباء، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۰ق.
* یاقوت حموی، معجم الادباء، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۰ق.
* یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، ۱۳۹۹ق.
* یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، ۱۳۹۹ق.
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۶۵۶

ویرایش