مسجد جامع اصفهان: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح فهرست منابع بر اساس شیوه‌نامه
جز (ویکی سازی) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اصلاح فهرست منابع بر اساس شیوه‌نامه) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران | {{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران | ||
| نام | | نام = مسجد جامع اصفهان | ||
| روی‌نقشه | | روی‌نقشه = | ||
| عرض‌جغرافیایی | | عرض‌جغرافیایی = | ||
| طول‌جغرافیایی | | طول‌جغرافیایی = | ||
| تصویر | | تصویر =نمای سه بعدی از مسجد جامع اصفهان.jpg | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = 300px | ||
| عنوان تصویر | | عنوان تصویر = | ||
| استان | | استان =استان اصفهان | ||
| شهرستان | | شهرستان =[[اصفهان]] | ||
| بخش | | بخش = | ||
| نام محلی | | نام محلی = | ||
| نام‌های دیگر | | نام‌های دیگر = مسجد عتیق، مسجد جمعه | ||
| نام‌های قدیمی | | نام‌های قدیمی = | ||
| نوع بنا | | نوع بنا = آجری | ||
| سال‌های مرمت | | سال‌های مرمت = طول تاریخ ساخت | ||
| کاربری | | کاربری = مذهبی، توریستی | ||
| کاربری کنونی | | کاربری کنونی = | ||
| دیرینگی | | دیرینگی = از زمان خلافت عباسیان | ||
| شماره ثبت | | شماره ثبت = ۹۵ | ||
| تاریخ ثبت ملی | | تاریخ ثبت ملی = [[۱۳۱۰ش]] | ||
| دوره ساخت اثر | | دوره ساخت اثر = [[عباسیان]] و [[سلجوقیان]] | ||
| بانی اثر | | بانی اثر = | ||
| معمار اثر | | معمار اثر = | ||
| مالک فعلی اثر | | مالک فعلی اثر = | ||
| شماره ثبت یونسکو =۱۳۹۷ | | شماره ثبت یونسکو =۱۳۹۷ | ||
| تاریخ ثبت یونسکو =[[۱۳۹۱ش]] | | تاریخ ثبت یونسکو =[[۱۳۹۱ش]] | ||
| امکان بازدید | | امکان بازدید = وجود دارد | ||
| شماره تلفن | | شماره تلفن = | ||
| وبگاه | | وبگاه = | ||
| پانویس | | پانویس = | ||
}}'''مسجد جامع اصفهان''' معروف به مسجد عتیق و جمعه از نخستین [[مساجد]] ایران است که مجموعه‌ای از سبک‌های مختلف معماری و تزییناتی چهارده قرن تاریخ اسلامی ایران را در بر دارد. الحاق بخش‌های به این مسجد و بسیاری از تزیینات و همچنین مرمت‌های آن توسط حکومت‌های شیعی مانند [[آل بویه]]، [[صفویه]]، [[قاجاریه]] و در زمان [[جمهوری اسلامی ایران]] انجام شده است. [[محراب الجایتو]] در ضلع غربی مسجد جامع اصفهان، از نمادهای شیعی آن محسوب می‌شود. | }}'''مسجد جامع اصفهان''' معروف به مسجد عتیق و جمعه از نخستین [[مساجد]] ایران است که مجموعه‌ای از سبک‌های مختلف معماری و تزییناتی چهارده قرن تاریخ اسلامی ایران را در بر دارد. الحاق بخش‌های به این مسجد و بسیاری از تزیینات و همچنین مرمت‌های آن توسط حکومت‌های شیعی مانند [[آل بویه]]، [[صفویه]]، [[قاجاریه]] و در زمان [[جمهوری اسلامی ایران]] انجام شده است. [[محراب الجایتو]] در ضلع غربی مسجد جامع اصفهان، از نمادهای شیعی آن محسوب می‌شود. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
مسجد جامع اصفهان که با نام‌های دیگری مانند مسجد عتیق و مسجد جمعه نیز شناخته می‌شود،<ref>هنرفر، گنجینه آثار تاریخی ایران، ۱۳۵۰ش، ص۶۷؛ رفیعی مهرآبادی، آثار ملی اصفهان، ۱۳۵۲ش، ص۵۲۷.</ref> از قدیمی‌ترین مساجد ایران<ref>ابونعیم اصفهانی، «ذکر اخبار اصبهان، ۱۹۳۴م، ج۱، ص۱۶-۱۸.</ref> و از نخستین مساجد چهار ایوانی جهان اسلام دانسته شده است.<ref>جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۳۸.</ref> در معرفی این مسجد آمده است، پیش از ورود مسلمانان به شهر [[اصفهان]]، کاربری آتشکده داشته و در سده‌های دوم و سوم هجری یک مسجد ساده بر روی آن بنا شد و به مرور در دوره‌های مختلف تاریخی گسترش پیدا کرد.<ref>[https://wnhb.mcth.ir/معرفی/agentType/View/PropertyID/55 مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> مسجد جامع اصفهان در شمال شرقی این شهر و در کنار میدان کهنه (قیام) واقع شده است.<ref>لاله، «اصفهان، مسجد جامع»، ص۲۰۱.</ref> | مسجد جامع اصفهان که با نام‌های دیگری مانند مسجد عتیق و مسجد جمعه نیز شناخته می‌شود،<ref>هنرفر، گنجینه آثار تاریخی ایران، ۱۳۵۰ش، ص۶۷؛ رفیعی مهرآبادی، آثار ملی اصفهان، ۱۳۵۲ش، ص۵۲۷.</ref> از قدیمی‌ترین مساجد ایران<ref>ابونعیم اصفهانی، «ذکر اخبار اصبهان، ۱۹۳۴م، ج۱، ص۱۶-۱۸.</ref> و از نخستین مساجد چهار ایوانی جهان اسلام دانسته شده است.<ref>جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۳۸.</ref> در معرفی این مسجد آمده است، پیش از ورود مسلمانان به شهر [[اصفهان]]، کاربری آتشکده داشته و در سده‌های دوم و سوم هجری یک مسجد ساده بر روی آن بنا شد و به مرور در دوره‌های مختلف تاریخی گسترش پیدا کرد.<ref>[https://wnhb.mcth.ir/معرفی/agentType/View/PropertyID/55 مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> مسجد جامع اصفهان در شمال شرقی این شهر و در کنار میدان کهنه (قیام) واقع شده است.<ref>لاله، «اصفهان، مسجد جامع»، ص۲۰۱.</ref> | ||
به گفته هنرفر نویسنده کتاب گنجینه آثار تاریخی اصفهان، این مسجد مهمترین بنای تاریخی ایران از دوره سلاجقه است که مجموعه‌ای از سبک‌های مختلف معماری و تزییناتی چهارده قرن تاریخ اسلامی ایران را در بر دارد و جایگزین مساجد سبک ابتدایی عربی در ایران شد.<ref>هنرفر، گنجینه آثار تاریخی ایران، ۱۳۵۰ش، ص۶۷-۶۹</ref> | به گفته هنرفر نویسنده کتاب گنجینه آثار تاریخی اصفهان، این مسجد مهمترین بنای تاریخی ایران از دوره سلاجقه است که مجموعه‌ای از سبک‌های مختلف معماری و تزییناتی چهارده قرن تاریخ اسلامی ایران را در بر دارد و جایگزین مساجد سبک ابتدایی عربی در ایران شد.<ref>هنرفر، گنجینه آثار تاریخی ایران، ۱۳۵۰ش، ص۶۷-۶۹.</ref> | ||
==اهمیت و جایگاه== | ==اهمیت و جایگاه== | ||
مسجد جامع اصفهان به دلیل موقعیت مذهبی، تمدنی، فرهنگی و به‌ویژه به خاطر تحولات معماری اسلامی و ایرانی آن، دارای اهمیت است.<ref>حاج سید جوادی، مساجد ایران، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۲.</ref> بنای این مسجد را باعث ادغام مراکز روستایی مستقر در محوطه سپاهان و شکل‌گیری هسته اولیه شهر [[اصفهان]] دانسته‌اند.<ref>شفقی، جغرافیای اصفهان، ۱۳۸۱ش، جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۳۰.</ref> | مسجد جامع اصفهان به دلیل موقعیت مذهبی، تمدنی، فرهنگی و به‌ویژه به خاطر تحولات معماری اسلامی و ایرانی آن، دارای اهمیت است.<ref>حاج سید جوادی، مساجد ایران، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۲.</ref> بنای این مسجد را باعث ادغام مراکز روستایی مستقر در محوطه سپاهان و شکل‌گیری هسته اولیه شهر [[اصفهان]] دانسته‌اند.<ref>شفقی، جغرافیای اصفهان، ۱۳۸۱ش، جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۳۰.</ref> به گفته برخی از محققان مسجد عتیق محور فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی در دوران حکومت‌های [[آل بویه]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانان]] و [[تیموریان]] بوده و حتی در زمان [[صفویان]] که مرکز فعالیت‌ها به [[میدان نقش جهان اصفهان|میدان نقش جهان]] منتقل شد، اعتبار خود را حفظ کرد.<ref>جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۳۸.</ref> | ||
مسجد جامع اصفهان را بنایی فاخر و ارزشمند در تاریخ هنر و معماری به شمار آورده‌اند؛<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۱۸.</ref> زیرا افزون بر شواهدی از دوران پیش از اسلام، آثاری از معماریِ دوره‌های گوناگون اسلامی مانند [[دیلمیان]]، سلجوقیان، [[آق قویونلوها]]، ایلخانی تا صفویه و [[قاجاریه]] را در خود جای داده است.<ref>[https://wnhb.mcth.ir/ معرفی مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> | مسجد جامع اصفهان را بنایی فاخر و ارزشمند در تاریخ هنر و معماری به شمار آورده‌اند؛<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۱۸.</ref> زیرا افزون بر شواهدی از دوران پیش از اسلام، آثاری از معماریِ دوره‌های گوناگون اسلامی مانند [[دیلمیان]]، سلجوقیان، [[آق قویونلوها]]، ایلخانی تا صفویه و [[قاجاریه]] را در خود جای داده است.<ref>[https://wnhb.mcth.ir/ معرفی مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
ارتباط وسیع با زندگی روزمره مردم، مجاورت با محله‌های مسکونی و بازار و همچنین وجود مقبره [[محمدباقر مجلسی]] و پدرش [[محمدتقی مجلسی]] در مجاورت این مسجد از دیگر دلایل اهمیت این مسجد دانسته شده است.<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۱۸.</ref> به گفته برخی از محققان عواملی چون فرهنگ [[وقف]]، مشارکت‌پذیری و حضور دائم مردم در مسجد و همچنین مرمت‌های متعدد باعث حفظ مسجد جامع اصفهان از نابودی در طول بیش از هزار سال عمر آن شده است.<ref>خالقیان، ادیب‌زاده و سعدوندی، «عوامل فرهنگی - اجتماعی تاثیرگذار بر مانایی مسجد جامع عتیق اصفهان»، ص۸۸-۸۹.</ref> | ارتباط وسیع با زندگی روزمره مردم، مجاورت با محله‌های مسکونی و بازار و همچنین وجود مقبره [[محمدباقر مجلسی]] و پدرش [[محمدتقی مجلسی]] در مجاورت این مسجد از دیگر دلایل اهمیت این مسجد دانسته شده است.<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۱۸.</ref> به گفته برخی از محققان عواملی چون فرهنگ [[وقف]]، مشارکت‌پذیری و حضور دائم مردم در مسجد و همچنین مرمت‌های متعدد باعث حفظ مسجد جامع اصفهان از نابودی در طول بیش از هزار سال عمر آن شده است.<ref>خالقیان، ادیب‌زاده و سعدوندی، «عوامل فرهنگی - اجتماعی تاثیرگذار بر مانایی مسجد جامع عتیق اصفهان»، ص۸۸-۸۹.</ref> | ||
مسجد جامع اصفهان در سال ۱۳۱۰ش با شماره ۹۵ در فهرست آثار ملی ایران<ref>[https://wnhb.mcth.ir/معرفی/agentType/View/PropertyID/55 مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> و در سال ۱۳۹۱ش با شماره ۱۳۹۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو<ref>[https://fa.irunesco.org/مسجد-جامع-اصفهان-۲۰۱۲/ مسجد جامع اصفهان (۲۰۱۲)] سایت کمسیون ملی یونسکو ایران</ref> ثبت شده است. | مسجد جامع اصفهان در سال ۱۳۱۰ش با شماره ۹۵ در فهرست آثار ملی ایران<ref>[https://wnhb.mcth.ir/معرفی/agentType/View/PropertyID/55 مسجد جامع اصفهان]، سایت وزات میراث فرهنگی و گردشگری.</ref> و در سال ۱۳۹۱ش با شماره ۱۳۹۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو<ref>[https://fa.irunesco.org/مسجد-جامع-اصفهان-۲۰۱۲/ مسجد جامع اصفهان (۲۰۱۲)] سایت کمسیون ملی یونسکو ایران.</ref> ثبت شده است. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
در حال حاضر به دلیل اولویت پیدا کردن ارزش‌های تاریخی، مسجد جامع اصفهان به عنوان بنای تاریخی مورد توجه قرار گرفته و ارتباط عمومی اقشار جامعه با آن محدود شده است؛<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۲۶.</ref> اگرچه برخی از مناسبت‌ها مانند [[شب‌های قدر]] و [[اعتکاف|مراسم اعتکاف]] در این مکان همچنان برپا می‌گردد.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/8117095مراسم احیای اولین شب قدر در مسجد جامع اصفهان]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> همچنین به دلیل تغییر ساختار شهر در دوره معاصر، نقش این مکان به عنوان یک رکن اصلی در نظام شهرسازی سنتی کاهش یافته است.<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۲۶.</ref> | در حال حاضر به دلیل اولویت پیدا کردن ارزش‌های تاریخی، مسجد جامع اصفهان به عنوان بنای تاریخی مورد توجه قرار گرفته و ارتباط عمومی اقشار جامعه با آن محدود شده است؛<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۲۶.</ref> اگرچه برخی از مناسبت‌ها مانند [[شب‌های قدر]] و [[اعتکاف|مراسم اعتکاف]] در این مکان همچنان برپا می‌گردد.<ref>[https://www.yjc.news/fa/news/8117095مراسم احیای اولین شب قدر در مسجد جامع اصفهان]، سایت باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> همچنین به دلیل تغییر ساختار شهر در دوره معاصر، نقش این مکان به عنوان یک رکن اصلی در نظام شهرسازی سنتی کاهش یافته است.<ref>قلعه‌نویی و کلانتری، «بررسی تغییر نقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»، ص۲۶.</ref> | ||
در دوران معاصر، به دلیل ارزش‌های تاریخی، معماری و هنری مسجد جامع اصفهان، مطالعات زیادی توسط محققان داخلی و خارجی درباره آن صورت گرفته است که از مهمترین آنها می‌توان به تحقیقات اوژینو گالدیری ایتالیایی، آندره گدار فرانسوی و لطف الله هنرفر اشاره کرد. در این مطالعات آثار مسجد اولیه، بقایای آتشکده قبل از اسلام و سیر تحولات بنای این مسجد در طول بیش از هزار سال عمر آن کشف شد.<ref>جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۶۳-۶۵</ref> | در دوران معاصر، به دلیل ارزش‌های تاریخی، معماری و هنری مسجد جامع اصفهان، مطالعات زیادی توسط محققان داخلی و خارجی درباره آن صورت گرفته است که از مهمترین آنها می‌توان به تحقیقات اوژینو گالدیری ایتالیایی، آندره گدار فرانسوی و لطف الله هنرفر اشاره کرد. در این مطالعات آثار مسجد اولیه، بقایای آتشکده قبل از اسلام و سیر تحولات بنای این مسجد در طول بیش از هزار سال عمر آن کشف شد.<ref>جبل عاملی، «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»، ص۶۳-۶۵.</ref> | ||
==تک‌نگاری== | ==تک‌نگاری== | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۳۹: | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، فتح البلدان، مصر، قاهره، مكتبة النهضة المصرية، ۱۹۵۷م. | * بلاذری، احمد بن یحیی، فتح البلدان، مصر، قاهره، مكتبة النهضة المصرية، ۱۹۵۷م. | ||
* جبل عاملی، عبدالله، [http://journal.richt.ir/athar/article-1-53-fa.pdf «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»]، در فصلنامه اثر، شماره ۶۱، ۱۳۹۲ش. | * جبل عاملی، عبدالله، [http://journal.richt.ir/athar/article-1-53-fa.pdf «تاریخ تحولات مسجد جامع اصفهان»]، در فصلنامه اثر، شماره ۶۱، ۱۳۹۲ش. | ||
* | * حاج‌سیدجوادی، سید کمال، مساجد ایران: دراسة تاریخیة حضاریة اثاریة فنیة، تهران، انتشارات سروش، ۱۳۷۵ش. | ||
* خالقیان، سیما، | * خالقیان، سیما، و سودابه ادیب‌زاده و مهدی سعدوندی، [http://www.bagh-sj.com/article_126826_d72801e5a74f68563b79f6d9ff5d1890.pdf «عوامل فرهنگی - اجتماعی تاثیرگذار بر مانایی مسجد جامع عتیق اصفهان»]، در نشریه علمی باغ نظر، شماره ۱۸(۹۴)، ۱۴۰۰ش. | ||
* رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم، آثار ملی اصفهان، تهران، انتشارات انجمن آثاری ملی، ۱۳۵۲ش. | * رفیعی مهرآبادی، ابوالقاسم، آثار ملی اصفهان، تهران، انتشارات انجمن آثاری ملی، ۱۳۵۲ش. | ||
* قاسمی سیچانی، مریم، قنبری | * قاسمی سیچانی، مریم، و فاطمه قنبری شیخ‌شبانی و محبوبه قنبری شیخ‌شبانی، «[http://jria.iust.ac.ir/article-1-831-fa.pdf تحلیل مضمون کتیبه‌های قرآنیِ ورودی‌ها و محراب‌های مسجد جامع اصفهان»]، در فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، ش۱۶، ۱۳۹۶ش. | ||
* شفقی، سیروس، جغرافیان اصفهان، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان، ۱۳۸۱ش. | * شفقی، سیروس، جغرافیان اصفهان، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان، ۱۳۸۱ش. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، مدینه لیدن، مطبعَ بریل، ۱۸۷۹م. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، مدینه لیدن، مطبعَ بریل، ۱۸۷۹م. | ||
* قلعه‌نویی، محمود، کلانتری، | * قلعه‌نویی، محمود، مائده کلانتری، [https://www.researchgate.net/profile/Ghalehnoee-Mahmoud-2/publication/346011355_A_STUDY_OF_THE_EVOLVING_ROLE_OF_THE_JAME'_MOSQUE_IN_URBAN_STRUCTURE_OF_ISFAHAN_WITH_PASSING_OF_TIME_ISC_in_Persian/links/5fb596f292851c933f3d4a11/A-STUDY-OF-THE-EVOLVING-ROLE-OF-THE-JAME-MOSQUE-IN-URBAN-STRUCTURE-OF-ISFAHAN-WITH-PASSING-OF-TIME-ISC-in-Persian.pdf «بررسی تغییرنقش مسجد جامع عتیق در ساختار شهری اصفهان در گذر زمان»]، در فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره ۱۱، ۱۳۹۲ش. | ||
* گالدیری، اوژینو، مسجد جامع اصفهان، ترجمه عبدالله جبل عاملی، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۰ش. | * گالدیری، اوژینو، مسجد جامع اصفهان، ترجمه عبدالله جبل عاملی، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۰ش. | ||
* لاله، هایده، «اصفهان، مسجد جامع»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۹ش. | * لاله، هایده، «اصفهان، مسجد جامع»، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۹ش. | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
* هنرفر، لطف‌الله، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، کتاب‌فروشی ثقفی، ۱۳۵۰ش. | * هنرفر، لطف‌الله، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، کتاب‌فروشی ثقفی، ۱۳۵۰ش. | ||
* هوشیاری، محمدمهدی، پورنادری، حسین، فرشته‌نژاد سید مرتضی، [http://ensani.ir/file/download/article/20140208105149-9863-16.pdf«گونه‌شناسی مسجد - مدرسه در معماری اسلامی ایران»]، در دوفصلنامه مطالعات معماری ایران، شماره ۳، ۱۳۹۲ش. | * هوشیاری، محمدمهدی، پورنادری، حسین، فرشته‌نژاد سید مرتضی، [http://ensani.ir/file/download/article/20140208105149-9863-16.pdf«گونه‌شناسی مسجد - مدرسه در معماری اسلامی ایران»]، در دوفصلنامه مطالعات معماری ایران، شماره ۳، ۱۳۹۲ش. | ||
* [https://www.yjc.news/fa/news/8117095 | * [https://www.yjc.news/fa/news/8117095 «مراسم احیای اولین شب قدر در مسجد جامع اصفهان + تصاویر»]، در سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ش، بازدید: ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||