کاربر ناشناس
روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخهها
روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۱۱:۳۶
، ۴ اوت ۲۰۱۴بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''رَوضُ الجِنان و رَوحُ الجَنان فی تفسیر القرآن''' اثر حسین بن علی الخزاعی النیسابوری معروف به [[ابوالفتوح رازی]] متوفای ۵۵۶ از [[کلام|متکلمان]] و [[محدث|محدثان]] [[امامیه]] در [[قرن ششم]] [[هجری قمری]] است. این کتاب که معروف ترین اثر ابوالفتوح رازی است به زبان فارسی نگاشته شده و یکی از مصادر کهن تفسیری [[شیعه]] برای مفسران پس از خود بوده است. | |||
== معرفی کتاب == | == معرفی کتاب == | ||
این کتاب، اولین تفسیر کامل شیعی فارسی است که همه سوره های قرآن را در بر می گیرد. به نام کتاب، در خود تفسیر اشاره ای نشده و در کتب [[شیخ منتجب الدین رازی]] و [[ابن شهر آشوب]] با نام «روض الجنان و روح الجنان» آمده است.<ref>فهرست منتجب الدین، ص 4. المناقب، ج 1، ص 14.</ref> ابن شهر آشوب در کتاب دیگر خود از این کتاب با عنوان «روح الجنان» یاد می کند.<ref>معالم العلماء، ص 175.</ref> | |||
این کتاب، اولین تفسیر کامل شیعی فارسی است که همه [[سوره]] های [[قرآن]] را در بر می گیرد. به نام کتاب، در خود تفسیر اشاره ای نشده و در کتب [[شیخ منتجب الدین رازی]] و [[ابن شهر آشوب]] با نام «روض الجنان و روح الجنان» آمده است.<ref>فهرست منتجب الدین، ص 4. المناقب، ج 1، ص 14.</ref> ابن شهر آشوب در کتاب دیگر خود از این کتاب با عنوان «روح الجنان» یاد می کند.<ref>معالم العلماء، ص 175.</ref> | |||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
بنا بر آن چه خود مؤلف در مقدمه تفسیر آورده است به پبشنهاد جماعتی از دوستان و بزگان و اهل علم و تدین مبنی بر تألیف تفسیری مشتمل بر همه موارد ، آن را اجابت کرده است. و زبان فارسی را انتخاب کرده، چون طالبان آن بیشتر و فواید آن عام تر بود. | بنا بر آن چه خود مؤلف در مقدمه تفسیر آورده است به پبشنهاد جماعتی از دوستان و بزگان و اهل علم و تدین مبنی بر تألیف تفسیری مشتمل بر همه موارد ، آن را اجابت کرده است. و زبان فارسی را انتخاب کرده، چون طالبان آن بیشتر و فواید آن عام تر بود. | ||
== سبک نگارش و تنظیم تفسیر == | == سبک نگارش و تنظیم تفسیر == | ||
سپس به شرح لغات و ابعاد مختلف ادبی، روایی، تاریخی، | مؤلف ، پس از ذکر مقدمه ای کوتاه در معانی و اقسام قرآن و بحثی در معنای تفسیر و [[تأویل]]، به تفسیر آیات سوره ها به ترتیب از [[سوره حمد]] تا [[سوره ناس|ناس]] پرداخته و لفظ به لفظ آن را ترجمه کرده است. | ||
سپس به شرح لغات و ابعاد مختلف ادبی، روایی، تاریخی، [[فقه|فقهی]]، کلامی و اخلاقی آیات پرداخته و از اقوال مفسرین، [[اصحاب]] و [[تابعان]] هم بدون هیچ اظهار نظری نقل می کند. | |||
با توجه به رویکرد عقلی و نقلی مفسر در آیات، تفسیر وی در زمره [[تفسیر اجتهادی]] به شمار می آید. | با توجه به رویکرد عقلی و نقلی مفسر در آیات، تفسیر وی در زمره [[تفسیر اجتهادی]] به شمار می آید. | ||
== امتیازات و ویژگی های تفسیر == | == امتیازات و ویژگی های تفسیر == | ||
تفسیر روض الجنان و مؤلف آن در بیان بسیاری از عالمان و دانشمندان [[شیعه]] ستایش شده و با تعابیر عظیم از وی یاد کرد اند.<ref>مجالس المؤمنین، ص 489. روضات الجنات، ج 2، ص 314. خاتمه مستدرک الوسائل، ج 3، ص 72. اعیان الشیعه، ج 6، ص 125.</ref> برخی از محققان، ویژگی های دیگری برای تفسیر ابوالفتوح رازی بیان کرده اند. | تفسیر روض الجنان و مؤلف آن در بیان بسیاری از عالمان و دانشمندان [[شیعه]] ستایش شده و با تعابیر عظیم از وی یاد کرد اند.<ref>مجالس المؤمنین، ص 489. روضات الجنات، ج 2، ص 314. خاتمه مستدرک الوسائل، ج 3، ص 72. اعیان الشیعه، ج 6، ص 125.</ref> برخی از محققان، ویژگی های دیگری برای تفسیر ابوالفتوح رازی بیان کرده اند. | ||
* توجه به تناسب واژه ها برای فهم بهتر آیات. | * توجه به تناسب واژه ها برای فهم بهتر آیات. | ||
خط ۴۷: | خط ۵۴: | ||
* بهره گیری از اشعار فارسی در توضیح آیات قرآنی. | * بهره گیری از اشعار فارسی در توضیح آیات قرآنی. | ||
* دفاع از مکتب کلامی و فقهی [[تشیع]] با دلایل عقلی و نقلی.<ref>عبدالکریم پاک نیا تبریزی، آشنایی با منابع تفسیری شیعه.</ref> | * دفاع از مکتب کلامی و فقهی [[تشیع]] با دلایل عقلی و نقلی.<ref>عبدالکریم پاک نیا تبریزی، آشنایی با منابع تفسیری شیعه.</ref> | ||
== نسخه های تفسیر == | == نسخه های تفسیر == | ||
تاکنون 53 نسخه ناقص و کامل از این تفسیر در کتابخانههای [[ایران]] و دیگر کشورها شناسایی شده است.<ref>روضالجنان و روحالجنان فی تفسیرالقرآن، ج۱، مقدمه یاحقی و ناصح، ص۷۶ـ۸۱.</ref> | تاکنون 53 نسخه ناقص و کامل از این تفسیر در کتابخانههای [[ایران]] و دیگر کشورها شناسایی شده است.<ref>روضالجنان و روحالجنان فی تفسیرالقرآن، ج۱، مقدمه یاحقی و ناصح، ص۷۶ـ۸۱.</ref> | ||
== مجلدات تفسیر == | == مجلدات تفسیر == | ||
تفسیر ابوالفتوح بر اساس تقسیمبندی مؤلف و تصریح برخی مانند [[منتجبالدین رازی]]<ref>فهرست اسماء علماءالشیعة و مصنفیهم، ص۴۵.</ref> و [[عبدالجلیل قزوینی]]<ref>نقض، ص۲۱۲.</ref> و اتفاق همه دست نویسها، بیست جلد بوده که در چاپ های اول تا سوم، این تقسیم بندی مراعات نشده است. | تفسیر ابوالفتوح بر اساس تقسیمبندی مؤلف و تصریح برخی مانند [[منتجبالدین رازی]]<ref>فهرست اسماء علماءالشیعة و مصنفیهم، ص۴۵.</ref> و [[عبدالجلیل قزوینی]]<ref>نقض، ص۲۱۲.</ref> و اتفاق همه دست نویسها، بیست جلد بوده که در چاپ های اول تا سوم، این تقسیم بندی مراعات نشده است. | ||
== چاپ های تفسیر == | == چاپ های تفسیر == | ||
# چاپ پنج جلدی با کوشش چند تن از فضلا از جمله ملک الشعرا صبوری در 1307 و 1309 که دو مجلد آن در 1323 به فرمان [[مظفرالدین شاه]] و سه جلد باقی مانده در 1313ـ 1315ش به دستور [[علی اصغر حکمت]] -وزیر معارف وقت- به چاپ رسید. | # چاپ پنج جلدی با کوشش چند تن از فضلا از جمله ملک الشعرا صبوری در 1307 و 1309 که دو مجلد آن در 1323 به فرمان [[مظفرالدین شاه]] و سه جلد باقی مانده در 1313ـ 1315ش به دستور [[علی اصغر حکمت]] -وزیر معارف وقت- به چاپ رسید. | ||
# چاپ ده جلدی در 1320 ش با تصحیح و حواشی [[مهدی الهی قمشهای]]. | # چاپ ده جلدی در 1320 ش با تصحیح و حواشی [[مهدی الهی قمشهای]]. | ||
# چاپ سیزده جلدی در 1382 با تصحیح و حواشی میرزا [[ابوالحسن شعرانی]] با نام روح الجَنان و روح الجِنان. | # چاپ سیزده جلدی در 1382 با تصحیح و حواشی میرزا [[ابوالحسن شعرانی]] با نام روح الجَنان و روح الجِنان. | ||
# چاپ بیست جلدی با تصحیح و مقابله با 38 نسخهي کهن و ذکر نسخه بدلها و با مقدمهای مبسوط به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح در سالهای 1365 تا 1376ش از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی [[آستان قدس رضوی]]. | # چاپ بیست جلدی با تصحیح و مقابله با 38 نسخهي کهن و ذکر نسخه بدلها و با مقدمهای مبسوط به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح در سالهای 1365 تا 1376ش از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی [[آستان قدس رضوی]]. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
*[[حسین بن علی ابوالفتوح رازی]] | *[[حسین بن علی ابوالفتوح رازی]] | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329152803-5052-115.pdf آشنایی با منابع معتبر شیعه: روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329152803-5052-115.pdf آشنایی با منابع معتبر شیعه: روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101129123321-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%20%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%20%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%20%D8%B1%D9%88%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به ترجمه ابوالفتوح رازی در تفسیر روض الجنان] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101129123321-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%20%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%20%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%20%D8%B1%D9%88%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به ترجمه ابوالفتوح رازی در تفسیر روض الجنان] | ||
خط ۷۲: | خط ۸۹: | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/134621/default.aspx روض الجنان واسباب نزول] | * [http://ensani.ir/fa/content/134621/default.aspx روض الجنان واسباب نزول] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20121209093151-9325-725.pdf دست نویس های روض الجنان وروح الجنان] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20121209093151-9325-725.pdf دست نویس های روض الجنان وروح الجنان] | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* رازی، منتجب الدین، فهرست منتجب الدين، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي، 1366 ش. | * رازی، منتجب الدین، فهرست منتجب الدين، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي، 1366 ش. | ||
* مازندرانی، ابن شهرآشوب، [[مناقب آل ابی طالب|مناقب آل أبي طالب]]، نجف، المكتبة الحيدرية، 1376 ق. | * مازندرانی، ابن شهرآشوب، [[مناقب آل ابی طالب|مناقب آل أبي طالب]]، نجف، المكتبة الحيدرية، 1376 ق. | ||
خط ۸۷: | خط ۱۰۷: | ||
{{تفسیرهای شیعه}} | {{تفسیرهای شیعه}} | ||
[[ar:index.php/%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86]] | |||
[[رده:کتابهای تفسیری شیعه قرن6(قمری)]] | [[رده:کتابهای تفسیری شیعه قرن6(قمری)]] | ||
[[رده:تفسیرهای قرآن (فارسی)]] | [[رده:تفسیرهای قرآن (فارسی)]] |