کاربر ناشناس
حوزه علمیه قم در دوره معاصر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
در شکل گیری حوزه معاصر قم همچنین باید از کوشش‌های [[محمد تقی بافقی|شیخ محمدتقی بافقی]] یاد کرد. به نوشته [[شریف رازی]]،<ref>شریف رازی، آثار الحجة، ج۱، ص۱۴۱۵، ۲۱۲۲</ref> بافقی پس از مهاجرت به قم در ۱۳۳۷ و استقرار در آن شهر، علمای ساکن در قم را، از قبیل [[شیخ ابوالقاسم کبیر قمی]] و [[شیخ مهدی فیلسوف]] و [[میرزامحمد ارباب]]، برای تشکیل حوزه علمی سامان مند تشویق کرد ولی آنان معتقد بودند که باتوجه به وضع و روحیه مردم قم تأسیس حوزه منوط به وجود و حضور عالم صاحب نفوذی از غیر شهر قم است. سرانجام با پافشاری بافقی و پا در میانی میرزامحمد ارباب و [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی|شیخ محمدرضا شریعتمدار ساوجی]] از علمای مبرِّز آن روزگار که در قم ساکن شده بود، از حاج شیخ عبدالکریم حائری دعوت شد که از [[اراک]] به قم بیاید و حوزه علمیه سامان مندی در این شهر تأسیس کند. بدین گونه حائری در ۱۳۴۰ (۱۳۰۰ش) در قم مستقر شد و بنای تأسیس حوزه علمیه جدید قم را نهاد. | در شکل گیری حوزه معاصر قم همچنین باید از کوشش‌های [[محمد تقی بافقی|شیخ محمدتقی بافقی]] یاد کرد. به نوشته [[شریف رازی]]،<ref>شریف رازی، آثار الحجة، ج۱، ص۱۴۱۵، ۲۱۲۲</ref> بافقی پس از مهاجرت به قم در ۱۳۳۷ و استقرار در آن شهر، علمای ساکن در قم را، از قبیل [[شیخ ابوالقاسم کبیر قمی]] و [[شیخ مهدی فیلسوف]] و [[میرزامحمد ارباب]]، برای تشکیل حوزه علمی سامان مند تشویق کرد ولی آنان معتقد بودند که باتوجه به وضع و روحیه مردم قم تأسیس حوزه منوط به وجود و حضور عالم صاحب نفوذی از غیر شهر قم است. سرانجام با پافشاری بافقی و پا در میانی میرزامحمد ارباب و [[محمدرضا شریعتمدار ساوجی|شیخ محمدرضا شریعتمدار ساوجی]] از علمای مبرِّز آن روزگار که در قم ساکن شده بود، از حاج شیخ عبدالکریم حائری دعوت شد که از [[اراک]] به قم بیاید و حوزه علمیه سامان مندی در این شهر تأسیس کند. بدین گونه حائری در ۱۳۴۰ (۱۳۰۰ش) در قم مستقر شد و بنای تأسیس حوزه علمیه جدید قم را نهاد. | ||
== | ==ورود عبدالکریم حائری به قم== | ||
===شخصیت حائری=== | ===شخصیت حائری=== | ||
[[عبدالکریم حائری]] دانشمند معروفی بود که سال‌ها در [[سامرا]] و [[نجف]] نزد استادان مشهوری چون [[محمد فشارکی اصفهانی|سیدمحمد فشارکی اصفهانی]]، [[میرزا محمد حسن شیرازی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند ملامحمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی|سیدمحمدکاظم طباطبائی یزدی]] مدارج عالی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را گذرانده و سال‌ها نیز در [[کربلا]] تدریس کرده بود و از ۱۳۳۲ یا اوایل ۱۳۳۳ در اراک مستقر شده و ضمن تدریس، امور حوزه علمیه آن شهر را به طور مستقل مدیریت کرده بود. | |||
حائری دانشمند معروفی بود که سال‌ها در [[سامرا]] و [[نجف]] نزد استادان مشهوری چون [[محمد فشارکی اصفهانی|سیدمحمد فشارکی اصفهانی]]، [[میرزا محمد حسن شیرازی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند ملامحمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی|سیدمحمدکاظم طباطبائی یزدی]] مدارج عالی [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را گذرانده و سال‌ها نیز در [[کربلا]] تدریس کرده بود و از ۱۳۳۲ یا اوایل ۱۳۳۳ در اراک مستقر شده و ضمن تدریس، امور حوزه علمیه آن شهر را به طور مستقل مدیریت کرده بود. | |||
===عوامل تقویت حوزه علمیه قم=== | ===عوامل تقویت حوزه علمیه قم=== | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
آیت الله حائری برای حفظ و ارتقای حوزه نوپای قم کوشید آن را در حدّ امکان از تنش‌های سیاسی برکنار دارد و به همین سبب بود که در ماجرای تعرض [[رضاخان|پهلوی اول]] به [[محمد تقی بافقی|شیخ محمدتقی بافقی]] در قم، واکنش آشکاری نشان نداد.<ref>ر.ک:شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۳۵۳۶، ۴۶؛ مکی، ج ۴، ص ۲۸۷</ref> در مواردی هم حائری با هوشیاری تمام در همین جهت کوشید از طرح و نقشه‌های دولت برای محدود کردن حوزویان، به نفع حوزه بهره برداری کند. مثلا هنگامی که رژیم پهلوی با اجبار به برگزاری امتحانات علمی در حوزه قصد داشت برای حوزویان محدودیت ایجاد کند و در ضمن از میان روحانیان که قشر باسواد جامعه بودند افرادی را برای مشاغل مختلف دولتی برگزیند، حائری خواستار آن شد که امتحانات در قم برگزار شود و خود او بر آن نظارت نماید.<ref>شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۴۶؛ بصیرت منش، ص ۲۵۲</ref> با این حال در ماجرای کشف [[حجاب]] و اتحاد لباس، حائری با تمام احتیاطی که در برخورد با دولت و سیاست داشت، با جدیت و حساسیت بیشتری مداخله کرد. از جمله وی طی تلگرافی در ۱۱ تیر ۱۳۱۴ کشف حجاب را برخلاف قوانین شرع مقدس و مذهب شیعه اعلام کرد.<ref>ر.ک: شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۵۱؛ امینی، ص ۳۴۷، سندش ۱۴؛ بصیرتمنش، ص ۲۵۸</ref> موضوع کشف حجاب و مسائلی چون ممنوعیت مجالس [[عزاداری]] برای حائری چنان تحمل ناپذیر بود که گفته شده است وی پس از روی دادن آن‌ها رنجور شد و چندان نشاط نداشت.<ref>ر.ک: شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۶۵؛ غروی تبریز، ص ۴۳</ref> | آیت الله حائری برای حفظ و ارتقای حوزه نوپای قم کوشید آن را در حدّ امکان از تنش‌های سیاسی برکنار دارد و به همین سبب بود که در ماجرای تعرض [[رضاخان|پهلوی اول]] به [[محمد تقی بافقی|شیخ محمدتقی بافقی]] در قم، واکنش آشکاری نشان نداد.<ref>ر.ک:شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۳۵۳۶، ۴۶؛ مکی، ج ۴، ص ۲۸۷</ref> در مواردی هم حائری با هوشیاری تمام در همین جهت کوشید از طرح و نقشه‌های دولت برای محدود کردن حوزویان، به نفع حوزه بهره برداری کند. مثلا هنگامی که رژیم پهلوی با اجبار به برگزاری امتحانات علمی در حوزه قصد داشت برای حوزویان محدودیت ایجاد کند و در ضمن از میان روحانیان که قشر باسواد جامعه بودند افرادی را برای مشاغل مختلف دولتی برگزیند، حائری خواستار آن شد که امتحانات در قم برگزار شود و خود او بر آن نظارت نماید.<ref>شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۴۶؛ بصیرت منش، ص ۲۵۲</ref> با این حال در ماجرای کشف [[حجاب]] و اتحاد لباس، حائری با تمام احتیاطی که در برخورد با دولت و سیاست داشت، با جدیت و حساسیت بیشتری مداخله کرد. از جمله وی طی تلگرافی در ۱۱ تیر ۱۳۱۴ کشف حجاب را برخلاف قوانین شرع مقدس و مذهب شیعه اعلام کرد.<ref>ر.ک: شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۵۱؛ امینی، ص ۳۴۷، سندش ۱۴؛ بصیرتمنش، ص ۲۵۸</ref> موضوع کشف حجاب و مسائلی چون ممنوعیت مجالس [[عزاداری]] برای حائری چنان تحمل ناپذیر بود که گفته شده است وی پس از روی دادن آن‌ها رنجور شد و چندان نشاط نداشت.<ref>ر.ک: شریف رازی، آثار الحجة، ج ۱، ص ۶۵؛ غروی تبریز، ص ۴۳</ref> | ||
==حوزه قم بعد از آیت الله حائری== | ==حوزه قم بعد از آیت الله حائری== | ||