Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۰۹۹
ویرایش
مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←تاریخچه بنا
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←نامگذاری) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←تاریخچه بنا) |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== تاریخچه بنا== | == تاریخچه بنا== | ||
[[پرونده:حجره امام خمینی در فیضیه.png|200px|بندانگشتی|حجره [[امام خمینی]] در فیضیه]] | [[پرونده:حجره امام خمینی در فیضیه.png|200px|بندانگشتی|حجره [[امام خمینی]] در فیضیه]] | ||
بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این | بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال، مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر ورودی صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه، مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم، نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | ||
فتحعلی‌شاه قاجار بنای مدرسه در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه | در گزارش دیگری آمده است این مدرسه در قرن پنجم قمری در دوره سلجوقیان بنا شد، در سال ۶۱۷ق در حمله مغولان تخریب شد و اثری از آن باقی نماند و سپس در دوره صفویه بازسازی شد.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۵۷.</ref> برخی نیز معتقدند قبل از تأسیس مدرسه فیضیه، در جای آن مدرسه ستی فاطمه بوده است که [[عبدالجلیل رازی]] متکلم قرن ششم در [[النقض (کتاب)|کتاب النقض]]<ref> قزوینی رازی، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۱۹۵.</ref> از آن یاد کرده است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۰-۶۷۱.</ref> | ||
فتحعلی‌شاه قاجار بنای قدیمی مدرسه را در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان، صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن، مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref> | |||
در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | ||
=== وضعیت فعلی=== | === وضعیت فعلی=== | ||
بنای فعلی | بنای فعلی مدرسه مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل حجره قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref> | ||
== کاربری== | == کاربری== | ||