پرش به محتوا

کرامت انسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ نوامبر ۲۰۲۱
خط ۲۶: خط ۲۶:
در میان عالمان مسلمان دو دیدگاه وجود دارد که بر اساس آن گروهی معتقد به کرامت ذاتی همه انسان‌ها هستند و گروه دیگر آن را کرامت اکتسابی می‌دانند که ناشی از عواملی مانند تقوا و ایمان است. علامه طباطبائی، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، فقیه شیعه، و ابن‌عاشور، مفسر اهل‌سنت، قائل به کرامت ذاتی انسان هستند و آن را موجودی برتر از سایر مخلوقات دانسته و مطلق بودنِ کرامت در [[آیه کرامت|آیه ۷۰ سوره اسراء]] را دلیل بر ادّعای خود می‌دانند.<ref>فضل‌الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۱۷۹-۱۸۰؛ ابن‌عاشور، التحریر والتنویر، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۱۳۰-۱۳۱؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵-۱۵۶.</ref> به نظر مفسران بر اساس این آیه، امتیاز و ویژگی انسان، عقل و اراده او است که اختصاص به انسان دارد و به وسیله آن خوب را از بد تشخیص داده و سبب برتری او بر دیگر موجودات می‌شود.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۰۳؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵-۱۵۶؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۱۱۸.</ref> از نظر علامه طباطبائی، این امتیازات شامل همه انسان‌ها ([[اسلام|مسلمان]] و غیرمسلمان) می‌شود؛ زیرا در غیر این صورت خداوند باید در آیه به [[ایمان|مؤمنان]] اشاره می‌کرد نه همه انسان‌ها.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵.</ref>
در میان عالمان مسلمان دو دیدگاه وجود دارد که بر اساس آن گروهی معتقد به کرامت ذاتی همه انسان‌ها هستند و گروه دیگر آن را کرامت اکتسابی می‌دانند که ناشی از عواملی مانند تقوا و ایمان است. علامه طباطبائی، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، فقیه شیعه، و ابن‌عاشور، مفسر اهل‌سنت، قائل به کرامت ذاتی انسان هستند و آن را موجودی برتر از سایر مخلوقات دانسته و مطلق بودنِ کرامت در [[آیه کرامت|آیه ۷۰ سوره اسراء]] را دلیل بر ادّعای خود می‌دانند.<ref>فضل‌الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۴، ص۱۷۹-۱۸۰؛ ابن‌عاشور، التحریر والتنویر، ۱۴۲۰ق، ج۱۴، ص۱۳۰-۱۳۱؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵-۱۵۶.</ref> به نظر مفسران بر اساس این آیه، امتیاز و ویژگی انسان، عقل و اراده او است که اختصاص به انسان دارد و به وسیله آن خوب را از بد تشخیص داده و سبب برتری او بر دیگر موجودات می‌شود.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۰۳؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵-۱۵۶؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۵، ص۱۱۸.</ref> از نظر علامه طباطبائی، این امتیازات شامل همه انسان‌ها ([[اسلام|مسلمان]] و غیرمسلمان) می‌شود؛ زیرا در غیر این صورت خداوند باید در آیه به [[ایمان|مؤمنان]] اشاره می‌کرد نه همه انسان‌ها.<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۵۵.</ref>


از دیگر مصادیق کرامت ذاتی انسان بر اساس آیات قرآن<ref>سلیمی زارع، قاضی‌زاده، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/128108/کرامت-انسانی-در-پرتو-قرآن-و-روایات?q=کرامت%20انسانی%20در%20پرتو%20قران%20و%20روایات&score=25.0&rownumber=1 «کرامت انسانی در پرتو قرآن و روایات»]، ۱۳۸۶ش، ص۷۲.</ref> که شامل همه انسان‌ها می‌شود عبارت است از: آفرینش انسان<ref>سوره الرحمن، آیه ۱-۳.</ref> و تناسب در خلقت او،<ref>سوره تین، آیه ۴.</ref> داشتن روحی خدایی،<ref>سوره حجر، آیه ۲۹.</ref> در خدمت قرار دادن موجودات دیگر برای انسان،<ref>سوره جاثیه، آیه ۱۲-۱۳.</ref> جانشین خدا بر زمین<ref>سوره انعام، آیه ۱۶۵.</ref> و فراهم آوردن اسباب هدایت انسان با فرستادن پیامبران.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۶۴.</ref>
گفته شده از برخی آیات قرآن، کرامت ذاتی انسان استنباط می‌شود و این آیات به ویژگی‌هایی اشاره دارد که در همه انسان‌ها هست<ref>سلیمی زارع، قاضی‌زاده، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/128108/کرامت-انسانی-در-پرتو-قرآن-و-روایات?q=کرامت%20انسانی%20در%20پرتو%20قران%20و%20روایات&score=25.0&rownumber=1 «کرامت انسانی در پرتو قرآن و روایات»]، ۱۳۸۶ش، ص۷۲-۷۹.</ref> مانند آفرینش انسان<ref>سوره الرحمن، آیه ۱-۳.</ref> و تناسب در خلقت او،<ref>سوره تین، آیه ۴.</ref> داشتن روحی خدایی،<ref>سوره حجر، آیه ۲۹.</ref> در خدمت قرار دادن موجودات دیگر برای انسان،<ref>سوره جاثیه، آیه ۱۲-۱۳.</ref> جانشین خدا بر زمین<ref>سوره انعام، آیه ۱۶۵.</ref> و فراهم آوردن اسباب هدایت انسان با فرستادن پیامبران.<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۶۴.</ref>


مفسران دیگری مانند [[شیخ طوسی]]، [[فقیه]] و مفسر شیعه، و [[زمخشری]]، مفسر اهل‌سنت، قائل به کرامت اکتسابی هستند و قابلیت‌های بالقوه انسان از جمله [[تقوا]]، [[ایمان]] و اعمال مثبت انسان را دلیل بر کرامت و برتری او می‌دانند<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۰۳؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۷۳؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۸۱.</ref> و بر آنند که ممکن است انسان با انجام اعمال ناشایست برتری خود را از دست بدهد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref> [[محمدتقی جعفری]]، [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]] شیعه معاصر، این نوع کرامت برای انسان را اختیاری دانسته و «کرامت ارزشی» می‌نامد.<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> به نظر جعفری، ارزش نهایی انسان به کرامت اکتسابی است.<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۷.</ref>  عبدالله جوادی آملی و محمدتقی مصباح یزدی، فیلسوف شیعه، نیز کرامت انسان را از نوع اکتسابی می‌دانند.<ref>جوادی آملی، سیرت الهی انسان در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۳۳۶؛ مصباح یزدی، انسان‌شناسی، ۱۳۹۳ش، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref>
مفسران دیگری مانند [[شیخ طوسی]]، [[فقیه]] و مفسر شیعه، و [[زمخشری]]، مفسر اهل‌سنت، قائل به کرامت اکتسابی هستند و قابلیت‌های بالقوه انسان از جمله [[تقوا]]، [[ایمان]] و اعمال مثبت انسان را دلیل بر کرامت و برتری او می‌دانند<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۰۳؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۷۳؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۸۱.</ref> و بر آنند که ممکن است انسان با انجام اعمال ناشایست برتری خود را از دست بدهد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref> [[محمدتقی جعفری]]، [[فلسفه اسلامی|فیلسوف]] شیعه معاصر، این نوع کرامت برای انسان را اختیاری دانسته و «کرامت ارزشی» می‌نامد.<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> به نظر جعفری، ارزش نهایی انسان به کرامت اکتسابی است.<ref>جعفری، پیام خرد، ۱۳۷۷ش، ص۱۰۷.</ref>  عبدالله جوادی آملی و محمدتقی مصباح یزدی، فیلسوف شیعه، نیز کرامت انسان را از نوع اکتسابی می‌دانند.<ref>جوادی آملی، سیرت الهی انسان در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۳۳۶؛ مصباح یزدی، انسان‌شناسی، ۱۳۹۳ش، ص۳۶۵-۳۶۶.</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۶۶

ویرایش