قیام توابین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قیام توابین''' قیام [[شیعی]] پس از [[واقعه کربلا]] با هدف انتقام از قاتلان [[امام حسین(ع)]]. ‌[[توابین]] از [[سال ۶۱ قمری]] پس از واقعه عاشورا مخفیانه در پی جمع‌آوری نیرو و اسلحه بودند. گفته شده است به دلیل عدم‌همراهی [[مختار ثقفی]]، بسیاری از شیعیان همراه توابین نشدند. این قیام در [[سال ۶۵ قمری]] به دست [[مسلمانان]] و دوستداران [[اهل بیت(ع)]] در مقابله با لشکر [[شام]] و در منطقه [[عین الورده]] رخ داد که رهبری آن بر عهده [[سلیمان بن صرد خزاعی]] بود. در جنگی چهار روزه، بسیاری از توابین کشته شدند. باقیمانده سپاه به رهبری [[رفاعة بن شداد]] عقب‌نشینی کردند.

پس از [[واقعه عاشورا]] و شهادت [[امام حسین(ع)]] و یارانش، برخی [[شیعیان]] که با وعده [[بیعت]]، از حسین بن علی(ع) دعوت کردند به [[کوفه]] بیاید و سپس از خطای خویش در پیمان شکنی و یاری نرساندن به امام(ع)، سخت پشیمان بودند، تصمیم بر آن گرفتند که گناه و اشتباه خویش را جبران کنند. آنان در جلسات متعدد به این نتیجه رسیدند که این ننگ جز با کشته شدن در راه امام حسین(ع) و گرفتن انتقام از قاتلان وی پاک نمی‌شود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۵.</ref> <ref>ابن اعثم، کتاب الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۶، ص۲۰۵ و ۲۰۶.</ref>

چند ماه پس از [[واقعه کربلا]]، حدود صد تن از شیعیان در خانه [[سلیمان بن صرد خزاعی]] که از چهره‌های سرشناس [[کوفه]] بود، گرد آمدند. سلیمان در این جلسه با اشاره به [[آیه]] ۵۴ [[سوره بقره]] و [[توبه]] قوم [[موسی بن عمران|موسی]] خطاب به حاضران گفت: ما وعده یاری به [[اهل بیت]] [[پیامبر (ص)]] دادیم، اما یاریشان نکردیم. در انتظار فرجام کار ماندیم تا آن که [[امام حسین(ع)|فرزند پیامبرمان]] کشته شد. حال خدا از ما راضی نمی‌شود؛ مگر آن که با قاتلان او بجنگیم. شمشیرها را تیز کنید و اسب و نیرو فراهم سازید تا فرا خوانده شوید.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۵۵.</ref>

پس از نبرد چهار روزه، بسیاری از توابین به شهادت رسیده، در محاصره سپاه دشمن قرار گرفتند. فرماندهان توابین یکی پس از دیگری به شهادت رسیدند و اندک باقیمانده آنان به فرماندهی [[رفاعه بن شداد بجلی]] مجبور به عقب‌نشینی شدند. توابین در مسیر بازگشت به شیعیان [[بصره]] و [[مدائن]] برخوردند که به یاری آنان آمده بود و پس از ابراز اندوه به شهرهای خود بازگشتند. پس از شکست توابین و رسیدن به کوفه، [[مختار ثقفی]] که در زندان به سر می‌برد، به تمجید از سلیمان و شهدای قیام پرداخت و وعده داد که انتقام توابین را گرفته و به خونخواهی امام حسین(ع) قیام کند.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۲۷۹ و ۲۸۰.</ref> <ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۶ق، ج۴، ص۱۸۴ - ۱۸۶.</ref>

[[سید حسین محمد جعفری]] در کتاب [[تشیع در مسیر تاریخ]] معتقد است اگر چه توّابین به ظاهر در برابر سپاه اموی شکست خوردند، اما توانستند برای نخستین بار تشکل منسجمی از شیعیان به وجود آورند و چون قیام آنان بر پایه تفکر شیعی و تحت تأثیر شهادت [[امام حسین(ع)]] شکل گرفته بود، توانست موجب پیشرفت تشیع شود.<ref>جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ص۲۳۲ و ۲۳۳.</ref>