پرش به محتوا

قیام ۱۹ دی: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۲۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۱
خط ۳۶: خط ۳۶:
== انتشار مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه ==
== انتشار مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه ==
[[پرونده:مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه.jpg|بندانگشتی|300x300px|مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه، در صفحه ۷ روزنامه اطلاعات [[۱۷ دی]]]]
[[پرونده:مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه.jpg|بندانگشتی|300x300px|مقاله ایران و استعمار سرخ و سیاه، در صفحه ۷ روزنامه اطلاعات [[۱۷ دی]]]]
عامل اصلی قیام ۱۹ دی، انتشار مقاله‌ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات بود.<ref>اباذری، وادی عشق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۹.</ref> این مقاله توسط داریوش همایون، وزیر اطلاعات و جهانگردی، به این روزنامه تحویل داده شد<ref>عاقلی، روزشمار تاریخ ایران، ۱۳۷۰ش، ج۲، ص۳۳۶.</ref> و به مناسبت روز [[واقعه کشف حجاب|کشف حجاب]] و نزدیکی سالگرد [[انقلاب سفید]] در [[۱۷ دی]] ۱۳۵۶ش به چاپ رسید.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۸.</ref> نام نویسنده احمد رشیدی مطلق بود که آن را مستعار دانسته‌اند.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۹.</ref> به‌گفته سر آنتونی پارسونز{{یادداشت|Sir Anthony Parsons}}، سفیر سابق [[انگلیس]] در [[ایران]]، با توجه به سلسله مراتب تصمیم‌گیری در حکومت پهلوی، تصمیم به نگارش و انتشار این مقاله از طرف شخص [[محمدرضا پهلوی]] یا ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) یا هیئت دولت بوده است.<ref>نعیمی، «ارزیابی مقاله ایران استعمار سرخ و سیاه به عنوان عامل شتابزا در انقلاب اسلامی ایران»، ص۴۸.</ref>
عامل اصلی قیام ۱۹ دی، انتشار مقاله‌ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات بود.<ref>اباذری، وادی عشق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۹.</ref> ابن مقاله به مناسبت روز [[واقعه کشف حجاب|کشف حجاب]] و نزدیکی سالگرد [[انقلاب سفید]] در [[۱۷ دی]] ۱۳۵۶ش به چاپ رسید.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۸.</ref> نام نویسنده احمد رشیدی مطلق بود که آن را مستعار دانسته‌اند.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۹.</ref> به‌گفته سر آنتونی پارسونز{{یادداشت|Sir Anthony Parsons}}، سفیر سابق [[انگلیس]] در [[ایران]]، با توجه به سلسله مراتب تصمیم‌گیری در حکومت پهلوی، تصمیم به نگارش و انتشار این مقاله از طرف شخص [[محمدرضا پهلوی]] یا ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) یا هیئت دولت بوده است.<ref>نعیمی، «ارزیابی مقاله ایران استعمار سرخ و سیاه به عنوان عامل شتابزا در انقلاب اسلامی ایران»، ص۴۸.</ref>


در این مقاله [[امام خمینی]] و مخالفانِ انقلاب سفید شاه، عوامل ارتجاع (مخالفت با تجدد جامعه و تمایل به اوضاع قدیمی) شمرده شده و امام خمینی مسئول خون‌های ریخته شده در [[قیام ۱۵ خرداد|واقعه پانزده خرداد]] دانسته شد.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۴۷.</ref> همچنین خمینی مردی ماجراجو ولی بی‌اعتقاد، وابسته به مراکز استعماری، جاه‌طلب و دنبال کسب شهرت خوانده شد.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۴۴.</ref> در این مقاله عالمان و روحانیان، موافق انقلاب سفید و اصلاحات ارضی حکومت پهلوی معرفی شده و خمینی مخالف آن شمرده شد.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۴۶.</ref>
در این مقاله [[امام خمینی]] و مخالفانِ انقلاب سفید شاه، عوامل ارتجاع (مخالفت با تجدد جامعه و تمایل به اوضاع قدیمی) شمرده شده و امام خمینی مسئول خون‌های ریخته شده در [[قیام ۱۵ خرداد|واقعه پانزده خرداد]] دانسته شد.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۴۷.</ref> همچنین خمینی مردی ماجراجو ولی بی‌اعتقاد، وابسته به مراکز استعماری، جاه‌طلب و دنبال کسب شهرت خوانده شد.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۴۴.</ref>  


هدف از این مقاله را تخریب چهره امام خمینی و ایجاد اختلاف میان روحانیان سنتی که درگیری کمتری با حکومت پهلوی داشتند و روحانیان مخالف حکومت پهلوی دانسته‌اند.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۵۵.</ref>
هدف از این مقاله را تخریب چهره امام خمینی و ایجاد اختلاف میان روحانیان سنتی که درگیری کمتری با حکومت پهلوی داشتند و روحانیان مخالف حکومت پهلوی دانسته‌اند.<ref>بهشتی‌سرشت، «جرقه انقلاب بررسی تحلیلی مقاله احمد رشیدی مطلق»، ص۱۵۵.</ref>


عوامل دیگری را نیز در شکل‌گیری این قیام تأثیرگذار دانسته‌اند: درگذشت مشکوک [[سید مصطفی خمینی]] فرزند امام خمینی<ref>ملایی‌پور، آذرخش انقلاب، ۱۳۸۳ش.</ref> حدود سه ماه قبل از قیام ۱۹ دی، در [[۱ آبان]] ۱۳۵۶ش، در [[نجف]] <ref>شیرخانی، «یادی از آیت الله شهید سید مصطفی خمینی»، ص۱۹۹.</ref> که حامیان امام خمینی حکومت پهلوی را مسئول قتل مصطفی خمینی معرفی می‌کردند.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۵.</ref>
علاوه بر چاپ این مقاله، عوامل دیگری را نیز در شکل‌گیری این قیام تأثیرگذار دانسته‌اند: درگذشت مشکوک [[سید مصطفی خمینی]] فرزند امام خمینی<ref>ملایی‌پور، آذرخش انقلاب، ۱۳۸۳ش.</ref> حدود سه ماه قبل از قیام ۱۹ دی، در [[۱ آبان]] ۱۳۵۶ش، در [[نجف]] <ref>شیرخانی، «یادی از آیت الله شهید سید مصطفی خمینی»، ص۱۹۹.</ref> که حامیان امام خمینی حکومت پهلوی را مسئول قتل مصطفی خمینی معرفی می‌کردند.<ref>حسن‌زاده، «تحلیلی بر واقعه ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم»، ص۱۶۵.</ref>


یکی دیگر از زمینه‌های قیام ۱۹ دی را فضای باز سیاسی دانسته‌اند که شامل آزادی شماری از زندانیان سیاسی و آزادی عمل بیشتر سخنرانان دینی می‌شد.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی، ۱۳۸۷ش، ص۴۰۳.</ref>
یکی دیگر از زمینه‌های قیام ۱۹ دی را فضای باز سیاسی دانسته‌اند که شامل آزادی شماری از زندانیان سیاسی و آزادی عمل بیشتر سخنرانان دینی می‌شد.<ref>موسوی تبریزی، خاطرات آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی، ۱۳۸۷ش، ص۴۰۳.</ref>
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش