سهمین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَهْمَیْن''' به‌معنای دو سهم، اشاره به [[سهم امام]] و [[سهم سادات]] در [[خمس]] دارد.<ref>محقق حلی، المختصر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۶۳.</ref> سهم در لغت به‌معنای نصیب<ref>بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۵۰۳، ذیل واژه سهم.</ref> و بَهره است.<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغه، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۱۱۱، ذیل واژه سهم.</ref>

*سهم سادات به [[مجتهد جامع الشرایط]] یا با اذن او به سید فقیر یا سید یتیم و یا [[سید|سیدی]] که [[ابن سبیل|در راه مانده]]، داده می‌شود.  

* سهم امام در زمان [[غیبت |غیبت امام معصوم]] به مجتهد جامع‌الشرایط تحویل یا در راهی که او اجازه می‌دهد، مصرف می‌شود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، بخش خمس، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۵۹.</ref>

[[شیخ طوسی]] در [[کتاب المبسوط|المبسوط]]،<ref>شیخ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۲۶۲.</ref> [[شهید اول]] در [[لمعه دمشقیه]]<ref>شهید اول، اللمعه الدمشقیه، ۱۴۱۰ق، ص۵۵.</ref> و [[شهید ثانی]] در [[شرح لمعه]]<ref>شهید ثانی، الروضه البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۷.</ref> از فقیهان شیعه خمس را بر اساس [[آیه خمس]] بر شش قسم تقسیم کرده‌اند و آن را قول مشهور شیعه دانسته‌اند؛<ref>شهید ثانی، الروضه البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۷.</ref> البته این شش سهم نیز به دو سهم برمی‌گردد؛ سه سهم آن یعنی سهم [[خدا]]، [[پیامبر]] و [[ذی‌القربی]]، برای [[امام]] است و سه سهم دیگر یعنی سهم [[یتیم|یتیمان]]، [[فقیر|فقرا]] و [[ابن‌سبیل|در راه ماندگان]]، برای نزدیکان پیامبر(ص) است که از آن به سهم سادات یاد می‌شود.<ref>مغنیه، فقه الصادق(ع)، ۱۴۲۱ ق، ج۲، ص۲.</ref>  

علت تقسیم دوگانه خمس، روایات دانسته شده است.<ref>نجف‌آبادی، الخمس و الانفال، بی‌تا، ص۲۶۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۸۵.</ref> [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی بن جعفر(ع)]] در روایتی خمس را توضیح داده، سهمی برای حاکم (امام) و سهم دیگر را مخصوص [[یتیم|یتیمان]]، تهی‌دستان و در راه‌ماندگان از نزدیکان پیامبر(ص) قرار داده است.<ref>حر عاملی، تکملة الوسائل، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۱۴۶.</ref>

*ابن‌فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.

*حر عاملی، محمد بن حسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه -تکمله الوسائل، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا علیه‌السلام، ایران.