پرش به محتوا

حسن و قبح: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
خط ۳۷: خط ۳۷:
برخی از استدلال‌های اشاعره برای اثبات حسن و قبح شرعی عبارت است از:
برخی از استدلال‌های اشاعره برای اثبات حسن و قبح شرعی عبارت است از:
* اگر دروغ‌گویی، به‌خودی‌خود (بدون درنظرگرفتن شرع) قبیح باشد، از آن لازم می‌آید که هر دروغی قبیح باشد؛ حال آنکه بدیهی است که این‌گونه نیست. برای مثال، می‌دانیم دروغی که باعث نجات جان پیامبری شود، قبیح نیست.<ref>فخرالدین رازی، الاربعین، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۳۴۸.</ref>
* اگر دروغ‌گویی، به‌خودی‌خود (بدون درنظرگرفتن شرع) قبیح باشد، از آن لازم می‌آید که هر دروغی قبیح باشد؛ حال آنکه بدیهی است که این‌گونه نیست. برای مثال، می‌دانیم دروغی که باعث نجات جان پیامبری شود، قبیح نیست.<ref>فخرالدین رازی، الاربعین، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۳۴۸.</ref>
* اگر کسی به دیگری بگوید که فردا او را خواهد کشت، قطعاً روا نیست که او را بکشد. اما در این صورت، دروغ گفته است که طبق مبنای قائلان به حسن و قبح عقلی، قبیح است. از آنجا که واضح است اینجا نکشتن قبیح نیست، باید بپذیریم که دروغ‌گویی مطلقاً قبیح نیست.<ref>فخرالدین رازی، الاربعین، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۳۴۹.</ref>
* فرض کنید کسی به دیگری بگوید که فردا او را خواهد کشت. در این صورت، اگر بکشد، عمل قبیح انجام داده است و اگر نکشد، دروغ گفته که آن هم طبق مبنای قائلان به حسن و قبح عقل، در همه حال قبیح است. از آنجا که همه می‌پذیریم که روا نیست او را بکشد، نتیجه این می‌شود که این‌گونه نیست که دروغ‌گویی مطلقاً قبیح باشد.<ref>فخرالدین رازی، الاربعین، ۱۹۸۶م، ج۱، ص۳۴۹.</ref>
* قائلان به حسن و قبح عقلی، بر خدا واجب می‌دانند که فعل قبیح انجام ندهد. برای مثال، می‌گویند وقتی انسان شکر خدا را به‌جا آورد، دادن پاداش به او، بر خدا واجب است. در حالی که بدیهی است که نمی‌توانیم چیزی را برای خدا واجب بدانیم؛ زیرا هر واجبی، واجب‌کننده‌ای دارد و هیچ موجودی بالاتر از خدا نیست که بتواند چیزی را برای خدا واجب کند.<ref>اسفراینی، التبصیر، ۱۴۰۳ق، ص۱۷۱.</ref>
* قائلان به حسن و قبح عقلی، بر خدا واجب می‌دانند که فعل قبیح انجام ندهد. برای مثال، می‌گویند وقتی انسان شکر خدا را به‌جا آورَد، دادن پاداش به او، بر خدا واجب است. در حالی که بدیهی است که نمی‌توانیم چیزی را برای خدا واجب بدانیم؛ زیرا هر واجبی، واجب‌کننده‌ای دارد و هیچ موجودی بالاتر از خدا نیست که بتواند چیزی را برای خدا واجب کند.<ref>اسفراینی، التبصیر، ۱۴۰۳ق، ص۱۷۱.</ref>


==کتاب‌شناسی==
==کتاب‌شناسی==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۷

ویرایش