دعای مکارم الاخلاق: تفاوت میان نسخه‌ها

در آغاز بیشتر فرازهای این دعا ذکر [[صلوات]] تکرار شده و بعد از آن از خداوند درخواست‌های جدیدی شده است. دلیل این تکرار را نزدیک شدن دعا به [[استجابت دعا|استجابت]]، با همراهی صلوات دانسته‌اند. دعای بیستم صحیفه سجادیه را به دلیل دربرداشتن تعالیم انسان‌ساز جهت کسب اخلاق و انجام كارهاى پسنديده، مکارم الاخلاق نامیده شده است.

دعای بیستم صحیفه سجادیه که به دلیل در بر داشتن تعالیم مهم و انسان‌ساز جهت کسب اخلاق ستوده و انجام كارهاى پسنديده، به دعای مکارم الاخلاق معروف شده است.<ref>خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸ش، ص۱۳؛ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۰۷.</ref> گفته شده، امام سجّاد(ع) در این دعا، بسیارى از [[اخلاق|رذایل اخلاقى]] و [[گناهان]] را برمى‌شمرد تا از آنها اجتناب شود و فهرستى از فضایل اخلاقى را نیز بازگو مى‌کند و آراستگى به آن صفات را از خداوند مى‌طلبد تا [[مؤمنان]] براى کسب این صفات، به او اقتدا کنند.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&lid=0&mid=11850&catid=0&pid=61829 ترجمه دعای مکارم الاخلاق] پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی.</ref>

استفاده امام سجاد(ع) از آرایه‌های ادبی و گزینش اسلوب‌های نحوی و صرفی، همچنین گزینش مفاهیم و واژه‌های هماهنگ با محتوا را از امتیازات دعای مکارم الاخلاق جهت ماندگار شدن تعالیمش در ذهن مخاطب دانسته‌اند.<ref>قاسم‌پیوندی، «سبک شناسی دعای مکارم الاخلاق»، ص۳-۴.</ref>

==تکرار صلوات در ابتدای فرازها==

[[صلوات]] بر محمد و آل محمد در دعاى مكارم الاخلاق ۲۰ بار تکرار شده است در هر قسمت پس از صلوات خواسته‌های جدید بیان شده است.<ref>انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۱۸۳.</ref> آغاز كردن دعا با صلوات را از سنت‌هايى دانسته‌اند كه از سیره [[معصوم(ع)|معصومان]] به ما رسيده و دستور داده‌اند كه قبل از درخواست از [[خدا]] و نيز بعد از آن، صلوات فرستاده شود.<ref>خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸ش، ص.</ref> گفته شده چون طبق روایات صلوات مستجاب می‌شود، درخواست‌هایی که همراه آن به پيشگاه خدا عرضه شود نیز زمينه استجابت بهتری خواهد داشت؛ به همین دلیل امام سجاد در این دعا و در دیگر دعاهای صحیفه از صلوات زیاد استفاده کرده است.<ref>فلسفی، شرح دعای مکارم الاخلاق، ج۱، ص۶-۷.</ref>

[[روح الله خاتمی]] در ابتدای شرح دعای مکارم الاخلاق با طرح این پرسش که چگونه امکان طلب کردن مکارم اخلاق از خدا وجود دارد درحالی‌که انسان خود باید برای تحصیل اخلاق نیکو تلاش کند و بدون تلاش به جایی نخواهد رسید، چنین جواب می‌دهد که دعا جانشین تلاش و مجاهده نیست؛ بلکه پشتوانه کوشش انسان خواهد بود؛ بنابراین برای به دست آوردن اخلاق پسندیده علاوه بر تلاش مستمر نیاز به دعا است تا خواست خدا بر آن تعلق گیرد و توفیق حاصل شود. از سوی دیگر زمانی که دست به دعا برداشته شود نوعی تلقین در انسان ایجاد می‌شود و عزم او را برای کسب مکارم اخلاق قوی‌تر می‌کند.<ref>خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸، ج۱، ص۱۳.</ref>

موضوع اصلی دعای مکارم الاخلاق، درخواست‌هایی از [[خدا]] براى كسب اخلاق ستوده و انجام كارهاى پسنديده است.<ref>خاتمی، آینه مکارم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۳.</ref> درخواست‌های موجود در این [[دعا]] شامل اخلاقیات در زمینه‌های اندیشه، گفتار و کردار می‌شود و در دو محور اخلاق فردی و اجتماعی ارائه شده است.<ref> ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۰۷.</ref> آموزه‌های دعای مکارم الاخلاق از امام سجاد(ع) در ۳۰ فراز<ref>[https://www.erfan.ir/farsi/sahifeh20/faraz1 ترجمه و شرح دعای بیستم صحیفه سجادیه]، سایت عرفان.</ref> به شرح ذیل است: