مقام محمود: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مقام محمود''' اصطلاحی قرآنی به معنای جایگاه عالی و ستوده، که [[خدا]] آن را به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به سبب [[تهجد|تهجّد]] و شب‌زنده‌داری عطا کرد. این جایگاه به [[شفاعت|مقام شفاعتِ]] پیامبر(ص) [[تفسیر قرآن|تفسیر]] شده است.  

عالمان و مفسران مسلمان مقام محمود را جایگاهی عالی و ستوده دانسته‌اند که خدا به سبب [[تهجد|تهجّد]] (شب‌خیزی و خواندنِ نماز شب<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۰؛ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، تهران، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۴۱.</ref>) به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] عطا کرده است.<ref> طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۱۰–۵۱۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱؛ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، تهران، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۴۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی‏، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۰؛ بحرانی، ‏البرهان‏، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۶۹؛ عیاشی، کتاب التفسیر، ‏۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۱۴؛ طباطبایی، تفسیرالمیزان، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۷۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۲۳۲؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۸۵؛ شبر، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۲ق، ص۲۸۶؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۳۸۶–۳۸۷؛ قرطبی، یوم الفزع الاکبر، مکتبة القرآن، ص۱۵۵.</ref>

* '''مقام شفاعت''': بسیاری از مفسران [[شیعه]]<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۵۱۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۷۱؛ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، تهران، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۴۲؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی‏، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۱–۲۱۲؛ بحرانی، ‏البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۷۰–۵۷۴؛ عیاشی، کتاب التفسیر، ‏۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۱۴؛ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۷۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۲۳۲؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۸۵؛ شبر، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۲ق، ص۲۸۶.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|سنی]]،<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۱، ص۳۸۷؛ قرطبی، یوم الفزع الاکبر، مکتبة القرآن، ص۱۵۵.</ref> با استفاده از روایات مقام محمود را مقام [[شفاعت]] می‌دانند. از جمله بر پایه روایتی پیامبر(ص) منظور از مقام محمود در آیه ۷۹ سوره اسرا>  را همان مقامی دانسته که در آن برای امتش شفاعت می‌کند.<ref>ابن حنبل، مسند، دار صادر، ج۲، ص۴۴۱.</ref> یا در روایتی که از امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) در تفسیر آیه مذکور نقل شده مقام محمود به شفاعت تفسیر شده است.<ref> عیاشی، کتاب التفسیر، ‏۱۳۸۰ش، ج۲، ص۳۱۴.</ref> گروهی از مفسران، از این مقام، به [[شفاعت کبرا]] یاد کرده‌اند.<ref>طباطبایی، تفسیرالمیزان، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۷۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۰ش، ج۱۲، ص۲۳۲؛ جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۸۵.</ref>

* طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیرالمیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۷ش.