خواجه نصیرالدین طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

شواهد زیادی مبنی بر [[شیعه اثنی عشری]] بودن خواجه نصیرالدین طوسی در دست است؛ ازجمله او در اغلب‌ کتاب‌های کلامی خود همچون [[تجرید الاعتقاد]]، به‌ [[امامان شیعه|دوازده‌ امام‌]] و وجوب‌ [[عصمت]] آنها اشاره کرده است.<ref>طوسی، تجرید الاعتقاد، ۱۴۰۷ق، ص۲۹۳</ref> همچنین رساله‌های ویژه‌ای در این‌ باره‌ نگاشته‌ که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان رساله «الفرقة‌ الناجیة‌» و «رسالة‌ فی‌ حصر الحق‌ بمقالة‌ الامامیة‌» و نیز «الاثنی عشریة‌» و «رسالة فی الإمامة‌» را نام‌ برد.<ref>نعمة، فلاسفة‌ الشیعة، ۱۹۸۷م، ص۵۳۴.</ref> با این حال، در فهرست آثار خواجه نصیر، کتاب‌ها و رساله‌هایی منسوب به او وجود دارد که مطابق با تعالیم [[اسماعیلیان]] است.{{مدرک}}  

علمای شیعه اثنی‌عشری اغلب، اصل انتساب این آثار به خواجه را رد کرده‌اند، اما برخی محققان و اسلام‌شناسان غربی، معتقد به نوعی تحول مذهبی در خواجه در زمان حضور در میان اسماعیلیان هستند.<ref>ایزدی و احمدپناه، «مذهب خواجه نصیر الدین طوسی و تاثیر آن بر تعامل وی با اسماعیلیان نزاری»، ص۳۶.</ref> برخی برپایه این آثار بر این باورند که او پس از پناه‌بردن به قلعه‌های اسماعیلیان موقتاً به مذهب آنها گرویده و پس از آن به مذهب [[شیعه اثنی عشری]] بازگشته است.<ref>نگاه کنید: دفتری، فرهاد، «نصیرالدین طوسى و اسماعیلیان دوره الموت» در مجموعه مقالات استاد بشر، مرکز پژوهشى میراث مکتوب، ۱۳۹۱ش.</ref>  

برخی نویسندگان هم بر این باورند که طوسی به‌عنوان یک [[شیعه دوازده امامی]]، [[تقیه]] به‌کار بسته و برای حفظ جان خود، در قِلاع اسماعیلی به تألیف کتب و رسالاتش مشغول شده است.<ref>ایزدی و احمدپناه، «مذهب خواجه نصیر الدین طوسی و تاثیر آن بر تعامل وی با اسماعیلیان نزاری»، ص۳۶.</ref> [[عبدالله نعمة]] این را که طوسی به‌محض خراب‌شدن قلعه‌های اسماعیلیان، [[شیعه اثنی‌عشری]] بودن خود را اعلام نموده است، تأییدی بر این نظر گرفته است.<ref>نعمة، فلاسفة‌ الشیعة، ۱۹۸۷م، ص۵۳۵.</ref>