کاربر ناشناس
ثنویت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←منابع فارسی و عربی) |
imported>Salvand جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
*[[آیه]] 22 [[سوره انبیاء]] و آیه 91 [[سوره مؤمنون]] که برخی مفسران این دو آیه را در رد ثنویون و برخی آنها را تقریری از [[برهان تمانع]] تلقی کرده اند.<ref>رجوع کنید به قمی ، ذیل انبیاء: 22؛ مؤمنون : 91؛ زمخشری ، ذیل مؤمنون : 91؛ فخررازی ، ذیل انبیاء: 22؛محمودبن عبداللّه آلوسی ، ج 18، ص 59 ـ60</ref> | *[[آیه]] 22 [[سوره انبیاء]] و آیه 91 [[سوره مؤمنون]] که برخی مفسران این دو آیه را در رد ثنویون و برخی آنها را تقریری از [[برهان تمانع]] تلقی کرده اند.<ref>رجوع کنید به قمی ، ذیل انبیاء: 22؛ مؤمنون : 91؛ زمخشری ، ذیل مؤمنون : 91؛ فخررازی ، ذیل انبیاء: 22؛محمودبن عبداللّه آلوسی ، ج 18، ص 59 ـ60</ref> | ||
*در آیه 78 [[سوره نساء]] مردم از این که امور خیر را از جانب خداوند و امور شر را از جانب غیر او (در اینجا [[محمد(ص)|پیامبر اسلام (ص)]] بدانند، منع شده اند. بر این اساس می توان آن را رد معنای خاص تری از ثنویت دانست. این آیه در باره افرادی نازل شده که پیروزی در جنگها و کسب غنایم جنگی را از جانب خدا، و کشته و مجروح و اسیر شدن در جنگها را از جانب پیامبر اکرم(ص) می دانستند.<ref>رجوع کنید به فضل بن حسن طَبرِسی ؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> در ادامه آیه با تأکید بر اینکه همه اینها از جانب خداست '''قُلْ کلٌّ مِنْ عِندِاللّهِ'''، توحید و نفی اِسناد امور شر به غیر خدا، به مخاطبان یادآوری شده است . | *در [[آیه]] 78 [[سوره نساء]] مردم از این که امور خیر را از جانب خداوند و امور شر را از جانب غیر او (در اینجا [[محمد(ص)|پیامبر اسلام (ص)]] بدانند، منع شده اند. بر این اساس می توان آن را رد معنای خاص تری از ثنویت دانست. این آیه در باره افرادی نازل شده که پیروزی در جنگها و کسب غنایم جنگی را از جانب خدا، و کشته و مجروح و اسیر شدن در جنگها را از جانب پیامبر اکرم(ص) می دانستند.<ref>رجوع کنید به فضل بن حسن طَبرِسی ؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> در ادامه [[آیه]] با تأکید بر اینکه همه اینها از جانب خداست '''قُلْ کلٌّ مِنْ عِندِاللّهِ'''، توحید و نفی اِسناد امور شر به غیر خدا، به مخاطبان یادآوری شده است . | ||
*در آیه نخست [[سوره انعام]] که در رد سه گروه [[دهریه]]، ثنویه و [[شرک|مشرکان]] عرب نازل شده، عبارت دوم آیه '''و جَعَلَ الظُّلُماتِ و النورَ''' را ناظر به دیدگاه ثنویون و رد آن دانسته اند.<ref>رجوع کنید به رسّی ، ص 104؛مجلسی ، ج 9، ص 266</ref> در احادیث نیز این نکته از قول [[علی (ع)]] به نقل از [[امام صادق (ع)]] ذکر شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به احمدبن علی طبرسی ، ج 1، ص 24ـ25</ref> | *در [[آیه]] نخست [[سوره انعام]] که در رد سه گروه [[دهریه]]، ثنویه و [[شرک|مشرکان]] عرب نازل شده، عبارت دوم آیه '''و جَعَلَ الظُّلُماتِ و النورَ''' را ناظر به دیدگاه ثنویون و رد آن دانسته اند.<ref>رجوع کنید به رسّی ، ص 104؛مجلسی ، ج 9، ص 266</ref> در احادیث نیز این نکته از قول [[علی (ع)]] به نقل از [[امام صادق (ع)]] ذکر شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به احمدبن علی طبرسی ، ج 1، ص 24ـ25</ref> | ||
*مفسران در تفسیر آیه 100 سوره انعام و ''جَعَلُو لِلّهِ شُرَکآءَ الجِنَّ''، مخاطب آیه را [[مجوس]] و ثنویانی دانسته اند که معتقد به دو خدا، [[یزدان]] و [[اهریمن]]، بوده اند. از دیدگاه مفسران مقصود از [[جن]] در این آیه، [[شیطان]](اهریمن) است که به عقیده ثنویون، آنها خالق شُرور و موجودات آسیب رسان و شر هستند. | *مفسران در تفسیر [[آیه]] 100 سوره انعام و ''جَعَلُو لِلّهِ شُرَکآءَ الجِنَّ''، مخاطب آیه را [[مجوس]] و ثنویانی دانسته اند که معتقد به دو خدا، [[یزدان]] و [[اهریمن]]، بوده اند. از دیدگاه مفسران مقصود از [[جن]] در این آیه، [[شیطان]](اهریمن) است که به عقیده ثنویون، آنها خالق شُرور و موجودات آسیب رسان و شر هستند. | ||
در ادامه آیه (''سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّایَصِفُون'') خداوند از هر گونه شریکی منزّه دانسته شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به طوسی ، التبیان ؛ فضل بن حسن طبرسی ؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | در ادامه [[آیه]] (''سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّایَصِفُون'') خداوند از هر گونه شریکی منزّه دانسته شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به طوسی ، التبیان ؛ فضل بن حسن طبرسی ؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | ||
*آیه 16 [[سوره رعد]] (''أم جَعَلُوا لِلّهِ شُرَکاءَ و... قُل اللّهُ خالقُ کلِّ شی ءٍ...'') با تأکید بر اینکه خداوند خالق همه چیز است، باورهای غیرتوحیدی، از جمله نظر ثنویون را نفی می کند.<ref>رجوع کنید به قاضی عبدالجباربن احمد، 1971، ص 214</ref> | *آیه 16 [[سوره رعد]] (''أم جَعَلُوا لِلّهِ شُرَکاءَ و... قُل اللّهُ خالقُ کلِّ شی ءٍ...'') با تأکید بر اینکه خداوند خالق همه چیز است، باورهای غیرتوحیدی، از جمله نظر ثنویون را نفی می کند.<ref>رجوع کنید به قاضی عبدالجباربن احمد، 1971، ص 214</ref> | ||
*در آیه 51 [[سوره نحل]] نیز خداوند اعتقاد به دو اِله (خدای خالق و خدای مدبر) را نادرست می خواند.<ref>رجوع کنید به شوکانی ؛طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | *در [[آیه]] 51 [[سوره نحل]] نیز خداوند اعتقاد به دو اِله (خدای خالق و خدای مدبر) را نادرست می خواند.<ref>رجوع کنید به شوکانی ؛طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | ||
*در شرح آیه 84 [[سوره زخرف]] (''وَ هُوَ الَّذیِ فِی السَّمآءِ الهٌ و فِی الاَرضِ الهٌ'')، که در [[قرن اول|قرن نخست]] هجری بر سر آن بسیار بحث و مناقشه بوده ، آمده است که [[ابوشاکر دیصانی|ابوشاکر دَیصانی]]، از ثنویون مشهور زمان [[امام صادق (ع)، نزد [[هشام بن حکم]] ادعا کرد این آیه در تأیید نظر ثنویون است. هشام این مطلب را به امام عرضه داشت و امام با بیانی جدلی سخن ابوشاکر را نفی کرد و فرمود خدای تعالی هم در آسمان هم در زمین، هم در دریاها هم در بیابانها و در همه مکانها اِله است.<ref>رجوع کنید به کلینی ، ج 1، ص 128ـ129؛ ابن بابویه ، ص 133؛مجلسی ، ج 3، ص 323؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | *در شرح آیه 84 [[سوره زخرف]] (''وَ هُوَ الَّذیِ فِی السَّمآءِ الهٌ و فِی الاَرضِ الهٌ'')، که در [[قرن اول|قرن نخست]] هجری بر سر آن بسیار بحث و مناقشه بوده ، آمده است که [[ابوشاکر دیصانی|ابوشاکر دَیصانی]]، از ثنویون مشهور زمان [[امام صادق (ع)، نزد [[هشام بن حکم]] ادعا کرد این [[آیه]] در تأیید نظر ثنویون است. هشام این مطلب را به امام عرضه داشت و امام با بیانی جدلی سخن ابوشاکر را نفی کرد و فرمود خدای تعالی هم در آسمان هم در زمین، هم در دریاها هم در بیابانها و در همه مکانها اِله است.<ref>رجوع کنید به کلینی ، ج 1، ص 128ـ129؛ ابن بابویه ، ص 133؛مجلسی ، ج 3، ص 323؛ طباطبائی ، ذیل آیه</ref> | ||
==ثنویت در روایات== | ==ثنویت در روایات== | ||