محمدکاظم خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| تاریخ تولد        = سال [[سال ۱۲۵۵ هجری قمری|۱۲۵۵ق]]

| محل زندگی        = مشهد • نجف

| تاریخ وفات        = [[سه‌شنبه]] [[۲۰ ذی‌الحجه]] [[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|۱۳۲۹ق]]

| شاگردان          = [[محمدحسین غروی نائینی]] • [[سید ابوالحسن اصفهانی]] • [[سید حسین طباطبایی بروجردی]] • [[سید حسین طباطبایی قمی]] • [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] • [[محمدحسین غروی اصفهانی]] • [[آقا ضیاء عراقی]] • [[میرزا جواد ملکی تبریزی]] • [[سید علی قاضی طباطبایی]] • [[عبدالکریم حائری یزدی]] و ...

| محل تحصیل        = مشهد • سبزوار • تهران • نجف

| تالیفات          = [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] • حواشی و تعلیقات بر فرائدالاصول و ...

| سیاسی            = حکم به [[جهاد]] و مبارزه علیه استبداد م[[حمدعلی شاه قاجار]] • مبارزه با استبداد و بیگانگان متجاوز

'''محمدکاظم خراسانی''' ([[سال ۱۲۵۵ هجری قمری|۱۲۵۵]]-[[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|۱۳۲۹ق]]) معروف به '''آخوند خراسانی''' از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] و عالمان [[اصول فقه]] در [[قرن چهاردهم]] قمری. وی، مؤلف کتاب [[کفایة الاصول]] و از حامیان اصلی [[نهضت مشروطه ایران]] بود. او مشروطه را وسیله‌ای برای جلوگیری از ظلم و ستم به مردم می‌دانست و شرکت در این جنبش را بر همه [[اسلام|مسلمانان]]، [[واجب]] می‌دانست. آخوند پس از به توپ بسته شدن مجلس در [[۲۳ جمادی‌الاول]] ۱۳۲۶ق توسط [[محمدعلی شاه|محمدعلی شاه قاجار]]، حکم به [[جهاد]] و مبارزه علیه استبداد او داد.

آخوند خراسانی در طول عمر خود شاگردان و [[مجتهد|مجتهدان]] بسیاری تربیت کرد. او در سال [[سال ۱۳۲۹ هجری قمری|۱۳۲۹ق]]، در ۷۴ سالگی، درگذشت. برخی مرگ او را مشکوک دانسته‌اند.

==تولد و وفات==

آخوند خراسانی در سال [[سال ۱۲۵۵ هجری قمری|۱۲۵۵ق]] در [[مشهد]] به دنیا آمد. پدرش، ملا حسین هروی، روحانی اهل [[هرات]] بود که قبل از ولادت پسرش به مشهد هجرت کرد.<ref>کفایی، مرگی در نور زندگانی آخوند خراسانی،۱۳۵۹ش، ص۷۸.</ref>

پس از [[تشییع]]، [[عبدالله مازندرانی]] بر پیکر وی [[نماز میت|نماز]] گزارد و در مقبره [[حبیب الله رشتی]] واقع در صحن [[حرم امیرالمومنین]] به خاک سپرده شد.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات‌اعلام الشیعة،۱۳۸۸ش، قسم۵، ص۶۶.</ref>

===تحصیلات===

=== اساتید ===

=== تدریس===

وقتی [[میرزای شیرازی]] به [[سامراء]] هجرت کرد، آخوند خراسانی در نجف مدرسی مشهور بود.<ref>آقابزرگ طهرانی، ''طبقات‌اعلام الشیعة''، ۱۳۸۸ش، قسم۵، ص۶۵.</ref> بسیاری از شاگردان میرزا که در [[نجف]] مانده بودند، به سفارش او، در درس خراسانی که جانشین میرزای شیرازی شناخته می‌شد شرکت می‌کردند.<ref>کفایی، «شرح و بیانی مختصر و موجز از حیات و شخصیت آخوند ملامحمدکاظم خراسانی»، ۱۳۸۶ش، ص۷۲-۷۳.</ref>

===آثار علمی===

 

 

====آثار تألیفی استدلالی====

====فتوایی====

====تقریرات ====

خراسانی در پی‌ریزی و شکل‌گیری اولیه جنبش مشروطه نقشی نداشت. به دنبال اوضاع نابسامان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی [[ایران]] و تشدید ناآرامی‌ها و تنش‌ها میان دولت و مخالفان در [[تهران]]، از آخوند برای گام پیش نهادن و پشتیبانی از جنبش، درخواست‌های فراوانی صورت گرفت، از جمله از جانب برخی عالمانی که بعداً با مشروطه به مخالفت برخاستند.

 

آخوند خراسانی به نظام مشروطه به عنوان وسیله‌ای برای جلوگیری از ظلم و ستم به مردم، می‌نگریست و شرکت در جنبش را بر همه مسلمین [[واجب]] می‌شمرد. خراسانی در نامه‌ای به یکی از وعّاظ تهران نوشته: "غرض ما از این همه زحمت، ترضیه حال رعیت، و رفع ظلم از آنان، و اعانه مظلوم، و [[امر به معروف و نهی از منکر]] و غیرها از قوانین اسلامیه نافعه للقوم بوده است."

البته بعضی علمای مشهور با مشروطیت مخالفت داشتند مثل [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید کاظم یزدی]]، یا شیخ [[فضل الله نوری]] که در آغاز نهضت با آزادی‌خواهان همراه بود ولی در ادامه به خاطر اینکه می‌دید نهضت منحرف شده است، مخالفت خود را با مشروطه اعلام کرد.

نائینی از شاگردان آخوند خراسانی در جواب مخالفان مشروطه، کتاب [[تنبیه الامه و تنزیه المله|تنبیه الامه و تنزیه المله]] را که آخوند نیز تقریظی بر آن نگاشته، تالیف کرده است.

مشروطه پیروز شد و مظفرالدین شاه در [[جمادی الثانی]] ۱۳۲۴، مرداد ۱۲۸۴، مشروطه را پذیرفت و دستور داد سریعاً مجلس تشکیل شود که نخستین جلسه در ۱۴ مهر ۱۲۸۵ برگزار شد.

بعد از به توپ بسته شدن مجلس در [[۲۳ جمادی‌الاول]] [[سال ۱۳۲۶ هجری قمری|۱۳۲۶ق]] توسط [[محمدعلی شاه]]، آخوند خراسانی، حکم به [[جهاد]] و مبارزه داد و در نهایت مشروطه خواهان قدرت را به‌دست گرفتند، اما بعد از اندک زمانی ناچار آخوند خراسانی مجبور به جبهه گیری علیه مشروطه شد، از جمله کارهای خلاف سران مشروطه: اعدام [[شیخ فضل الله نوری]]، در مجله حبل المتین به [[اسلام]] و روحانیون توهین و فحاشی شده بود که آخوند تلگرافی ارسال نمود و خواستار توقیف این روزنامه شد، تبعید [[ملا قربانعلی زنجانی]] از مجتهدان و [[ترور]] [[سید عبدالله بهبهانی|بهبهانی]] که گفته می‌شد به دستور تقی زاده بوده است.

 

در نهایت وقتی مجلس جلوی [[روسیه]] ایستاد، در اواخر سال ۱۳۲۸ق، روسیه شمال ایران تا [[قزوین]] را اشغال کرد. خراسانی نیز تمام دروس خود را تعطیل کرد و به پیروی از ایشان درس‌های نجف تعطیل شد و تصمیم گرفته شد تا اجناس روسی تحریم شود و با اعزام طلاب و عشایر نجف به ایران، آماده جهاد با [[روسیه]] گردند.

بسیاری از علماء [[نجف]]، [[کربلا]] و [[کاظمین]] خود را برای سفر آماده کرده بودند و قرار بود شب [[چهارشنبه]] [[۲۱ ذی‌الحجه]] ۱۳۲۹ از نجف به [[مسجد سهله]] برای [[دعا]] و مناجات بروند و سپس راهی ایران شوند که مرگ آخوند خراسانی در این روز، مجال برای این کار را نداد.

کسانی که آخوند خراسانی را از نزدیک می‌شناختند او را پرهیزکار، شجاع، باهوش، نیک‌ گفتار، گشاده‌روی و در عین حال با هیبت معرفی کرده‌اند. سلامت نفس، سعه صدر و گذشت وی نیز زبانزد بوده است.

 

زندگی خراسانی در دوره تحصیل، همراه با سختی معیشت و پس از آن نیز زاهدانه گزارش شده و گفته‌اند با اینکه او برای دیگران، حتی مخالفانش، بسیار باسخاوت و گشاده‌دست بود ولی درباره معیشت خود و فرزندانش سختگیر بود و از [[وجوهات شرعی]] نیز استفاده نمی‌کرد.<ref>کفایی، مرگی در نور زندگانی آخوند خراسانی، ۱۳۵۹ش، ص۳۷۶ ۴۰۱.</ref>

 

 

 

# تنها دختر آخوند به نام زهرا همسر میرزا اسماعیل رشتی و عروس [[میرزا حبیب الله رشتی]] بود.<ref>[http://www.akhondekhorasani.ir/portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&CategoryID=4bf749af-9a90-41d7-99be-459734c991e7&WebPartID=cca83bf3-91a5-4055-9149-56181c80ea90&ID=8976a08d-8cd5-4a23-bc4f-d7be3849a689 گفتگو با نوه آخوند خراسانی]</ref>

==بزرگداشت‌ها==