Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۴۴
ویرایش
تجرید الاعتقاد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←ویژگی ها: لینک‌دادن اوصاف الاشراف
imported>S.j.mousavi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←ویژگی ها: لینک‌دادن اوصاف الاشراف) |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می‌شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی،اجمالی از سیر فلسفه اسلامی ...، ص۲۲۴؛ داوری،«پیدایش و بسط علم کلام»...، ص۱۱۹</ref> | تجریدالاعتقاد به جهت رویکرد خاص آن به فلسفه و کلام، نقطه عطفی در تاریخ کلام محسوب می‌شود. [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیر]] در این کتاب میان [[فلسفه مشاء|فلسفه مشائی]] و [[کلام امامیه|کلام شیعی]] تلفیقی به وجود آورده که سبب نزدیکی فلسفه و کلام در میان متفکران شیعه شده است.<ref>احمدی،اجمالی از سیر فلسفه اسلامی ...، ص۲۲۴؛ داوری،«پیدایش و بسط علم کلام»...، ص۱۱۹</ref> | ||
[[مرتضی مطهری|آیت الله مرتضی مطهری]] معتقد است که خواجه نصیرالدین طوسی با تالیف این کتاب، کلام را از سبک حکمت جدلی به سبک حکمت برهانی نزدیک کرده<ref> مطهری، آشنائی با علوم اسلامی، ج ۲، ص۶۸</ref> و این کتاب، الگویی برای کتابهای بعدی در این رشته شده و متکلمان مسلمان اعم از [[اشعری|اشعری]] و [[معتزله|معتزلی]] از روش | [[مرتضی مطهری|آیت الله مرتضی مطهری]] معتقد است که خواجه نصیرالدین طوسی با تالیف این کتاب، کلام را از سبک حکمت جدلی به سبک حکمت برهانی نزدیک کرده<ref> مطهری، آشنائی با علوم اسلامی، ج ۲، ص۶۸</ref> و این کتاب، الگویی برای کتابهای بعدی در این رشته شده و متکلمان مسلمان اعم از [[اشعری|اشعری]] و [[معتزله|معتزلی]] از روش خواجه نصیر در این کتاب پیروی کرده‌اند.<ref>مطهری، آشنائی با علوم اسلامی، ج ۲، ص۵۷</ref> | ||
خواجه نصیر، خود این کتاب را برخوردار از بهترین روش و دربرگیرنده دیدگاه‌ها و اعتقاداتی که با برهان برای وی اثبات گردیده، معرفی کرده است.<ref>علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۲۰</ref> به این ترتیب، برخلاف برخی کتابهای او که صرفاً تبیین نظریات عده‌ای از بزرگان است ــ همچون حل مشکلات الاشارات در شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا و دفاع از آن در مقابل انتقادات فخرالدین رازی و کتاب [[مصارع المصارع|مُصارع المُصارع]] در دفاع از دیدگاه‌های [[ابن سینا]] در مقابل اشکالات [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی|شهرستانی]] ــ این کتاب دربرگیرنده نظریات خاص وی است. | خواجه نصیر، خود این کتاب را برخوردار از بهترین روش و دربرگیرنده دیدگاه‌ها و اعتقاداتی که با برهان برای وی اثبات گردیده، معرفی کرده است.<ref>علامه حلّی، مقدمه حسن زاده آملی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۲۰</ref> به این ترتیب، برخلاف برخی کتابهای او که صرفاً تبیین نظریات عده‌ای از بزرگان است ــ همچون حل مشکلات الاشارات در شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا و دفاع از آن در مقابل انتقادات فخرالدین رازی و کتاب [[مصارع المصارع|مُصارع المُصارع]] در دفاع از دیدگاه‌های [[ابن سینا]] در مقابل اشکالات [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی|شهرستانی]] ــ این کتاب دربرگیرنده نظریات خاص وی است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
== ویژگی ها== | == ویژگی ها== | ||
* آشکار‌ترین ویژگی این کتاب، اختصار فوق العاده آن است. خواجه نصیر در بسیاری از کتابهای خود، از جمله قواعد العقائد و اوصاف الاشراف و حتی [[شرح الاشارات]] و اساس الاقتباس، بنا را بر اختصار گذاشته بوده، ولی این خصوصیت در تجرید به حدی است که شمس الدین محمود اصفهانی آن را از «اَلغاز» (چیستانها) به حساب آورده است.<ref>قوشچی، شرح تجریدالعقائد، ص۳؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱، ستون ۳۴۶</ref> {{سخ}} البته اختصار این کتاب به جامعیت آن لطمه‌ای وارد نساخته و عبارات کتاب در عین کوتاه بودن جامع و گویا هستند. دو عامل جامعیت درعین ایجاز و اختصار یکی از مهمترین عوامل جلب توجه متکلمان بوده است. عبارتها بقدری موجز ودرعین حال گویاست که با اندک تغییری می‌توان آنها را منظوم نمود، بعضی از متکلمان معاصر معتقدند که [[حکیم سبزواری]] درمنظومه خود از متن تجرید الاعتقاد بهره وافی برده است.<ref>ربانی گلپایگانی، علی، امامیه، کیهان اندیشه؛ شماره ۵۴- خرداد و تیر۱۳۷۳</ref> | * آشکار‌ترین ویژگی این کتاب، اختصار فوق العاده آن است. خواجه نصیر در بسیاری از کتابهای خود، از جمله قواعد العقائد و [[اوصاف الاشراف]] و حتی [[شرح الاشارات]] و اساس الاقتباس، بنا را بر اختصار گذاشته بوده، ولی این خصوصیت در تجرید به حدی است که شمس الدین محمود اصفهانی آن را از «اَلغاز» (چیستانها) به حساب آورده است.<ref>قوشچی، شرح تجریدالعقائد، ص۳؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱، ستون ۳۴۶</ref> {{سخ}} البته اختصار این کتاب به جامعیت آن لطمه‌ای وارد نساخته و عبارات کتاب در عین کوتاه بودن جامع و گویا هستند. دو عامل جامعیت درعین ایجاز و اختصار یکی از مهمترین عوامل جلب توجه متکلمان بوده است. عبارتها بقدری موجز ودرعین حال گویاست که با اندک تغییری می‌توان آنها را منظوم نمود، بعضی از متکلمان معاصر معتقدند که [[حکیم سبزواری]] درمنظومه خود از متن تجرید الاعتقاد بهره وافی برده است.<ref>ربانی گلپایگانی، علی، امامیه، کیهان اندیشه؛ شماره ۵۴- خرداد و تیر۱۳۷۳</ref> | ||
* بهره‌گیری از اصطلاحات و قواعد فلسفی در اثبات مسائل کلامی، چنان که اکثر صفات جمال و جلال الهی را برپایه اصل «وجوب الوجود بالذات» اثبات نموده و گفته است: «و وجوب‌الوجود یدل علی سرمدیته و نفی الزائد و الشریک و المثل..... وعلی ثبوت الجود والملک و.....» و براثبات علم الهی سه برهان اقامه کرده است که برهان دوم وسوم ازآن فلاسفه می‌باشد.چنانکه گفته ست: «والاحکام و التجرد و استناد کل شیء الیه دلائل العلم». | * بهره‌گیری از اصطلاحات و قواعد فلسفی در اثبات مسائل کلامی، چنان که اکثر صفات جمال و جلال الهی را برپایه اصل «وجوب الوجود بالذات» اثبات نموده و گفته است: «و وجوب‌الوجود یدل علی سرمدیته و نفی الزائد و الشریک و المثل..... وعلی ثبوت الجود والملک و.....» و براثبات علم الهی سه برهان اقامه کرده است که برهان دوم وسوم ازآن فلاسفه می‌باشد.چنانکه گفته ست: «والاحکام و التجرد و استناد کل شیء الیه دلائل العلم». | ||