پرش به محتوا

مرتضی حائری یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴: خط ۵۴:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''مرتضی حائری یزدی''' (۱۳۳۴ـ۱۴۰۶ق) [[فقیه]] و عالم [[امامیه|امامی]]، فرزند [[شیخ عبدالکریم حائری]]. حائری پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] از اعضای [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] و مؤسس صندوق ذخیره علوی در [[قم]] بود. [[سید مصطفی خمینی]] داماد اوست.
'''مرتضی حائری یزدی''' (۱۳۳۴۱۴۰۶ق) [[فقیه]] و عالم [[امامیه|امامی]]، فرزند [[شیخ عبدالکریم حائری]]. حائری پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] از اعضای [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] و مؤسس صندوق ذخیره علوی در [[قم]] بود. [[سید مصطفی خمینی]] داماد اوست.


== ولادت، درگذشت و مدفن ==
== ولادت، درگذشت و مدفن ==
مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر شیخ‌ عبدالكریم حائری یزدی، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، در [[۱۴ ذی‌الحجه]] ۱۳۳۴ق در [[اراک]] به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به [[قم]] رفت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، سردلبران، ص۱۲.</ref>
مرتضی حائری یزدی، نخستین پسر شیخ‌ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، در [[۱۴ ذی‌الحجه]] ۱۳۳۴ق در [[اراک]] به دنیا آمد. در شش سالگی همراه پدر به [[قم]] رفت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، سردلبران، ص۱۲.</ref>


حائری در در شب [[۲۴ جمادی‌الثانی]] ۱۴۰۶ ق، مصادف با [[۲۵ اسفند]] ۱۳۶۴ش، درگذشت و پس از [[تشییع جنازه|تشییع]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]] بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند، و در مسجد بالا سر [[حرم حضرت معصومه]]، نزدیك مدفن پدرش [[شیخ عبدالکریم حائری]] به خاك سپرده شد.<ref>مرتضی حائری یزدی، سر دلبران، ص ۲۸ ـ ۲۹.</ref> [[امام خمینی]] در پیام تسلیتی وی را از پیشگامان نهضت و دوست صمیمی خود یاد کرد.<ref>فرهنگ كوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.</ref>
حائری در در شب [[۲۴ جمادی‌الثانی]] ۱۴۰۶ ق، مصادف با [[۲۵ اسفند]] ۱۳۶۴ش، درگذشت و پس از [[تشییع جنازه|تشییع]]، [[سید محمد رضا گلپایگانی]] بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند، و در مسجد بالا سر [[حرم حضرت معصومه]]، نزدیک مدفن پدرش [[شیخ عبدالکریم حائری]] به خاک سپرده شد.<ref>مرتضی حائری یزدی، سر دلبران، ص۲۸ ۲۹.</ref> [[امام خمینی]] در پیام تسلیتی وی را از پیشگامان نهضت و دوست صمیمی خود یاد کرد.<ref>فرهنگ کوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.</ref>


==حیات علمی==
==حیات علمی==
خط ۶۵: خط ۶۵:
ادبیات را در قم و نزد [[محمد علی ادیب تهرانی]] و شیخ [[ابوالقاسم نحوی]] فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح [[فقه]] و [[علم اصول|اصول]]، سطوح عالی را نزد [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد رضا گلپایگانی]] و [[سید محمد محقق یزدی]]، فراگرفت.
ادبیات را در قم و نزد [[محمد علی ادیب تهرانی]] و شیخ [[ابوالقاسم نحوی]] فراگرفت. پس از گذراندن مراحل اولیه سطح [[فقه]] و [[علم اصول|اصول]]، سطوح عالی را نزد [[سید محمد تقی خوانساری]] و [[سید محمد رضا گلپایگانی]] و [[سید محمد محقق یزدی]]، فراگرفت.


مدتی در محضر پدر خود شاگردی نمود و پس از وفات او، حدود پانزده سال در درس‌های فقه و اصولِ پدر همسر خود ([[سید محمد حجت کوه کمره ای]]) و [[سید احمد خوانساری]] شركت كرد.
مدتی در محضر پدر خود شاگردی نمود و پس از وفات او، حدود پانزده سال در درس‌های فقه و اصولِ پدر همسر خود ([[سید محمد حجت کوه کمره ای]]) و [[سید احمد خوانساری]] شرکت کرد.


وی از كسانی بود كه برای اقامت آیت‌اللّه آقا [[حسین بروجردی]] در [[قم]] تلاش كرد و مدتی در حلقه درس وی حضور یافت. بخش [[الهیات|الهیاتِ]] ''[[اسفار اربعه|اسفار]]'' [[صدر المتألهین]] را خصوصی درس گرفت و بر سایر مباحث آن كتاب نیز با مطالعه و رجوع به [[امام خمینی]] وقوف یافت.<ref>حائری‌یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۷۶، ۸۸، ۲۰۴ ؛ حائری‌یزدی، مهدی، ص ۶۱</ref> حائری با امام خمینی رفاقت دیرینه داشت همین رفاقت باعث شد [[مصطفی خمینی]] فرزند امام را به دامادی بپذیرد.<ref>[http://aftabnews.ir/vdccxmqs42bq1e8.ala2.html پایگاه خبری آفتاب]</ref>
وی از کسانی بود که برای اقامت آیت‌اللّه آقا [[حسین بروجردی]] در [[قم]] تلاش کرد و مدتی در حلقه درس وی حضور یافت. بخش [[الهیات|الهیاتِ]] ''[[اسفار اربعه|اسفار]]'' [[صدر المتألهین]] را خصوصی درس گرفت و بر سایر مباحث آن کتاب نیز با مطالعه و رجوع به [[امام خمینی]] وقوف یافت.<ref>حائری‌یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص۷۶، ۸۸، ۲۰۴ ؛ حائری‌یزدی، مهدی، ص۶۱</ref> حائری با امام خمینی رفاقت دیرینه داشت همین رفاقت باعث شد [[مصطفی خمینی]] فرزند امام را به دامادی بپذیرد.<ref>[http://aftabnews.ir/vdccxmqs42bq1e8.ala2.html پایگاه خبری آفتاب]</ref>


===اجتهاد و تدریس===
===اجتهاد و تدریس===
حائری از دو [[مرجع تقلید]] [[نجف]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[گواهی اجتهاد]] داشت،<ref>حائری یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص ۲۴۲</ref> و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سی سالگی به تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] و اصول پرداخت كه نزدیك سی‌سال طول كشید. وی از استادان حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشی معروف بود و شاگردان بسیاری تربیت كرد كه برخی از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائری، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات [[تفسیر قرآن]] و [[عقاید]] نیز داشت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، صلاة، ص ۴</ref>
حائری از دو [[مرجع تقلید]] [[نجف]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و [[آقا ضیاء عراقی|آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[گواهی اجتهاد]] داشت،<ref>حائری یزدی، مرتضی، سر دلبران، ص۲۴۲</ref> و پس از سالها تدریس مقدمات و سطح، از حدود سی سالگی به تدریس [[درس خارج|خارج فقه]] و اصول پرداخت که نزدیک سی‌سال طول کشید. وی از استادان حوزه و به دقت و ژرف‌اندیشی معروف بود و شاگردان بسیاری تربیت کرد که برخی از آنان از مدرّسان بزرگ حوزه شدند. حائری، علاوه بر تدریس فقه و اصول، جلسات [[تفسیر قرآن]] و [[عقاید]] نیز داشت.<ref>حائری یزدی، مرتضی، صلاة، ص۴</ref>


===آثار علمی===
===آثار علمی===
:'''فقه:'''
:'''فقه:'''
*ابتغاءُ الفضیلة فی شرح الوسیلة، كه شرحی موجز و استدلالی بر وسیلةالنجاةِ [[سید ابوالحسن اصفهانی]] است.
*ابتغاءُ الفضیلة فی شرح الوسیلة، که شرحی موجز و استدلالی بر وسیلةالنجاةِ [[سید ابوالحسن اصفهانی]] است.
*صلاةالجمعة، حاوی مباحثات حائری در مبحث [[نماز جمعه]] كه از ۱۳۴۹ش آن را تدریس می‌كرد.
*صلاةالجمعة، حاوی مباحثات حائری در مبحث [[نماز جمعه]] که از ۱۳۴۹ش آن را تدریس می‌کرد.
*خلل‌الصلاة و احكامه
*خلل‌الصلاة و احکامه
*كتاب‌الخمس
*کتاب‌الخمس
*كتاب‌الطهارة كه شرح [[عروة الوثقی]] تا مبحث احكام اموات است.
*کتاب‌الطهارة که شرح [[عروة الوثقی]] تا مبحث احکام اموات است.
*همچنین رساله‌هایی درباره نماز مسافر، حدیث رفع، حاشیه‌ای بر مكاسب [[شیخ انصاری]] و حاشیه‌ای بر كتاب‌الصلوة [[عبدالکریم حائری|عبدالكریم حائری یزدی]]
*همچنین رساله‌هایی درباره نماز مسافر، حدیث رفع، حاشیه‌ای بر مکاسب [[شیخ انصاری]] و حاشیه‌ای بر کتاب‌الصلوة [[عبدالکریم حائری|عبدالکریم حائری یزدی]]
:'''اصول:'''
:'''اصول:'''
مهم‌ترین اثر حائری در [[اصول فقه]]، كتابِ مبانی‌الاحكام فی اصول شرایع الاسلام، یك دوره كامل اصول فقه به ترتیب مباحث [[کفایه الاصول]] است.
مهم‌ترین اثر حائری در [[اصول فقه]]، کتابِ مبانی‌الاحکام فی اصول شرایع الاسلام، یک دوره کامل اصول فقه به ترتیب مباحث [[کفایه الاصول]] است.
:'''تفسیر:'''
:'''تفسیر:'''
*پرتویی از انوار آسمانی عنوان مجموعه‌ای از مقالات مرتضی حائری یزدی است كه در نخستین شماره‌های [[مجله مكتب تشیع]] در موضوع اعجاز [[قرآن]] چاپ شد و صورت كامل‌تر آن را برادرش، [[مهدی حائری یزدی|مهدی حائری یزدی]]، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.
*پرتویی از انوار آسمانی عنوان مجموعه‌ای از مقالات مرتضی حائری یزدی است که در نخستین شماره‌های [[مجله مکتب تشیع]] در موضوع اعجاز [[قرآن]] چاپ شد و صورت کامل‌تر آن را برادرش، [[مهدی حائری یزدی|مهدی حائری یزدی]]، با نام علوم قرآن به چاپ رساند.
*مقالاتی از مرتضی حائری باعنوان مباحثی در تفسیر [[سوره حمد]] نیز، در دوازده شماره نشریه‌ كتابخانه‌ عمومی مسجد اعظم قم، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۵ش منتشر شد.
*مقالاتی از مرتضی حائری باعنوان مباحثی در تفسیر [[سوره حمد]] نیز، در دوازده شماره نشریه‌ کتابخانه‌ عمومی مسجد اعظم قم، از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۵ش منتشر شد.
:'''متفرقه:'''
:'''متفرقه:'''
برخی دیگر از آثار حائری عبارتند از:
برخی دیگر از آثار حائری عبارتند از:
*مجموعه یادداشت‌ها درباره‌ خاطرات شخصی او در مورد خود و پدرش
*مجموعه یادداشت‌ها درباره‌ خاطرات شخصی او در مورد خود و پدرش
*ماجراهایی معنوی و عرفانی كه با نام سِرّ دلبران در ۱۳۷۷ش، با مقدمه [[رضا استادی]]، در [[قم]] چاپ شد.
*ماجراهایی معنوی و عرفانی که با نام سِرّ دلبران در ۱۳۷۷ش، با مقدمه [[رضا استادی]]، در [[قم]] چاپ شد.
*مجموعه چند سخنرانی‌اش در [[ایام فاطمیه]] به تحریر خود او كه در نسخه‌های محدودی تكثیر شده است.
*مجموعه چند سخنرانی‌اش در [[ایام فاطمیه]] به تحریر خود او که در نسخه‌های محدودی تکثیر شده است.


==خصوصیات اخلاقی==
==خصوصیات اخلاقی==
حائری عالِمی پرهیزكار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشكلات مردم بسیار كوشا بود و [[نماز جماعت]] او در [[مسجد اعظم قم]]، باشكوه و معنویت خاصی برگزار می‌شد.
حائری عالِمی پرهیزکار و ساده زیست، متواضع و خوش‌خلق، و در رفع نیازها و مشکلات مردم بسیار کوشا بود و [[نماز جماعت]] او در [[مسجد اعظم قم]]، باشکوه و معنویت خاصی برگزار می‌شد.


وی به تعظیم شعائر دینی، از جمله [[زیارت]] مشاهد مشرّفه و برگزاری مجالس ذكر [[اهل بیت|اهل‌بیت]] (ع) ، تقید خاصی داشت.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۵، ۸۲، ۱۱۰، ۱۱۹</ref>
وی به تعظیم شعائر دینی، از جمله [[زیارت]] مشاهد مشرّفه و برگزاری مجالس ذکر [[اهل بیت|اهل‌بیت]](ع)، تقید خاصی داشت.<ref>حسینی یزدی، ص۷۵، ۸۲، ۱۱۰، ۱۱۹</ref>
==خدمات اجتماعی ـ سیاسی==
==خدمات اجتماعی سیاسی==
تأسیس صندوق ذخیره علوی، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستی [[ایتام]]، از خدمات اجتماعی و عام‌المنفعه او در شهر [[قم]] است.<ref>حسینی یزدی، ص ۷۳ـ۷۴، ۷۹ـ۸۰، ۸۴، ۱۴۵، ۱۵۹</ref>
تأسیس صندوق ذخیره علوی، مؤسسه مبارزه با فقر و مؤسسه سرپرستی [[ایتام]]، از خدمات اجتماعی و عام‌المنفعه او در شهر [[قم]] است.<ref>حسینی یزدی، ص۷۳۷۴، ۷۹۸۰، ۸۴، ۱۴۵، ۱۵۹</ref>


او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، از سوی مردم استان مركزی برای عضویت در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] انتخاب شد.<ref>روزنامه اطلاعات، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸</ref>
او پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، از سوی مردم استان مرکزی برای عضویت در [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] انتخاب شد.<ref>روزنامه اطلاعات، ۱۵ مرداد ۱۳۵۸</ref>


== پانویس==
== پانویس==
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
*حائری‌یزدی، مرتضی، ''سرّ دلبران'': عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌كوشش رضا استادی، قم، ۱۳۷۷ش.
*حائری‌یزدی، مرتضی، ''سرّ دلبران'': عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به‌کوشش رضا استادی، قم، ۱۳۷۷ش.
*حائری یزدی، ''صلاةالجمعة''، قم، ۱۴۰۹.
*حائری یزدی، ''صلاةالجمعة''، قم، ۱۴۰۹.
*حائری‌یزدی، مهدی، ''خاطرات دكتر مهدی حائری‌ یزدی''، به‌كوشش حبیب لاجوردی، تهران، ۱۳۸۱ش.
*حائری‌یزدی، مهدی، ''خاطرات دکتر مهدی حائری‌ یزدی''، به‌کوشش حبیب لاجوردی، تهران، ۱۳۸۱ش.
*حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیت‌اللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیت‌اللّه حاج‌ شیخ‌ مرتضی حائری، قم، ۱۳۸۱ش.
*حسینی یزدی، شرح زندگانی حضرت آیت‌اللّه مؤسس و فرزند برومندشان آیت‌اللّه حاج‌ شیخ‌ مرتضی حائری، قم، ۱۳۸۱ش.
*روزنامه اطلاعات.
*روزنامه اطلاعات.
*فرهنگ كوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.
*فرهنگ کوثر - مهر ۱۳۷۷، شماره ۱۹.
{{پایان}}
{{پایان}}


==پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون ==
* منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23019/1/5761 دانشنامه جهان اسلام]
* منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23019/1/5761 دانشنامه جهان اسلام]
[[en:Murtida Ha'iri Yazdi]]
[[en:Murtida Ha'iri Yazdi]]
{{فقیهان شیعه}}
{{فقیهان شیعه}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۷۱

ویرایش