۱۶٬۶۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{درباره ۲|خطبه فدک|آشنایی با غصب فدک، مدخلِ|ماجرای فدک|}} | |||
{{ جعبه اطلاعات روایت | {{ جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = خطبه فدکیه | | عنوان = خطبه فدکیه | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| مؤید قرآنی = | | مؤید قرآنی = | ||
}} | }} | ||
'''خُطبه فدکیه''' یا '''خطبة لُمَّة''' سخنرانی [[حضرت فاطمه(س)]] در [[مسجد النبی]] که در اعتراض به [[غصب فدک]] ایراد شد. | '''خُطبه فدکیه''' یا '''خطبة لُمَّة''' سخنرانی [[حضرت فاطمه(س)]] در [[مسجد النبی]] که در اعتراض به [[غصب فدک]] ایراد شد. [[ابوبکر]] پس از رسیدن به [[خلافت]] با منسوب کردن روایتی به پیامبر(ص) مبنی بر اینکه [[پیامبران]] از خود [[ارث]] برجای نمیگذارند، [[فدک|دهکده فدک]] را که پیامبر(ص) به فاطمه(س) بخشیده بود، به نفع خلافت مصادره کرد. فاطمه(س) پس از بیثمر بودن دادخواهیاش به [[مسجد پیامبر]] رفت و خطبه فدکیه را ایراد کرد. او در این خطبه بر مالکیتش درباره فدک تصریح کرد. همچنین به دفاع از حق [[امام علی علیهالسلام|علی(ع)]] درباره خلافت پراخت و [[مسلمانان]] را بهخاطر سکوت در مقابل ستم به [[اهل بیت(ع)]] سرزنش کرد. | ||
[[ابوبکر]] پس از رسیدن به [[خلافت]] با منسوب کردن روایتی به پیامبر(ص) مبنی بر اینکه [[پیامبران]] از خود [[ارث]] برجای نمیگذارند، دهکده فدک را که پیامبر(ص) به فاطمه(س) بخشیده بود، به نفع خلافت مصادره کرد. فاطمه پس از بیثمر بودن دادخواهیاش به [[مسجد پیامبر]] رفت و خطبه فدکیه را ایراد کرد. او در این خطبه بر مالکیتش درباره فدک تصریح کرد. همچنین به دفاع از حق علی(ع) درباره خلافت پراخت و [[مسلمانان]] را | |||
خطبه فدکیه مجموعهای از معارف در زمینههای [[خدا|خداشناسی]]، [[معاد|معادشناسی]]، [[نبوت]] و [[بعثت پیامبر اسلام(ص)]]، عظمت [[قرآن]]، فلسفه احکام و [[ولایت]] را دربردارد. | خطبه فدکیه مجموعهای از معارف در زمینههای [[خدا|خداشناسی]]، [[معاد|معادشناسی]]، [[نبوت]] و [[بعثت پیامبر اسلام(ص)]]، عظمت [[قرآن]]، فلسفه احکام و [[ولایت]] را دربردارد. | ||
خط ۲۴: | خط ۲۲: | ||
==اهمیت و جایگاه== | ==اهمیت و جایگاه== | ||
خطبه فدکیه | خطبه فدکیه مواضع سیاسی [[حضرت فاطمه(س)]] علیه نظام حاکم، مقابله با فتنهگران و سرزنش غاصبان [[فدک]] و [[خلافت]] را دربردارد.<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=1&catid=40677&pageindex=2&mid=395162 آموزههای هفتگانه خطبه تاریخی حضرت زهراء] پایگاه اطلاعرسانی آیتالله مکارم شیرازی.</ref> در این خطبه بر ایجاد وحدت در جامعه اسلامی و دوری از تفرفه و نفاق، ذیل پذیرش [[امامت]] و ولایت [[اهل بیت(ع)]] تأکید شده است.<ref>میرزایی، «اهمیت ضرورت و جایگاه امامت در نگاه حضرت صدیقه طاهره(س)»، ص۴۱ و ۴۵.</ref> این خطبه به دلیل دربرداشتن مجموعهای از معارف در زمینههای [[توحید]]، [[معاد]]، [[نبوت]] و [[بعثت پیامبر اسلام(ص)]]، عظمت [[قرآن]]، فلسفه احکام و [[ولایت]]،<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=1&catid=40677&pageindex=2&mid=395162 آموزههای هفتگانه خطبه تاریخی حضرت زهراء] پایگاه اطلاعرسانی آیت الله مکارم شیرازی.</ref> از نفیسترین میراثهای دینی حضرت فاطمه(س) معرفی شده است.<ref>پورسیدآقایی، «خطبههای فاطمی»، ص۴۷.</ref> | ||
همتراز دانستن خطبه فدکیه با خطبههای [[امام علی(ع)]] از نظر فصاحت و بلاغت<ref> | همچنین همتراز دانستن خطبه فدکیه با خطبههای [[امام علی(ع)]] از نظر فصاحت و بلاغت<ref>شرفالدین موسوی، المراجعات، ۱۴۰۲ق، ص۳۹۲.</ref> و استفاده از شاخصههای منطقی مشهور در فن خطابه، از دلایل اهمیت این خطبه دانسته شده؛<ref>ندری ابیانه، «ویژگیهای خطابی خطبه فدکیه»، ص۱۳۳.</ref> از اینرو در [[بلاغات النساء|کتاب بلاغات النساء]] ابن طیفور جزو سخنرانیهای دارای بلاغت و فصاحت معرفی شده است.<ref>ابن طیفور، بلاغات النساء، ۱۳۲۶ق، ص۱۶.</ref> | ||
== مصادره فدک زمینه ایراد خطبه== | == مصادره فدک زمینه ایراد خطبه== | ||
{{اصلی|ماجرای فدک|فدک}} | {{اصلی|ماجرای فدک|فدک}} | ||
فدک دهکدهای حاصلخیز در نزدیکی [[خیبر]]،<ref>یاقوت حموی، | فدک دهکدهای حاصلخیز در نزدیکی [[خیبر]]،<ref>یاقوت حموی، معجمالبلدان، ۱۹۹۵م، ذیل ماده فدک، ص۲۳۸.</ref> در منطقه [[حجاز]] و به فاصله ۱۶۰ کیلومتری [[مدینه]] بود<ref>یاقوت حموی، معجمالبلدان، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۲۳۸.</ref> که [[یهود|یهودیان]] در آن زندگی میکردند.<ref> بلادی، معجم معالم الحجاز، ۱۴۳۱ق، ج۲، ص۲۰۶ و ۲۰۵ و ج۷، ص۲۳.</ref> پس از آنکه در [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]]، منطقه خیبر و قلعههای آن فتح شد، یهودیان ساکن در قلعهها و مزارع فدک نمایندگانی نزد [[پیامبر اسلام(ص)]] فرستادند و به تسلیم و مصالحه راضی شدند و قرار شد نیمی از زمینها را به آن حضرت تحویل دهند.<ref>مقریزی، امتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | ||
فدک به دلیل اینکه بدون جنگ و خونریزی و با مصالحه به دست پیامبر(ص) افتاد<ref>مقریزی، امتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۲۵.</ref> و نیز به حکم [[قرآن]]،<ref>سوره حشر، آیه ۶و۷.</ref> مختص پیامبر(ص) بود.<ref>سبحانی، فروغ ولایت، ۱۳۸۰ش، ص۲۱۸.</ref> پیامبر(ص) درآمد این زمین را به مستمندان [[بنیهاشم]] میداد و پس از نزول آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْبَیٰ حَقَّهُ؛ و حق خویشاوند را بده» آن را به [[فاطمه(س)]] بخشید.<ref> شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۴۶۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۳۳-۶۳۴: حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۸-۴۳۹؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> پس از وفات [[پیامبر(ص)]]، [[ابوبکر]] با منسوب کردن [[حدیث|حدیثی]] به پیامبر(ص) مدعی شد [[پیامبران]] ارث نمیگذارند؛<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰ و ۴۱.</ref> از این رو دهکده فدک که در دست فاطمه بود<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۱؛ سید جعفر مرتضی، الصحیح من السیره النبی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۴۱.</ref> را به نفع [[خلافت]] مصادره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۹ و ۲۹۰.</ref> | فدک به دلیل اینکه بدون جنگ و خونریزی و با مصالحه به دست پیامبر(ص) افتاد<ref>مقریزی، امتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۲۵.</ref> و نیز به حکم [[قرآن]]،<ref>سوره حشر، آیه ۶و۷.</ref> مختص پیامبر(ص) بود.<ref>سبحانی، فروغ ولایت، ۱۳۸۰ش، ص۲۱۸.</ref> پیامبر(ص) درآمد این زمین را به مستمندان [[بنیهاشم]] میداد و پس از نزول آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْبَیٰ حَقَّهُ؛ و حق خویشاوند را بده» آن را به [[فاطمه(س)]] بخشید.<ref> شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۴۶۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۳۳-۶۳۴: حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۸-۴۳۹؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> پس از وفات [[پیامبر(ص)]]، [[ابوبکر]] با منسوب کردن [[حدیث|حدیثی]] به پیامبر(ص) مدعی شد [[پیامبران]] ارث نمیگذارند؛<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۵۶م، ص۴۰ و ۴۱.</ref> از این رو دهکده فدک که در دست فاطمه بود<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۹۱؛ سید جعفر مرتضی، الصحیح من السیره النبی، ۱۴۲۶ق، ج۱۸، ص۲۴۱.</ref> را به نفع [[خلافت]] مصادره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۳؛ شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۰ق، ص۲۸۹ و ۲۹۰.</ref> |
ویرایش