imported>Eahmadian |
imported>Mahboobi |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''حِراء'''، کوهی در [[عربستان سعودی]] واقع در شهر [[مکه]] است که نخست بار [[وحی]] در آنجا بر [[حضرت محمد (ص)]] نازل شد و از این‌رو به آن «جبل‌النور»(کوه نور) نیز می‌گویند. [[غار حِراء]] در این کوه واقع است که حضرت محمد (ص) پیش از [[اسلام]] هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت می‌گذراند<ref>فاسی، شفاء الغرام، ج ۱، ص ۲۷۹</ref> (نک: [[تحنث]]) و خدا آن حضرت را در آنجا به رسالت مبعوث کرد.
| |
|
| |
|
| == مشخصات کوه ==
| |
| [[پرونده:كوه حراء.jpg|بندانگشتی|۱۸۰px|چپ|كوه حراء]]
| |
| کوه حِراء در شمال‌شرقی مکه قرار دارد. این کوه شکلی مخروطی دارد و از دیگر کوه‌هایی که شهر مکه بر دامنه آنها واقع شده، مستقل است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص ۱۰۷</ref> بنابر منابع متقدم، در گذشته، فاصله کوه حراء تا مکه یک فرسنگ<ref>رجوع کنید به ابن‌جبیر، رحلة ابن‌جبیر، ص۱۳۰؛ ابن‌بطوطه، رحلة ابن‌بطوطة، ج ۱، ص ۱۵۸</ref> یا سه میل<ref>ابن‌جبیر، رحلة ابن‌جبیر، ص ۱۹۲؛ یاقوت حموی، معجمع البلدان، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج ۱، ص ۲۸۰؛ قس حمیری، الروض المعطار، ص۱۹۰</ref> بوده است؛ اما امروزه، به‌سبب توسعه شهر مکه، کوه حراء داخل شهر قرار گرفته و ساختمان‌های مسکونی آن را احاطه کرده است. فاصله این کوه تا [[مسجدالحرام]] چهار تا شش کیلومتر است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص ۱۰۷</ref> این کوه مشرف بر مِنا و در کنار مسیر مِنا ـ عرفات است.<ref>ابن‌جبیر، رحلة ابن‌جبیر، ص۱۳۰؛ ابن‌بطوطه، رحلة ابن‌بطوطة، ج ۱، ص ۱۵۸؛ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص ۱۰۷</ref>
| |
|
| |
| ارتفاع آن از سطح دریا ۵۶۰ متر است<ref>عبدالغنی، تاریخ امراء المکه، ص ۲۲</ref> و فقط از یک مسیر می‌توان از آن صعود کرد و آن راهی است که از دیگر جاها جدا شده است.<ref>حمیری، الروض المعطار، ص ۱۹۰</ref> آب و سبزه نیز در آن دیده نمی‌شود.<ref>یاقوت حموی، معجمع البلدان، ذیل مادّه</ref> قله حراء حدود چهل متر مربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعی در برابر کسی که می‌خواهد اطراف را تماشا کند، وجود ندارد.
| |
|
| |
| == مشخصات غار ==
| |
| [[پرونده:نمایی از غار حراء.jpg|بندانگشتی|نمایی از غار حرا]]
| |
| [[پرونده:غار حراء.jpg|بندانگشتی|۱۳۴px|چپ|غار حراء]]
| |
|
| |
| غار حِراء در بالاترین نقطه‌ی این کوه واقع شده است و فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است. برای رسیدن به آن از میان دو صخره بسیار نزدیک به هم عبور می‌کنند. پس از آن، غار نمایان می‌شود.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج ۲، ص ۱۵۷</ref>
| |
|
| |
| انتهای غار کاملاً به سوی [[مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، و دهانه آن تقریباً به سمت [[بیت‌المقدّس]] است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص ۱۰۸</ref> از بالای کوه حراء مسجدالحرام و گلدسته‌ها دیده می‌شوند.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج ۲، ص ۱۵۷</ref> وسعت دهانه غار به اندازه‌ای است که یک شخص متوسط القامت می‌تواند از آن عبور کند و در آنجا به [[نماز]] بایستد. داخل آن از هنگام طلوع تا غروب آفتاب روشن است، اما گرمای سوزان به آن نفوذ نمی‌کند.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص ۱۰۷ـ۱۰۸</ref>
| |
|
| |
| برخی مورخان، غار حراء را با [[غار ثور]] ــ که پیامبر اکرم (ص) هنگام [[هجرت]] از مکه به [[مدینه]]، به آن پناه بردــ اشتباه کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، اخبار مکه، ج ۲، ص ۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج ۱، ص ۲۸۰؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰</ref>
| |
|
| |
| == کوه حراء در روایات دینی و تاریخی ==
| |
| روایت شده است که حضرت [[آدم (ع)]] خانه کعبه را از سنگ‌های پنج کوه بنا کرد که یکی از آنها کوه حراء بود.<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۹۱</ref> گفته شده که کوه حراء همان کوه فاران است که در [[تورات]]<ref>کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵</ref> از آن یاد شده، اما ظاهراً فاران نامی است که به همه کوه‌های مکه اطلاق شده است نه فقط کوه حراء.<ref>عاملی، الصحیح، ج ۱، ص ۱۹۷</ref>
| |
|
| |
| گفته‌اند از معجزات [[پیامبر اکرم]] آن بود که کوه حراء در زیر پای آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر (ص) از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابن‌حنبل، مسند، ج ۲، ص ۴۱۹؛ طبرسی، الاحتجاج، ج ۱، ص ۳۲۶؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ج ۵، ص ۵۷</ref>
| |
|
| |
| از [[امام علی]] (ع) نقل شده است که [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (ص) هر سال در حراء خلوت می گزید، من او را می دیدم و جز من کسی وی را نمی دید.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص ۲۲۲.</ref>
| |
|
| |
| این کوه در [[دوره جاهلیت]] نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بن‌اَحْوَص و [[ابوطالب]] عموی پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکری، معجم، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج ۱، ص ۲۸۱؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰</ref> نخستین کسی که در کوه حراء [[اعتکاف]] نمود، [[عبدالمطلب]]، نیای پیامبر، بود.<ref>ابن‌اثیر، ج ۲، ص ۱۵</ref> (نک: [[تحنث]])
| |
|
| |
| == زیارت غار حراء ==
| |
| برخی فقها [[زیارت]] غار حراء را از مستحبات اعمال [[حج]] ذکر کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به شهید اول، الدروس الشرعیه، ج ۱، ص ۴۶۸؛ سبزواری، ذخیرة المعاد، ص ۶۹۵؛ قس ابن‌تیمیه، مجموع الفتاوی، ج ۱۵، جزء۲۶، ص ۶۸</ref> از گذشته تاکنون، مردم به زیارت [[غار حراء]] می‌روند و گفته شده است که دعا در آنجا مستجاب می‌شود.<ref>ابن‌جبیر، رحلة ابن‌جبیر، ص ۱۹۰؛ فاسی، شفاء الغرام، ج ۱، ص ۱۹۹، ۲۸۰</ref>
| |
|
| |
| ==جستارهای وابسته==
| |
| *[[پیامبر اکرم]] (ص)
| |
| *[[مکه]]
| |
| *[[وحی]]
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس|۲}}
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| {{ستون-شروع|2}}
| |
| *ابن‌اثیر، "الکامل فی التاریخ"؛
| |
| *ابن‌بطوطه، "رحلة ابن‌بطوطة"، چاپ محمدعبدالمنعم عریان، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م.
| |
| *ابن‌تیمیه، "مجموع الفتاوی"، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، ۱۴۲۱ق/۲۰۰۰م.
| |
| *ابن‌جبیر، "رحلة ابن‌جبیر"، چاپ حسین نصّار، قاهره، ۱۹۹۲م.
| |
| *ابن‌حنبل، "مسندالامام احمدبن حنبل"، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
| |
| *ازرقی، محمد بن‌عبداللّه، "اخبار مکة و ماجاء فیها من الآثار"، چاپ رشدی صالح ملحس، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، چاپ افست قم، ۱۳۶۹ش.
| |
| *بکری، عبداللّه بن‌عبدالعزیز، "معجم مااستعجم من اسماء البلاد و المواضع"، چاپ مصطفی سقّا، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
| |
| *حمیری، محمد بن‌عبداللّه، "الروض المعطار فی خبر الأقطار"، چاپ احسان عباس، بیروت، ۱۹۸۴م.
| |
| *خادمی، محمدحسن، "راهنمای حج و عمره"، تهران، ۱۳۸۳ش.
| |
| *سبزواری، محمدباقر بن‌محمدمؤمن، "ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد"، چاپ سنگی تهران، ۱۲۷۳ـ۱۲۷۴ق، چاپ افست قم، بی‌تا.
| |
| *[[شهید اول]]، محمد بن‌مکی، "الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة"، قم، ۱۴۱۲ـ۱۴۱۴ق.
| |
| *طبرسی، احمد بن‌علی، "الاحتجاج"، چاپ محمدباقر موسوی خرسان، نجف، ۱۳۸۶ق/۱۹۶۶م، چاپ افست قم، بی‌تا.
| |
| *عاملی، جعفر مرتضی، "الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم"، قم، ۱۴۰۳ق.
| |
| *عبدالغنی، عارف، "تاریخ امراء مکة المکرمة: من ۸ ه ـ۱۳۴۴ه"، دمشق، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۲م.
| |
| *فاسی، محمد بن‌احمد، "شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام"، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
| |
| *قائدان، اصغر، "تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره"، تهران، ۱۳۸۴ش.
| |
| *مقریزی، احمد بن‌علی، "امتاع الاسماع بما للنبی صلی‌اللّه‌علیه‌وسلم من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع"، چاپ محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، ۱۴۲۰ق/۱۹۹۹م.
| |
| *نهروالی، محمد بن‌احمد، "کتاب الاعلام باعلام بیت‌اللّه الحرام"، چاپ علی محمد عمر، قاهره، ۱۴۲۵ق/۲۰۰۴م.
| |
| *هیثمی، علی‌بن ابوبکر، "مجمع الزوائد و منبع الفوائد"، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
| |
| *یاقوت حموی، "معجمع البلدان".
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| == پیوند به بیرون ==
| |
| * منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5894 دانشنامه جهان اسلام]
| |
|
| |
|
| |
| [[en:Hira']]
| |
|
| |
| [[رده:پیامبر اسلام(ص)]]
| |
| [[رده:مکه]]
| |
| [[رده:مکان ها]]
| |
