نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

شمار نامه‌های کوفیان به امام حسین (ع) را صدها و بلکه هزارها دانسته‌اند.<ref>شهیدی، قیام حسین(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۱۱۴.</ref> گروهی تعداد نامه‌ها را ۱۵۰ نامه و  هر نامه متعلق به یک، دو یا چهار نفر دانسته‌اند.<ref>ابن اعثم، کتاب الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۲۹؛ مفید، الارشاد ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۸; ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۲۱ق، ج۴، ۹۸; ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۳۲۷؛ خوارزمی، مقتل الحسین(علیه‌السلام)، ج۱، ص۲۸۳؛ اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۲۵۳؛ شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۷۱؛ سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص من الامة بذکر خصائص الائمة(علیهم السلام)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۱۴۶؛ سید ابن طاووس، الملهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۸۳ش، ص۲۴؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۱۶۲؛ ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> طبری تعداد نامه‌ها را ۵۳ <ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۶۲. عبارت وی در این باره چنین است: «... فحملوا معهم نحواً من ثلاثة و خمسین صحیفة...»؛ البته برخی محققان معاصر، تعبیر «ثلاثه» را تصحیف «مائه» دانسته و گزارش طبری را نیز همان ۱۵۰ نامه تلقی کرده‌اند و شاهد بر این امر را نقل شیخ مفید، ابن اعثم، خوارزمی و سبط ابن جوزی گرفته‌اند که آنان نیز ۱۵۰ نامه نوشته‌اند و احتمالاً همه آنان از ابومخنف نقل کرده‌اند (یوسفی غروی، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۹۳)؛ اما چنانکه در متن ملاحظه می‌شود، بلاذری با اینکه احتمالا از ابومخنف نقل کرده است، ۵۰ نفر گزارش کرده است، همچنان که سبط ابن جوزی که ۱۵۰ نامه گزارش کرده است، از ابن اسحاق نقل کرده است، نه از ابومخنف (یوسفی غروی، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۴۴) </ref>  و بَلاذُری ۵۰  برشمرده‌‌اند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۳۷۰</ref> در کتاب [[لهوف]] و [[اعیان الشیعه]] تعداد نویسندگان نامه‌ها ۱۲ هزار نفر آمده است (هر نامه را چندین نفر امضا کرده بودند).<ref>سيد ابن طاووس، کتاب الملهوف في قتلي الطفوف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵.</ref> [[شیخ عباس قمی]] تعداد نامه‌های کوفیان به امام حسین (ع) را ۱۲ هزار می‌داند.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۵۶۶.</ref>

::«بسم اللّه الرحمن الرحیم. نامه‌ای است به حسین بن علی از سوی [[شیعیان]] او از [[ایمان|مؤمنان]] و [[مسلمانان]]. امّا بعد، بشتاب زیرا که مردم منتظر شما هستند و همه بر شما اتفاق نظر دارند، پس بشتاب بشتاب! و باز بشتاب بشتاب! و السلام.»<ref>رک:طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۹۷؛ ترجمه تاریخ طبری، ج۷، صص۲۹۲۳-۲۹۲۴؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۲.</ref>

::«باغ‌ها سرسبز گشته و میوه‌ها رسیده است، پس هرگاه که اراده کردی بیا که سربازان آماده برای یاری تو در انتظار نشسته‌اند، والسلام.»<ref>رک:طبری، تاریخ طبری، ج۴، صص۲۶۱-۲۶۲؛ سماوی، ابصار العین، ص۲۱۶؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۹۷؛ جلالی، سلحشوران طف، ص۲۶۲؛ کمره‌ای، عنصر شجاعت، ج۱، ص۱۶۲.</ref>

:''امّا بعد، هانی و سعید همراه با نامه‌های شما نزد من آمدند و آنان آخرین فرستادگان شما بودند که نزد من آمدند، و من دریافتم آنچه را بازگو کردید و یادآور شدید و سخن اکثر شما که «ما امامی نداریم پس به سوی ما بیا تا شاید خداوند به وسیله تو ما را بر حق و هدایت گرد آورد». اکنون من برادرم و پسر عمویم و فرد مورد اعتمادم از میان خاندانم را به سوی شما می‌فرستم. اگر برایم بنویسد که رأی و نظر اکثر شما و خردمندان و بزرگانتان مطابقت دارد با آنچه فرستادگان شما خبر دادند و در نامه‌هایتان خواندم، به زودی به سوی شما خواهم آمد ان شاء اللّه، که به جان خودم سوگند [[امام]] کسی نیست جز آن کس که مطابق کتاب [[خدا]] حکم براند و به عدل و قسط به پا خیزد و به دین حق پایبند باشد و خود را به آنچه که خداوند گفته و دستور داده مقید کند، والسلام''.<ref>رک:طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۲۶۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۹۷؛ ترجمه تاریخ طبری، ج۷، صص۲۹۲۴-۲۹۲۵.</ref>

* اربلی، علی بن عیسی بن ابی الفتح، کشف الغمة فی معرفة الائمه، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۵ق.

* ابن اعثم، کتاب الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق.

* ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، تحقیق و فهرست یوسف البقاعی، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۲۱ق.

* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۴ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.

* سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص من الامة بذکر خصائص الائمه، تحقیق حسین تقی زاده، چاپ اول: [بی جا]، مرکز الطباعة و النشر للمجمع العالمی لأهل البیت، ۱۴۲۶ق.

* سید ابن طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، تحقیق فارس حسّون، تهران، دارالاسوه، چاپ چهارم، ۱۳۸۳ش.

* شافعی، محمد بن طلحه، مطالب السؤول فی مناقب الرسول، تحقیق ماجد بن احمد العطیه، بیروت، مؤسسة‌ام القری، ۱۴۲۰ق.

* شهیدی، سیدجعفر، قیام حسین(ع) (پس از پنجاه سال، پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین علیه‌السلام)، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش.

* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۹ق.

* قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، قم، هجرت، ۱۳۷۴ش.

* مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، قم، دارالمفید، ۱۴۱۳ق.

* یوسفی غروی، محمدهادی، وقعة الطف، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة الثالثة، ۱۴۱۷ق.