پرش به محتوا

استراق سمع: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۰
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(تمیزکاری.)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است «اگر کسی به سخن گروهی بدون رضایت آنها گوش دهد در روز [[قیامت]] در دو گوش وی سرب داغ ریخته می‌شود.»
در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است «اگر کسی به سخن گروهی بدون رضایت آنها گوش دهد در روز [[قیامت]] در دو گوش وی سرب داغ ریخته می‌شود.»


[[امام خمینی]] در حکمی خطاب به قوه قضاییه و سازمان‌های اجرایی، هرگونه شنود تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری و تجسس از گناهان دیگران، به نام کشف جرم یا کشف مرکز [[گناه]] را جرم و گناه دانسته و بعضی از آنها چون [[اشاعه فحشا]]، از [[گناهان کبیره]] بوده و مرتکبین آنها را مجرم و مستحق [[تعزیر|تعزیر شرعی]] و برخی دیگر را موجب [[حد شرعی]] دانسته است.
[[امام خمینی]] در حکمی خطاب به قوه قضاییه و سازمان‌های اجرایی، هرگونه شنود تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری و تجسس از گناهان دیگران، به نام کشف جرم یا کشف مرکز [[گناه]] را جرم و گناه دانسته و بعضی از آنها چون [[اشاعه فحشا]]، از [[گناهان کبیره]] بوده و مرتکبین آنها را مجرم و مستحق [[تعزیر|تعزیر شرعی]] و برخی دیگر را موجب [[حد شرعی]] دانسته است.


به موجب ماده ۵۸۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، شنود پنهانی و کنترل مکالمات تلفنی افراد در غیر مواردی که قانون اجازه داده است، جرم محسوب می‌شود و انجام‌دهنده این کار به حبس از یک سال تا سه سال یا پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.
به موجب ماده ۵۸۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، شنود پنهانی و کنترل مکالمات تلفنی افراد در غیر مواردی که قانون اجازه داده است، جرم محسوب می‌شود و انجام‌دهنده این کار به حبس از یک سال تا سه سال یا پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد.
خط ۱۲: خط ۱۲:


==واژه‌شناسی==
==واژه‌شناسی==
استراق سمع یا شنود به عمل مخفیانه گوش دادن به مکالمه خصوصی دیگران بدون رضایت آنها گفته می‌شود.<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۷۴؛ ساریخانی، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، ص۳۲.</ref> برخی بر این نظرند که با توسعه فناوری‌های ارتباطی، حیطه استراق سمع یا شنود از مکالمات فراتر رفته و شامل تماس‌های تلفنی، پیامک‌ها و نامه‌های الکترونیکی و ...نیز می‌شود.<ref>ساریخانی، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، ص۳۲.</ref>
استراق سمع یا شنود به عمل مخفیانه گوش دادن به مکالمه خصوصی دیگران بدون رضایت آنها گفته می‌شود.<ref>فیومی، المصباح المنیر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۷۴؛ ساریخانی، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، ص۳۲.</ref> برخی بر این نظرند که با توسعه فناوری‌های ارتباطی، حیطه استراق سمع یا شنود از مکالمات فراتر رفته و شامل تماس‌های تلفنی، پیامک‌ها و نامه‌های الکترونیکی و...نیز می‌شود.<ref>ساریخانی، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، ص۳۲.</ref>


==احکام فقهی==
==احکام فقهی==
خط ۲۶: خط ۲۶:


==استراق سمع از نظر قانون==
==استراق سمع از نظر قانون==
مطابق بند ششم از فرمان هشت ماده‌ای [[امام خمینی]] که در آذرماه سال ۱۳۶۱ش خطاب به قوه قضائیه و تمام ارگان‌های اجرایی ایراد شده است، هیچ کس حق ندارد به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند و یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد، شنود بگذارد و یا دنبال اسرار مردم باشد و تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری که از غیر به او رسیده ولو برای یک نفر فاش کند. تمام اینها جرم و گناه است و بعضی از آنها چون [[اشاعه فحشا]] و گناهان از کبائر بسیار بزرگ است و مرتکبین هر یک از امور فوق مجرم و مستحق [[تعزیر شرعی]] هستند و بعضی از آنها موجب [[حد شرعی]] می‌باشد.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۰۶.</ref>
مطابق بند ششم از فرمان هشت ماده‌ای [[امام خمینی]] که در آذرماه سال ۱۳۶۱ش خطاب به قوه قضائیه و تمام ارگان‌های اجرایی ایراد شده است، هیچ کس حق ندارد به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند و یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد، شنود بگذارد و یا دنبال اسرار مردم باشد و تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری که از غیر به او رسیده ولو برای یک نفر فاش کند. تمام اینها جرم و گناه است و بعضی از آنها چون [[اشاعه فحشا]] و گناهان از کبائر بسیار بزرگ است و مرتکبین هر یک از امور فوق مجرم و مستحق [[تعزیر شرعی]] هستند و بعضی از آنها موجب [[حد شرعی]] می‌باشد.<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۰۶.</ref>


خط ۴۷: خط ۴۶:
استراق سمع یک بار در[[قرآن]] در آیه ۱۸[[سوره حجر]] بکار رفته است.<ref>سوره حجر، آیه ۱۸.</ref> در این آیه و آیات قبل آن؛ یعنی آیات ۱۶ تا ۱۸ آمده است که «به راستی که ما در آسمان، برج‌هایی قرار دادیم و آن را برای بینندگان آراستیم و آن را از [[شیطان]] رانده شده‌ای حفظ کردیم، مگر آنکه مخفیانه بشنود که شهابی روشن او را دنبال می‌کند.»<ref>سوره حجر، آیات ۱۶-۱۸.</ref>
استراق سمع یک بار در[[قرآن]] در آیه ۱۸[[سوره حجر]] بکار رفته است.<ref>سوره حجر، آیه ۱۸.</ref> در این آیه و آیات قبل آن؛ یعنی آیات ۱۶ تا ۱۸ آمده است که «به راستی که ما در آسمان، برج‌هایی قرار دادیم و آن را برای بینندگان آراستیم و آن را از [[شیطان]] رانده شده‌ای حفظ کردیم، مگر آنکه مخفیانه بشنود که شهابی روشن او را دنبال می‌کند.»<ref>سوره حجر، آیات ۱۶-۱۸.</ref>


از نظر [[علامه طباطبایی]]، بیاناتی که در این آیات آمده است از باب مثال‌هایی است که حقایق معقول و خارج از حس را برای [[عقل]] انسان فهم‌پذیر می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۲۴.</ref> براین اساس مراد از نزدیک شدن [[شیاطین]] به آسمان و استراق سمع و به دنبال آن هدف شهاب‌ها قرار گرفتن ، این است که شیاطین می‌خواهند به عالم [[فرشتگان]] نزدیک شوند، و از اسرار خلقت و حوادث آینده سر درآورند و [[ملائکه]] هم ایشان را با نوری از [[ملکوت]] که شیاطین تاب تحمل آن را ندارند، دور می سازند و یا مراد این است که شیاطین خود را به حق نزدیک می کنند، تا آن را با نیرنگ‌های خود به صورت باطل جلوه دهند و یا باطل را به صورت حق درآورند، و ملائکه مانع آنها می‌شوند و حق صریح را هویدا می‌سازند، تا همه به نیرنگ آنها پی برده، حق را حق و باطل را باطل ببینند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>
از نظر [[علامه طباطبایی]]، بیاناتی که در این آیات آمده است از باب مثال‌هایی است که حقایق معقول و خارج از حس را برای [[عقل]] انسان فهم‌پذیر می‌کند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۲۴.</ref> براین اساس مراد از نزدیک شدن [[شیاطین]] به آسمان و استراق سمع و به دنبال آن هدف شهاب‌ها قرار گرفتن، این است که شیاطین می‌خواهند به عالم [[فرشتگان]] نزدیک شوند، و از اسرار خلقت و حوادث آینده سر درآورند و [[ملائکه]] هم ایشان را با نوری از [[ملکوت]] که شیاطین تاب تحمل آن را ندارند، دور می‌سازند و یا مراد این است که شیاطین خود را به حق نزدیک می‌کنند، تا آن را با نیرنگ‌های خود به صورت باطل جلوه دهند و یا باطل را به صورت حق درآورند، و ملائکه مانع آنها می‌شوند و حق صریح را هویدا می‌سازند، تا همه به نیرنگ آنها پی برده، حق را حق و باطل را باطل ببینند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۸ش، ج۱۷، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منابع==
==منابع==
*تبریزی، میرزا جواد، صراط النجاه، قم، دار الصدیقه الشهیده، ۱۴۳۳ق.
*تبریزی، میرزا جواد، صراط النجاه، قم،‌ دار الصدیقه الشهیده، ۱۴۳۳ق.
*خمینی، روح الله، صحیفه نور، قم، مؤسسه نظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
*خمینی، روح الله، صحیفه نور، قم، مؤسسه نظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
*ساریخانی، عادل، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۵، بهار ۱۳۹۵ش.
*ساریخانی، عادل، «جایگاه شنود در نقض حریم خصوصی از منظر فقه و حقوق»، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۵، بهار ۱۳۹۵ش.
خط ۶۵: خط ۶۴:
*منتظری، حسینعلی، استفتائات، تهران، نشر سایه، ۱۳۸۴ش.
*منتظری، حسینعلی، استفتائات، تهران، نشر سایه، ۱۳۸۴ش.
*مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعه الفقهیه، قم، مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق.
*مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، الموسوعه الفقهیه، قم، مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق.
[[Category:اصطلاحات فقهی]]
[[Category:اصطلاحات اخلاقی]]
[[Category:اصطلاحات حقوقی]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[Category:مقاله‌های جدید]]
[[Category:اصطلاحات فقهی]]
[[Category:اصطلاحات اخلاقی]]
[[Category:اصطلاحات حقوقی]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[Category:مقاله‌های جدید]]


[[رده:اصطلاحات فقهی]]
[[رده:اصطلاحات فقهی]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۲۳

ویرایش