پرش به محتوا

امامان شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۳
جز
خط ۲۱: خط ۲۱:
===ویژگی‌ها===
===ویژگی‌ها===
از دیدگاه شیعیان امامیه، برخی از ویژگی‌های امامان دوازده‌گانه از این قرار است:{{یادداشت|[[شیخ صدوق]] در کتاب الاعتقادات درباره [[امامان شیعه|امامان دوازه‌گانه]] می‌گوید: ما درباره آنان این‌گونه اعتقاداریم: آنان اولی الامر هستند که اطاعتشان واجب است، گواهان بر مردمند، دروازه‌ها و راه‌های رسیدن به خدا و راهنمایان به او هستند، خزانه علم الهی و مترجمان [[وحی]] او ارکان [[توحید]] اویند، [[عصمت|معصوم]] از خطا و لغزش و پاک از هرگونه رجس و ناپاکی، صاحبان [[معجزه|معجزات]]  و نشانه‌های روشن و امان زمینیان و کشتی نجات‌بخش، بندگان مُکرم الهی که دوستی آنان [[ایمان]] و دشمنی با آنان [[کفر]]  است، امرشان امر خدا و نهیشان نهی اوست، طاعت از آنان  طاعت خدا و نافرمانی از آنان نافرمانی خداست و دوستشان دوست خدا و دشمنشان دشمن خداست... صدوق، الاعتقادات،۱۴۱۴ق، ص۹۴}}
از دیدگاه شیعیان امامیه، برخی از ویژگی‌های امامان دوازده‌گانه از این قرار است:{{یادداشت|[[شیخ صدوق]] در کتاب الاعتقادات درباره [[امامان شیعه|امامان دوازه‌گانه]] می‌گوید: ما درباره آنان این‌گونه اعتقاداریم: آنان اولی الامر هستند که اطاعتشان واجب است، گواهان بر مردمند، دروازه‌ها و راه‌های رسیدن به خدا و راهنمایان به او هستند، خزانه علم الهی و مترجمان [[وحی]] او ارکان [[توحید]] اویند، [[عصمت|معصوم]] از خطا و لغزش و پاک از هرگونه رجس و ناپاکی، صاحبان [[معجزه|معجزات]]  و نشانه‌های روشن و امان زمینیان و کشتی نجات‌بخش، بندگان مُکرم الهی که دوستی آنان [[ایمان]] و دشمنی با آنان [[کفر]]  است، امرشان امر خدا و نهیشان نهی اوست، طاعت از آنان  طاعت خدا و نافرمانی از آنان نافرمانی خداست و دوستشان دوست خدا و دشمنشان دشمن خداست... صدوق، الاعتقادات،۱۴۱۴ق، ص۹۴}}
 
* [[عصمت امامان|عصمت]]:‌ امامان همانند پیامبر(ص) از هرگونه [[گناه]] و خطا معصوم هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ علامه حلی، كشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمايه ايمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۱۱۴و۱۱۵.</ref>
# [[عصمت امامان|عصمت]]:‌ امامان همانند پیامبر(ص) از هرگونه [[گناه]] و خطا معصوم هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ علامه حلی، كشف المراد، ۱۳۸۲ش، ص۱۸۴؛ فیاض لاهیجی، سرمايه ايمان در اصول اعتقادات، ۱۳۷۲ش، ص۱۱۴و۱۱۵.</ref>
* [[برتری اهل‌بیت(ع)|افضلیت]]:‌ از دیدگاه علمای شیعه امامان، پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبراسلام(ص)]]، افضل و برتر از [[پیامبران|پیامبران(ع)]]، [[فرشته|ملائکه]] و سایر مردم هستند.<ref>نگاه کنید به: صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳؛ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۷۰ و ۷۱؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref> روایات دال بر افضلیت ائمه(ع) بر جمیع مخلوقات، [[خبر مستفیض|مستفیض]] و بلکه [[تواتر|متواتر]] دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref>
# [[برتری اهل‌بیت(ع)|افضلیت]]:‌ از دیدگاه علمای شیعه امامان، پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبراسلام(ص)]]، افضل و برتر از [[پیامبران|پیامبران(ع)]]، [[فرشته|ملائکه]] و سایر مردم هستند.<ref>نگاه کنید به: صدوق، الاعتقادات، ۱۴۱۴ق، ص۹۳؛ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۷۰ و ۷۱؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref> روایات دال بر افضلیت ائمه(ع) بر جمیع مخلوقات، [[خبر مستفیض|مستفیض]] و بلکه [[تواتر|متواتر]] دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۹۷؛ شبر، حق الیقین، ۱۴۲۴ق، ص۱۴۹.</ref>
* [[علم غیب]]: امامان از جانب خدا دارای علم غیب هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۵و۲۵۶ و ۲۶۰و۲۶۱؛ سبحانی، علم غیب، ۱۳۸۶ش، ص۶۳-۷۹.</ref>
# [[علم غیب]]: امامان از جانب خدا دارای علم غیب هستند.<ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۵و۲۵۶ و ۲۶۰و۲۶۱؛ سبحانی، علم غیب، ۱۳۸۶ش، ص۶۳-۷۹.</ref>
* [[ولایت تکوینی]] و [[ولایت تشریعی|تشریعی]]: بیشتر علمای شیعه امامیه بر اثبات ولایت تکوینی ائمه(ع) اذعان دارند.<ref>حمود، الفوائدالبهیة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۱۷و۱۱۹.</ref> در اثبات ولایت تشریعی ائمه(ع) به معنای اولویت در تصرف بر اموال و نفوس مردم نیز اختلافی وجود ندارد.<ref>خویی، مصباح الفقاهة، ۱۴۱۷ق، ج‌۵، ص۳۸؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۳، ۱۳۵ و۱۴۱.</ref> بر اساس روایات واگذاری امور به پیامبر و امامان <ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۵-۲۶۸؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۸۳-۳۸۷.</ref> ولایت تشریعی به معنای حق تشریع و قانون‌گذاری نیز برای امامان ثابت است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: عاملی، الولایة التکوینیة والتشریعیة، ۱۴۲۸ق، ص۶۰-۶۳؛ مؤمن، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، ص۱۰۰-۱۱۸؛ حسینی، میلانی، اثبات الولایة العامة، ۱۴۳۸ق، ص۲۷۲ و ۲۷۳، ۳۱۱و۳۱۲.</ref>
# [[ولایت تکوینی]] و [[ولایت تشریعی|تشریعی]]: بیشتر علمای شیعه امامیه بر اثبات ولایت تکوینی ائمه(ع) اذعان دارند.<ref>حمود، الفوائدالبهیة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۱۱۷و۱۱۹.</ref> در اثبات ولایت تشریعی ائمه(ع) به معنای اولویت در تصرف بر اموال و نفوس مردم نیز اختلافی وجود ندارد.<ref>خویی، مصباح الفقاهة، ۱۴۱۷ق، ج‌۵، ص۳۸؛ صافی گلپایگانی، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۳، ۱۳۵ و۱۴۱.</ref> بر اساس روایات واگذاری امور به پیامبر و امامان <ref>نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۵-۲۶۸؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۸۳-۳۸۷.</ref> ولایت تشریعی به معنای حق تشریع و قانون‌گذاری نیز برای امامان ثابت است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: عاملی، الولایة التکوینیة والتشریعیة، ۱۴۲۸ق، ص۶۰-۶۳؛ مؤمن، «ولایة ولی المعصوم(ع)»، ص۱۰۰-۱۱۸؛ حسینی، میلانی، اثبات الولایة العامة، ۱۴۳۸ق، ص۲۷۲ و ۲۷۳، ۳۱۱و۳۱۲.</ref>
: هم‌چنین ببینید:[[تفویض]]
# [[شفاعت|مقام شفاعت]]: همه امامان مانند پیامبر(ص) دارای مقام شفاعت هستند.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
* [[شفاعت|مقام شفاعت]]: همه امامان مانند پیامبر(ص) دارای مقام شفاعت هستند.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
# مرجعیت دینی و علمی: براساس روایاتی همچون [[حدیث ثقلین]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۲-۴۱۴.</ref> و [[حدیث سفینه]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۹۷، ح۴.</ref> امامان دارای مرجعیت علمی و دینی هستند و مردم موظفند در مسائل دینی به آنان مراجعه کنند.<ref>نگاه کنید به: سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۱-۲۳۵؛ سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۷و۱۵۸؛ موسوی زنجانی، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۰و۱۸۱.</ref>
* مرجعیت دینی و علمی: براساس روایاتی همچون [[حدیث ثقلین]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۱۲-۴۱۴.</ref> و [[حدیث سفینه]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۹۷، ح۴.</ref> امامان دارای مرجعیت علمی و دینی هستند و مردم موظفند در مسائل دینی به آنان مراجعه کنند.<ref>نگاه کنید به: سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۲۳۱-۲۳۵؛ سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۷و۱۵۸؛ موسوی زنجانی، عقائد الامامیة الاثنی عشریة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۰و۱۸۱.</ref>
# رهبریِ جامعه: رهبری و اداره جامعه اسلامی پس از پیامبر اسلام(ص) برعهده امامان(ع) است.<ref>سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۴۹و۱۵۰.</ref>
* رهبریِ جامعه: رهبری و اداره جامعه اسلامی پس از پیامبر اسلام(ص) برعهده امامان(ع) است.<ref>سبحانی، منشور عقاید امامیه، ۱۳۷۶ش، ص۱۴۹و۱۵۰.</ref>
# وجوب اطاعت: براساس [[آیه اولی‌الامر|آیه اولی الامر]]، امامان(ع) [[مفترض الطاعة|مفترض الطاعه]] بوده و اطاعت از آنها به طور مطلق [[واجب]] است؛ همان‌گونه که اطاعت از [[خدا|خداوند]] و اطاعت از پیامبر(ص) واجب است.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۳، ص۲۳۶؛ محمدی شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۴۱۵.</ref>
* وجوب اطاعت: براساس [[آیه اولی‌الامر|آیه اولی الامر]]، امامان(ع) [[مفترض الطاعة|مفترض الطاعه]] بوده و اطاعت از آنها به طور مطلق [[واجب]] است؛ همان‌گونه که اطاعت از [[خدا|خداوند]] و اطاعت از پیامبر(ص) واجب است.<ref>طوسی، التبیان، داراحیاء‌التراث العربی، ج۳، ص۲۳۶؛ محمدی شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۴۱۵.</ref>


از دیدگاه بیشتر علمای شیعه، همه امامان شیعه با [[شهادت]] از دنیا  رفته یا خواهند رفت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۸؛‌ طبرسی، إعلام الوری،۱۳۹۰ق، ص۳۶۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۰۹و۲۱۶.</ref> دلیل آنان، روایات<ref>نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۰۷-۲۱۷.</ref> از جمله روایت [[اباصلت هروی|اباصلت]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] «وَ اللهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِيد»<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۵؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref>
از دیدگاه بیشتر علمای شیعه، همه امامان شیعه با [[شهادت]] از دنیا  رفته یا خواهند رفت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۲۸؛‌ طبرسی، إعلام الوری،۱۳۹۰ق، ص۳۶۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۰۹و۲۱۶.</ref> دلیل آنان، روایات<ref>نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۰۷-۲۱۷.</ref> از جمله روایت [[اباصلت هروی|اباصلت]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] «وَ اللهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِيد»<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۵؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷.</ref> است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۳۶۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref>