پرش به محتوا

اسماء سبعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
جز
تمیزکاری
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۵: خط ۵:
حافظ رجب بُرسی، [[آدم (پیامبر)|آدم(ع)]]، [[ادریس (پیامبر)|ادریس(ع)]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]، [[یوسف (پیامبر)|یوسف(ع)]]، [[موسی(ع)]]، [[هارون (پیامبر)|هارون(ع)]] و [[عیسی(ع)]] را مظهر اسماء سبعه و [[پیامبر اسلام(ص)]] را مظهر اسم جامع دانسته است.
حافظ رجب بُرسی، [[آدم (پیامبر)|آدم(ع)]]، [[ادریس (پیامبر)|ادریس(ع)]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]، [[یوسف (پیامبر)|یوسف(ع)]]، [[موسی(ع)]]، [[هارون (پیامبر)|هارون(ع)]] و [[عیسی(ع)]] را مظهر اسماء سبعه و [[پیامبر اسلام(ص)]] را مظهر اسم جامع دانسته است.


در عرفان اسلامی،‌ اسم‌های [[خدا|خداوند]]، چینش منظم و خاصی دارند و نظام خارجی جهان براساس آن چینش ایجاد شده است. به گفته [[سید یدالله یزدان پناه]]، استاد علوم عقلی و عرفانی معاصر [[ایران|ایرانی]]، چینش اسماء الهی بدین گونه است: در سرسلسله اسماء، اسم جامع [[الله]] قرار داد و سپس به ترتیب اسماء ذاتی، اسماء هفت‌گانه، اسماء صفات، اسماء افعال و اسماء جزئی قرار دارند.
در [[عرفان اسلامی]]،‌ اسم‌های [[خدا|خداوند]]، چینش منظم و خاصی دارند و نظام خارجی جهان براساس آن چینش ایجاد شده است. به گفته [[سید یدالله یزدان‌پناه]]، استاد علوم عقلی و عرفانی معاصر [[ایران|ایرانی]]، چینش اسماء الهی بدین گونه است: در سرسلسله اسماء، اسم [[الله]] قرار داد و سپس به ترتیب اسماء ذاتی، اسماء هفت‌گانه، اسماء صفات، اسماء افعال و اسماء جزئی قرار دارند.
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
اسماء سبعه، اصطلاح عرفانی که مراد از آن اسماء هفت‌گانه کلی(نسبت به اسماء دیگر) هستند که ریشه سایر [[اسماء الحسنی|اسماء الهی]] شمرده می‌شوند و عبارتند از: [[حی|حیّ]]، [[علم خدا|عالِم]]، [[اراده الهی|مرید]]، [[قدرت خدا|قادر‌]]، [[سمیع و بصیر|سمیع، بصیر]] و [[کلام خدا|متکلم]].<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]]، [[محدث]] و عارف [[شیعه]] قرن هشتم قمری، و عبدالرحمن جامی، [[تصوف|صوفی]] اهل [[ایران]] در قرن نهم قمری، به جای سمیع و بصیر، جواد و [[عدل (کلام)|مقسط]](عدل) را ذکر کرده‌اند.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۱.</ref> شرف الدین داوود قیصری،‌ از [[عرفان|عارفان]] بنام [[قرن هشتم قمری]]، اسماء سبعه را صفاتی شمرده که بر همه اشیاء احاطه تام دارند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴.</ref>
اسماء سبعه، اصطلاح عرفانی که مراد از آن اسماء هفت‌گانه کلی(نسبت به اسماء دیگر) هستند که ریشه سایر [[اسماء الحسنی|اسماء الهی]] شمرده می‌شوند و عبارتند از: [[حی|حیّ]]، [[علم خدا|عالِم]]، [[اراده الهی|مرید]]، [[قدرت خدا|قادر‌]]، [[سمیع و بصیر|سمیع، بصیر]] و [[کلام خدا|متکلم]].<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]]، [[محدث]] و عارف [[شیعه]] قرن هشتم قمری، و عبدالرحمن جامی، [[تصوف|صوفی]] اهل [[ایران]] در قرن نهم قمری، به جای سمیع و بصیر، جواد و [[عدل (کلام)|مقسط]](عدل) را ذکر کرده‌اند.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۱.</ref> شرف الدین داوود قیصری،‌ از [[عرفان|عارفان]] [[قرن هشتم قمری]]، اسماء سبعه را صفاتی شمرده که بر همه اشیاء احاطه تام دارند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴.</ref>


از اسماء سبعه، به ائمه سبعه،<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰.</ref> اسماء الهی،<ref>جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اسماء سبعه اُوَل، ائمه الاسماء، اصول الاسماء،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> امهات اسما و امهات هفت‌گانه نیز تعبیر شده است.<ref>یزدان پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref> حافظ رجب بُرسی، اسم حیّ<ref> برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸. </ref> و عبدالرزاق کاشانی، عارف و صوفی اهل [[کاشان]] در قرن هفتم و هشتم قمری،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۴.</ref> عالم را امام الائمة(شریف‌ترین و برترین اسم از اسماء سبعه) خوانده‌اند.
از اسماء سبعه، به ائمه سبعه،<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰.</ref> اسماء الهی،<ref>جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اسماء سبعه اُوَل، ائمه الاسماء، اصول الاسماء،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> امهات اسما و امهات هفت‌گانه نیز تعبیر شده است.<ref >یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref> حافظ رجب بُرسی، اسم حیّ<ref> برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸. </ref> و [[عبدالرزاق کاشانی]]، عارف و صوفی اهل [[کاشان]] در قرن هفتم و هشتم قمری،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۴.</ref> عالم را امام الائمة(شریف‌ترین و برترین اسم از اسماء سبعه) خوانده‌اند.


اسماء سبعه نسبت به همدیگر تقدم و تأخر دارند و برخی از آنها شرط تحقق بعضی دیگر به شمار می‌آیند. برای نمونه چهار صفت حیات، اراده، قدرت و علم، شرط سه اسم دیگر سمع و بصر و کلام هستند و تا آن چهار اسم نباشند، سه اسم دیگر تحقق پیدا نمی‌کنند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۵؛ یزدان پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰-۴۵۲.</ref> بنابراین چهار اسم مذکور، کلی‌ترین اسماء الهی هستند و سه صفت دیگر تحت همان چهار اسم قرار می‌گیرند. ترتیب اسماء به لحاظ ایجاد اشیاء بدین گونه است: حیّ، علیم، مرید، قادر، سمیع و بصیر و متکلم.<ref>نگاه کنید به: یزدان پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref>
اسماء سبعه نسبت به همدیگر تقدم و تأخر دارند و برخی از آنها شرط تحقق بعضی دیگر به شمار می‌آیند. برای نمونه چهار صفت حیات، اراده، قدرت و علم، شرط سه اسم دیگر سمع و بصر و کلام هستند و تا آن چهار اسم نباشند، سه اسم دیگر تحقق پیدا نمی‌کنند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۵؛ یزدان پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰-۴۵۲.</ref> بنابراین چهار اسم مذکور، کلی‌ترین اسماء الهی هستند و سه صفت دیگر تحت همان چهار اسم قرار می‌گیرند. ترتیب اسماء به لحاظ ایجاد اشیاء بدین گونه است: حیّ، علیم، مرید، قادر، سمیع و بصیر و متکلم.<ref>نگاه کنید به: یزدان پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref>
خط ۱۷: خط ۱۷:


==مظاهر اسماء سبعه==
==مظاهر اسماء سبعه==
حافظ رجب بُرسی، [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]]، [[ادریس (پیامبر)|ادریس(ع)]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]، [[یوسف (پیامبر)|یوسف(ع)]]، [[موسی(ع)]]، [[هارون (پیامبر)|هارون(ع)]] و [[عیسی(ع)]] را مظاهر اسماء سبعه دانسته است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸.</ref> از دیدگاه وی، آدم(ع) مظهر متکلم، ادریس(ع) مظهر حیّ، ابراهیم(ع) مظهر جواد، یوسف(ع) مظهر مرید، موسی(ع) مظهر قادر، هارون(ع) مظهر عالم و عیسی(ع) مظهر مقسط است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸ و ۴۹.</ref> او [[پیامبر اسلام(ص)]] را مظهر اسم جامع دانسته است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۹.</ref>
حافظ رجب بُرسی، [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم(ع)]]، [[ادریس (پیامبر)|ادریس(ع)]]، [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم(ع)]]، [[یوسف (پیامبر)|یوسف(ع)]]، [[موسی(ع)]]، [[هارون (پیامبر)|هارون(ع)]] و [[عیسی(ع)]] را مظاهر اسماء سبعه دانسته است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸.</ref> از دیدگاه وی، آدم(ع) مظهر متکلم، ادریس(ع) مظهر حیّ، ابراهیم(ع) مظهر جواد، یوسف(ع) مظهر مرید، موسی(ع) مظهر قادر، هارون(ع) مظهر عالم و عیسی(ع) مظهر مقسط است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸ و ۴۹.</ref> او [[پیامبر اسلام(ص)]] را مظهر اسم جامع دانسته است.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۹.</ref>


خط ۴۱: خط ۴۰:
{{خداشناسی}}
{{خداشناسی}}
{{عرفان اسلامی}}
{{عرفان اسلامی}}
[[Category:اسما و صفات الهی]]
[[Category:اصطلاحات عرفانی]]
[[Category:عرفان اسلامی]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
[[Category:مقاله‌های جدید]]
[[Category:اسما و صفات الهی]]
[[Category:اصطلاحات عرفانی]]
[[Category:عرفان اسلامی]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
[[Category:مقاله‌های جدید]]


[[رده:اسما و صفات الهی]]
[[رده:اسما و صفات الهی]]