پرش به محتوا

آیه اهل الذکر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
(پیوند میان ویکی در ویکی داده و حذف از مبدا ویرایش)
جز (تمیزکاری)
خط ۴۹: خط ۴۹:


===اهل بیت(ع) ===
===اهل بیت(ع) ===
مفسران شیعه با استناد به روایات متعددی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱.</ref> {{یادداشت|در این روایات با مضامینی متفاوت یه این مسأله پرداخته شده است: به عنوان مثال در روایتی آمده است قرآن ذکر است و ما آل رسول، اهل ذکر هستیم یا در روایتی دیگر پیامبر(ص) را به عنوان ذکر و اهل بیت او را اهل ذکر معرفی کرده‌است.(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۴؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۷۳.)}} مصداق بارز و کامل اهل ذکر را [[اهل بیت(ع)]] دانسته‌اند.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۲۴۴.</ref> در تفاسیری از اهل سنت نیز با تکیه بر روایاتی از جمله روایت [[ابن عباس]]، منظور از اهل‌الذکر [[حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم|محمد]]، [[امام علی(ع)|علی]]، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه]]، [[امام حسن(ع)|حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|حسین]] معرفی شده‌اند؛ کسانی که اهل علم و عقل و بیان هستند.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۲.</ref>
مفسران شیعه با استناد به روایات متعددی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۱۰-۲۱۱.</ref> {{یادداشت|در این روایات با مضامینی متفاوت یه این مسئله پرداخته شده است: به عنوان مثال در روایتی آمده است قرآن ذکر است و ما آل رسول، اهل ذکر هستیم یا در روایتی دیگر پیامبر(ص) را به عنوان ذکر و اهل بیت او را اهل ذکر معرفی کرده‌است.(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۴؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۲۷، ص۷۳.)}} مصداق بارز و کامل اهل ذکر را [[اهل بیت(ع)]] دانسته‌اند.<ref>حویزی، نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۵۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۲۴۴.</ref> در تفاسیری از اهل سنت نیز با تکیه بر روایاتی از جمله روایت [[ابن عباس]]، منظور از اهل‌الذکر [[حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم|محمد]]، [[امام علی(ع)|علی]]، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه]]، [[امام حسن(ع)|حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|حسین]] معرفی شده‌اند؛ کسانی که اهل علم و عقل و بیان هستند.<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۳۲.</ref>
قرطبی و طبری از مفسران اهل سنت ذیل آیه ۷ [[سوره انبیاء]] روایتی را نقل می‌کنند که در آن علی(ع) در زمان نزول این آیه می‌فرماید «نحن اهل‌الذکر».<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج ۱۱، ص۲۷۲؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۷، ص۵.</ref>
قرطبی و طبری از مفسران اهل سنت ذیل آیه ۷ [[سوره انبیاء]] روایتی را نقل می‌کنند که در آن علی(ع) در زمان نزول این آیه می‌فرماید «نحن اهل‌الذکر».<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج ۱۱، ص۲۷۲؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۷، ص۵.</ref>


خط ۵۶: خط ۵۶:
در توضیح روایات فوق همچنین گفته شده مقصود ائمه از اینکه گفته‌اند ما اهل‌الذکر هستیم ظاهر آیه نیست؛ زیرا [[کافران]] مکه ممکن نبوده از ائمه چیزی بپرسند و بر فرض پرسش هم کلام ایشان را حجت نمی‌دانستند، چنانکه کلام رسول خدا را نمی‌پذیرفتند؛ بنابراین منظور از این روایات تشبیه و تمثیل است. با این توضیح که هر چیز را باید از اهلش پرسید. همان‌گونه که بشر بودن [[پیامبران]] را از عالمان امت‌های پیشین باید پرسید، تفسیر و احکام اسلام را نیز باید از [[امامان معصوم(ع)]] پرسید.<ref>شعرانی، نثر طوبی، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۲۷۶.</ref>
در توضیح روایات فوق همچنین گفته شده مقصود ائمه از اینکه گفته‌اند ما اهل‌الذکر هستیم ظاهر آیه نیست؛ زیرا [[کافران]] مکه ممکن نبوده از ائمه چیزی بپرسند و بر فرض پرسش هم کلام ایشان را حجت نمی‌دانستند، چنانکه کلام رسول خدا را نمی‌پذیرفتند؛ بنابراین منظور از این روایات تشبیه و تمثیل است. با این توضیح که هر چیز را باید از اهلش پرسید. همان‌گونه که بشر بودن [[پیامبران]] را از عالمان امت‌های پیشین باید پرسید، تفسیر و احکام اسلام را نیز باید از [[امامان معصوم(ع)]] پرسید.<ref>شعرانی، نثر طوبی، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۲۷۶.</ref>


به گفته [[مکارم شیرازی]] قبول این مسأله که اهل بیت روشن‌ترین مصداق اهل ذکر هستند با نزول این آیه درباره دانشمندان اهل کتاب منافاتی ندارد؛ چراکه در روایات تفسیری قرآن بارها این مسأله تکرار شده و مصداق‌های معینی وجود دارد که مفهوم وسیع آیه را محدود نمی‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۲۴۴.</ref>
به گفته [[مکارم شیرازی]] قبول این مسئله که اهل بیت روشن‌ترین مصداق اهل ذکر هستند با نزول این آیه درباره دانشمندان اهل کتاب منافاتی ندارد؛ چراکه در روایات تفسیری قرآن بارها این مسئله تکرار شده و مصداق‌های معینی وجود دارد که مفهوم وسیع آیه را محدود نمی‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۲۴۴.</ref>


===عالمان===
===عالمان===
خط ۷۰: خط ۷۰:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
* ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۰.
* ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۰.
* آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.
* آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۰۹ق.