پرش به محتوا

جنگ نهروان: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ آوریل ۲۰۱۶
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
|جنگ نهروان || سپاه [[خوارج]] || صفر [[سال ۳۸ هجری قمری|۳۸ق]]
|جنگ نهروان || سپاه [[خوارج]] || صفر [[سال ۳۸ هجری قمری|۳۸ق]]
|}
|}
بنابر پاره‌ای روایات، خوارج هنگام [[جنگ جمل]] و بعد در جنگ صفین و پیش از [[حکمیت|واقعه حکمیت]]، در سپاه علی بن ابی طالب حضور داشتند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۳۴۹؛ طبری، تاریخ، ج ۴، ص ۵۴۱</ref> معمولا ظهور آنان را به پس از حادثه حکمیت بازمی‌گردانند. پاره‌ای روایات نیز ظهور خوارج را پس از اعلان رأی حکمین دانسته‌اند.
بنابر پاره‌ای روایات، خوارج در [[جنگ جمل]] و جنگ صفین، در سپاه امام علی حضور داشتند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۳۴۹؛ طبری، تاریخ، ج ۴، ص ۵۴۱</ref>
 
پس از آنکه در صفین، سپاه معاویه قرآن‌ها را بر سر نیزه کردند و پیشنهاد رجوع به حکم [[قرآن]] دادند، علیرغم مخالفت امام، بیشتر سپاهیان خواستار حکمیت شدند. تحمل خسارت جانی و خستگی<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۴۸۴؛ ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، المعروف بتاریخ الخلفاء، ج ۱، ص ۱۰۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۰</ref> و از سوی دیگر بافت قبیله‌ای، سطحی‌نگری اعراب بدوی در سپاه امام، نیرنگ دشمن را کارساز کرد.<ref> جعفر سبحانی، بحوث فی الملل و النحل، ج ۵، ص ۷۵</ref>
پس از آنکه در صفین، سپاه معاویه قرآن‌ها را بر سر نیزه کردند و پیشنهاد رجوع به حکم [[قرآن]] دادند، علیرغم مخالفت امام، بیشتر سپاهیان خواستار حکمیت شدند. تحمل خسارت جانی و خستگی<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۴۸۴؛ ابن‌قتیبه، الامامة و السیاسة، المعروف بتاریخ الخلفاء، ج ۱، ص ۱۰۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۰</ref> و از سوی دیگر بافت قبیله‌ای، سطحی‌نگری اعراب بدوی در سپاه امام، نیرنگ دشمن را کارساز کرد.<ref> جعفر سبحانی، بحوث فی الملل و النحل، ج ۵، ص ۷۵</ref>


گروهی از یاران امام از همان آغاز با حکمیت مخالفت کردند و آن را به منزله [[ارتداد|برگشت از دین]] و شک در ایمان شمردند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۴۸۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۱-۱۱۲</ref> برخی نیز بعدا به استناد دو آیه قرآن (مائده:۴۴؛ حجرات:۹) خواهان ادامه جنگ با [[معاویه]] شدند و پذیرش حکمیت را [[کفر]] دانسته و از آن توبه کردند. آنان از امام خواستند از این کفر توبه کند و شروطی که با معاویه نهاده است، نقض کند. اما امام نقض حکمیت را نپذیرفت و فرمود: ما چیزی را پذیرفته‌ایم که نمی‌توانیم آن را نقض کنیم.<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۵۹</ref>. همچنین امام(ع)درباره حکمیت فرمود: من از آغاز با این حکمیت مخالف بودم، بعد نیز که به اجبار مردم به آن تن دادم، شرط کردم که اگر آن‌ها به کتاب خدا حکم کردند، به حکمشان پایبند باشم، زیرا در اصل، ما حکمیت [[قرآن]] را پذیرفته‌ایم نه حکمیت مردم را. به علاوه امام(ع) تصمیم خود را دایر بر ادامه جنگ با شام پس از جمع آوری [[خراج]] اعلام کرد.<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۴۹</ref>پس از توقف جنگ صفین و بازگشت امام به کوفه و معاویه به [[شام]]، مخالفان حکمیت از امام علی جدا شدند و به قریه حروراء نزدیک [[کوفه]] رفتند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۵۱۳-۵۱۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۴، ۱۲۲؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص ۶۳، ۷۲، ۷۸؛ مسعودی، مروج، ج ۳، ص ۱۴۴</ref> بدین گونه گروهی به نام خوارج ظهور کردند.
گروهی از یاران امام از همان آغاز با حکمیت مخالفت کردند و آن را به منزله [[ارتداد|برگشت از دین]] و شک در ایمان شمردند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۴۸۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۱-۱۱۲</ref> برخی نیز بعدا به استناد دو آیه قرآن (مائده:۴۴؛ حجرات:۹) خواهان ادامه جنگ با [[معاویه]] شدند و پذیرش حکمیت را [[کفر]] دانسته و از آن توبه کردند. آنان از امام خواستند از این کفر توبه کند و شروطی که با معاویه نهاده است، نقض کند. اما امام نقض حکمیت را نپذیرفت و فرمود: ما چیزی را پذیرفته‌ایم که نمی‌توانیم آن را نقض کنیم.<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۵۹</ref>. همچنین امام(ع)درباره حکمیت فرمود: من از آغاز با این حکمیت مخالف بودم، بعد نیز که به اجبار مردم به آن تن دادم، شرط کردم که اگر آن‌ها به کتاب خدا حکم کردند، به حکمشان پایبند باشم، زیرا در اصل، ما حکمیت [[قرآن]] را پذیرفته‌ایم نه حکمیت مردم را. به علاوه امام(ع) تصمیم خود را دایر بر ادامه جنگ با شام پس از جمع آوری [[خراج]] اعلام کرد.<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۴۹</ref>
 
پس از توقف جنگ صفین و بازگشت امام به کوفه و معاویه به [[شام]]، مخالفان حکمیت از امام علی جدا شدند و به قریه حروراء نزدیک [[کوفه]] رفتند.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ص ۵۱۳-۵۱۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج ۳، ص ۱۱۴، ۱۲۲؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص ۶۳، ۷۲، ۷۸؛ مسعودی، مروج، ج ۳، ص ۱۴۴</ref>
بدین ترتیب، گروهی به نام خوارج شکل گرفت.


==سران خوارج==
==سران خوارج==
confirmed، protected، templateeditor
۲۲۰

ویرایش